هر که را من به مهر خواندم دوست

چون دگر کس شناخت شد دشمن

چه پی دشمنان شود به خلاف

چه دم دوستان خورد به سخن

خواه با دشمن است سر در جیب

[...]

بر اصفهان گذشتن من بود یک زمان

در وی شدن همان و برون آمدن همان

از بهر صدر خواستمی اصفهان کنون

چون صدر غایب است چه کرمان چه اصفهان

چشم آسمان به واسطهٔ آفتاب دید

[...]

دبیران را منم استاد و میران را منم قدوه

مرا هم قدوه هم استاد عز الدین بوعمران

دمی کز روح قدس آمد سوی جان بنت عمران را

مرا آن دم سوی جان داد عز الدین بوعمران

وگر ده چشمه بگشاد ابن عمران از دل سنگی

[...]

یک روز بپرسید منوچهر ز سالار

کاندر همه عالم چه به ای سام نریمان

او داد جوابش که در این عالم فانی

گفتار حکیمان به و کردار نریمان

ز آل غانم اگرچه نفعی نیست

باری آسوده‌اند عالمیان

وای بر عالم ار فکندی حق

کار عالم به دست غانمیان

وقت آن کز نسب نهد خود را

[...]

از کمال توست خاقانی نه از نقصان که دهر

از نهان آب رخت خواهد به عمدا ریختن

خسروان بهر هلاک خسروان دارند زهر

ورنه خون سفله بتوان آشکارا ریختن

منم سرآمد دوران که طبع من داند

چهار جوی جنان از پی جهان کندن

به من به جنبش همت توان رسید بلی

گهر چگونه توان یافت جز به کان کندن

هزار سال فلک جان کند نشیب و فراز

[...]

یارب ز حال محنت خاقانی آگهی

در حال او به عین عنایت نگاه کن

یا روز بخت بی‌هنرش را سپید دار

یا خط عمر بی‌خطرش را سیاه کن

خیره کشا، بد کنشا، ظالما!

این همه نیکان مکش و بد مکن

نیست شفیعت که گوید مکش

نیست حریفیت که گوید مکن

تا ز شروان دورم اعدا راست آسایش چنانک

اصدقا را بود در نزدیکی آرایش ز من

چون ببینی زین دو معنی آفتابم زانکه هست

در حضور آرایش و در غیبت آسایش ز من

شب رحیل چو کردم وداع شروان را

دریغ حاصل من بود و درد حصهٔ من

شدم ز آتش هجران زدم بر آب ارس

ارس بنالید از درد حال و قصهٔ من

به تیزی دم من بود و پری غم من

[...]

منم که همچو کمان دستمال ترکانم

همه ز غمزه خدنگ آخته به کینهٔ من

خدنگ غمزهٔ ترکان نکرد با دلم آنک

نهیب رنج عرب می‌کند به سینهٔ من

اگر نه کعبه بدی، در عرب چکار مرا

[...]

کمین گشادن دهر و کمان کشیدن چرخ

برای چیست؟ ندانی برای کینهٔ من

ز نوک ناوک این ریمن خماهن فام

هزار چشمه چو ریماهن است سینهٔ من

من آفتابم سایه نیم که گم کندم

[...]

قسم تو ریاست از ریاست

اسمی است شریف و معنیی دون

سقا بودی چو ... از اول

چون ... رئیس گشتی اکنون

چون ... نهی کلاه اطلس

[...]

خواجه موشی است زیر بر به کمین

گربه چشم و پلنگ خشم از کین

گربهٔ موش گون بسی دیدی

این یکی موش گربه چشم ببین

زین کلک من که سحر طرازی است راستین

دست زمانه رسات طرازی بر آستین

سردار اهل فضلم و بندار نظم و نثر

آرد سجود من سر بندار ری نشین

بندار چون ز ری سوی تبریز می‌رسد

[...]

لوریی گفت مرا در عرفات

که می و بنگ نگیرم پس از این

گرچه زنگی لقبم بهر نشاط

عادت زنگ نگیرم پس از این

تو گوا باش که چو کردم حج

[...]

به نسبت از تو پیمبر بنازد ای سید

که از بقا نسب ذات توست حاصل ازو

عزیز ز تو کس نیست بر پیمبر از آنک

سلالهٔ گل اوئی و لالهٔ گل او

خوان خسرو فلک مثال و در او

افتابی است ده هلال بر او

آفتابی که آفتابش پخت

که نهد بر سپهر خوان مگر او

آفتابی چو غنچه سر بسته

[...]

ای پور ز خاقانی اگر پند پذیری

زین پس نشود عالم خاک آبخور تو

خاک است تو را دایه از آن ترس که روزی

خون تو خورد دایهٔ بیدادگر تو

شیری که لبت خورد ز دایه چو شود خون

[...]