میان بسته‌ست بر ملکت گشادن

جهان گیرد همی از دست دادن

هران کاو کارها خواهد گشادن

بباید بست گفتن راز دادن

زمانه، بندها، داند نهادَن،

که نَتْواند خِرَد آن را گُشادن.

دلش زان بند دیرین بر گشادن

ز نو بند دگر بر وی نهادن

نه ویس سنگ دل را مهر دادن

نه با او سر به یک بالین نهادن

من این را چاره چون دانم نهادن

سر این بند چون دانم گشادن

که او سوگند ویسه خواست دادن

دل از بندِ گمانی برگشادن

نبایستم به پیری ماه زادن

بپروردن به دست دیو دادن

نخواهم نیز در دام اوفتادن

دو گیتی را به یک ناکس بدادن

سیه گوشان و یوزان را گشادن

از آهو هر دوان را قوت دادن

کنون یا بند را باید گشادن

و یا یکباره سر بر سر نهادن

تو دانی گونه گون درها گشادن

که چونین کارها دانی نهادن

گفت کاخر بوقت جان دادن

خندت از چیست و این خوش استادن

چون چشیدی حلاوت گادن

بکش اکنون مشقّت زادن

تاج خرقان به بخارا به لب جوی بشیر

خر مغ . . . اد و بترسید ز تاوان دادن

به سمرقند کنون هم خر مغ می‌طلبد

تا به . . . اید که ز حرفت نتوان استادن

خر خمخانه ز من چون خر بر یخ مانده است

[...]

نشاید بهر آداب ندیمی

دگر بر جان و دل محنت نهادن

زبان کردن به نظم و نثر جاری

ز خاطر نکتهای بکر زادن

که باز آید همه کار ندیمان

[...]

نه بخشنده خبر دارد ز دادن

نه آن کس کاو پذیرفت از نهادن

ز تو پیروزه بر خاتم نهادن

ز ما مهر سلیمانی گشادن

توانی مهر یخ بر زر نهادن

فقاعی را توانی سر گشادن

سخن را سهل باشد نظم دادن

بباید لیک بر نظم ایستادن