ای خداوندی که هر ساعت دل و دست ستم

بشکند از عدل تو چون شکّر از گفتار تو

آرزو ها را بمهر او بجنبد دل زجای

چون ز زیر لب بنالد خامۀ بیمار تو

گرچه خورشید از شعاعش مینهد پیوسته خار

[...]

ای خبر داری که شوخان جهان

عاجزند از دیدۀ بی شرم تو

گرچه سختم در غلط می افکند

پرسش کرم و حدیث نرم تو

هیچ آزرم منت در طبع نیست

[...]

بس کن ای سرد ناخوش احمق

چند و تا چند حیلت و فن تو

پیش ازینم طمع چو می بودی

به عتابیّ و خزّ ادکن تو

می فتادم به خاک و می دادم

[...]

آن زن که پریر آمد در عقد نکاحت

بر مدحت او بود زبان در دهن تو

از بس که برو مهر تو می دیدم گفتم

کین زن ز برای تو برید کفن تو

امروزش دیدم خط بیزاری در دست

[...]

خواجه مختص ز بس که مختصرست

چشم بیننده غافل آمد از و

از دو گز جامه کسوتی ببرید

یک گز و نیم فاضل آمد ازو

مختصر را چو مختصر کردند

[...]

هر کو به هنر کند مباهات

یا فخر آرد به فضل و خامه

از فقر سیاه رو چو کلکست

وز پشت شکسته همچو نامه

باشد چو قلم تهیّ و عریان

[...]

خواجگانی که پیش ازین بودند

عرض خود داشتند نیک نگاه

زر و سیم جهان همی دادند

تا نگویندشان حدیث تباه

خواجگانی که اندرین عهدند

[...]

بغربت اندر اگر صد هزار سیم و زرست

هنوز از آن وطن خویش بیت احزان به

اگر چه نرگسدانها ز سیم و زر سازند

برای نرگس هم خاک نرگسشان به

ای از پی حلّ و عقد دایم

در بند و گشایش او فتاده

جز با محرم ز غایت حفظ

راز دل خود برون نداده

سرکوفته یی و از صلابت

[...]

ای خواجه بدیدمت دل تو

چون عارض یار تست ساده

آگاه نیی که اندرین دور

منسوخ شدست نقل و باده

جایی که ز بیم تیغ کافر

[...]

ای همه انصاف عالم تعبیه در حکم تو

جور من از حد گذشت ، انصاف جان من بده

چون همی بخشی همه چیزی گناه من ببخش

چون بدادی هر چه در عالم، امان من بده

پسر زر دوز آن کندۀ شوخ

آن ز عشق در می زر مرده

سخت خشمست ولی سست گذار

آتشین شکل ولی افسرده

زیر بالایی چون سوزن خویش

[...]

ای سرا پرده بر فلک برده

عصمت از جوهر ملک برده

رایت مهر هرکجا رفته

با خود از رای تو یزک برده

نقّد دعوی حقّ و باطل را

[...]

ای دل و جان بیاد تو زنده

همه فانی تو حیّ پاینده

ای ز نعت صفات لم یزلت

فکر انسان سپر بیفکنده

اعتقادات اهل باطل را

[...]

پناه زمرۀ دانش شکوه اهل هنر

که هست جان معانی به لفظ تو زنده

گر آیدش ز نهیب تو سنگ در دندان

شود کواکب پروین ز هم پراگنده

فضای دهر شود همچو گریه گوهر بار

[...]

ای زبیم تو در تن اعداد

خون چو خون عصیر جوشیده

پست در پای محنت افتاده

هرکه با دولت تو کشیده

همّتت گوش چرخ مالیده

[...]

ای بر محکّ عقل وجود تو ناسره

ای مجمع مساوی اخلاق یکسره

گر بگذری بر آنکه ز مویی ضعیف تر

چیزی از وتراش کنی همچو استره

گرچه خری‌تر از خری هیچ نقص نیست

[...]

تادر دشت هست و جو باره

نیست از کوشش و کشش چاره

ای خداوند هفت سیّاره

پادشاهی فرست خونخواره

تا در دشت را چو دشت کند

[...]

من نه مردار خوارم ای خواجه

چه فرستی بنزد من لاشه؟

تو چه مرغی که باز نشناسی

طوطی از زاغ و بلبل از باشه؟

ای در دعای جان تو اجرام یک زبان

وی در هوای مهر تو خورشید یک دله

در ظلمت حوادث عقل از برای خلق

افروخته ز رای تو صد گونه مشعله

از کوی آرزو بدر خانۀ کرم

[...]