از عقل دلیل آید و از عشق خلیل

این آب حیات دان و آن آب سبیل

در چرخ نیابی تو نشان عاشق

در چرخ درآیی بنشانهای رحیل

گه شاد بخوردنست و تحصیل

گه شاد به خرج آن و تحلیل

چون نخل، گهی به کسب میوه

گاهی به نثار آن و تنزیل

گه حاتم وقت اندر ایثار

[...]

موسیی فرعون را با رود نیل

می‌کشد با لشکر و جمع ثقیل

در دل سفره نگردد مستحیل

مستحیلش جان کند از سلسبیل

آن دمی را که نگفتم با خلیل

و آن غمی را که نداند جبرئیل

همچنین از پشه‌گیری تا به پیل

شد عیال الله و حق نعم المعیل

جفت و فرزندانشان جمله سبیل

زانک بی‌عقلند و مردود و ذلیل

خون آنها خلق را باشد سبیل

زانک وحشی‌اند از عقل جلیل

همچو چشمهٔ سلسبیل و زنجبیل

هست در حکم بهشتی جلیل

بود لقمان در غلامان چون طفیل

پر معانی تیره‌صورت همچو لیل

پس بعالم هیچ کس نبود بخیل

زانک کس چیزی نبازد بی بدیل

از نیاز و اعتقاد آن خلیل

گشت ممکن امر صعب و مستحیل

این سبب همچون طبیب است و علیل

این سبب همچون چراغست و فتیل

گر ترا وسواس آید زین قبیل

رو بخوان تو سورهٔ اصحاب فیل

لیک الله الله ای قومِ جلیل

تا نباشد خوردتان، فرزندِ پیل

حملهٔ دیگر ز بسیارش قلیل

گفته آید شرح یک عضوی ز پیل

با دو پر بر می‌پرد چون جبرئیل

بی گمان و بی مگر بی قال و قیل

تن چو اسمعیل و جان همچون خلیل

کرد جان تکبیر بر جسم نبیل

که بیا رابع عشر ای شاه‌پیل

تا درون چشمه یابی این دلیل

آن فلان شب حاضر آ ای شاه‌پیل

تا درون چشمه یابی زین دلیل