هر که بر خود درِ سؤال گشاد

تا بمیرد، نیازمند بوَد

آز بگذار و پادشاهی کن

گردنِ بی‌طمع بلند بوَد

هنر به چشم عداوت بزرگتر عیب است

گل است سعدی و در چشم دشمنان خار است

نورِ گیتی‌فروزِ چشمهٔ هور

زشت باشد به چشمِ موشکِ کور

مگوی اندُهِ خویش با دشمنان

که لاحَوْل گویند شادی‌کنان

نشنیدی که صوفی‌یی می‌کوفت

زیرِ نعلینِ خویش میخی چند؟

آستینش گرفت سرهنگی

که: بیا نعل بر ستورم بند

آن کس که به قرآن و خبر زو نرهی

آن است جوابش که: جوابش ندهی

سخن گرچه دلبند و شیرین بود

سزاوارِ تصدیق و تحسین بود

چو یک بار گفتی، مگو باز پس

که حلوا چو یک بار خوردند، بس

سخن را سر است اى خردمند و بُن

میاور سخن در میانِ سخُن

خداوندِ تدبیر و فرهنگ و هوش

نگوید سخن، تا نبیند خموش

نه هر سخن که برآید، بگوید اهلِ شناخت

به سرِّ شاه سر خویشتن نشاید باخت

خانه‌ای را که چون تو همسایه است

ده درم سیمِ بد عیار ارزد

لکن امّیدوار باید بود

که پس از مرگِ تو هزار ارزد

امیدوار بوَد آدمى به خیرِ کسان

مرا به خیرِ تو امّید نیست، شر مرسان

تو بر اوجِ فلک چه دانى چیست؟

که ندانى که در سرایت کیست؟

از صحبت دوستی به رنجم

که اخلاق بَدَم، حَسَن نماید

عیبم هنر و کمال بیند

خارم گل و یاسمن نماید

کو دشمنِ شوخ‌چشم ِ ناپاک

[...]

به تیشه کس نخراشد ز روی خارا گل

چنان که بانگ درشت تو می‌خراشد دل

گر تو قرآن بر این نمط خوانی

ببری رونق مسلمانی

هر که سلطان مرید او باشد

گر همه بد کند نکو باشد

و آن که را پادشه بیندازد

کسش از خیلخانه ننوازد

کسی به دیده انکار اگر نگاه کند

نشان صورت یوسف دهد به ناخوبی

و گر به چشم ارادت نگه کنی در دیو

فرشته‌ایت نماید به چشم کروبی

خواجه با بندهٔ پری رخسار

چون در آمد به بازی و خنده

نه عجب کاو چو خواجه حکم کند

واین کشد بار ناز چون بنده

هر کجا سلطان عشق آمد نماند

قوّت بازوی تقوی را محل

پاکدامن چون زید بیچاره‌ای

اوفتاده تا گریبان در وحل

کوته نکنم ز دامنت دست

ور خود بزنی به تیغ تیزم

بعد از تو ملاذ و ملجائی نیست

هم در تو گریزم ار گریزم