ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » شورشنامه » بخش ۹ - خواستن میرزایحیی آقاخان بیک را از آدشته
... همه رایشان متفق شد برین
که چون خور بر آید ز چرخ برین
به فیروزی گنبد لاجورد ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » شورشنامه » بخش ۱۹ - گفتگوی بانوی یگانه هنگام وداع با خانه
... کند روی سرخم بدینگونه زرد
ندانستم این چرخ کین آورد
ستاره به خونم کمین آورد ...
... بسوزان دلش زآتش آه من
همه چرخ را مانی ای سست رأی
همه دهر را مانی ای بی وفای ...
... به صد آرزو سقف آراستم
بچرخ نهم پایه ات خواستم
ز سیماب کچ شستمت زرد چهر ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » رستم نامه » بخش ۳ - خواهش سیمرغ از رستم برای پیام بردن به بهمن شاه
... مکن تا نفرسایی از زخم گرگ
مکن تکیه بر چرخ و پیمان او
مشو غره بر ماه و کیوان او ...
... برآرنده کاخ اصطخر را
که فرسودی از پای خود چرخ را
که گر آب و آیین نکردی رها ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » رستم نامه » بخش ۴ - آوردن رستم پیغام سیمرغ را نزد بهمن شاه پور اسفندیار
... نه از تخمه ماه و خورشید زاد
چو کیفر کشد چرخ جمشید کیست
بر باد بنیاد کن بید چیست ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » رستم نامه » بخش ۵ - در خشم شدن بهمن شاه به رستم و پاسخ رستم بر وی
... پسندی رهی کو پسندیده بود
همان بینی از چرخ کو دیده بود
سوم اینکه گفتی دل کوه قاف ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » در تقریظ شاهنامه و مثنویات و قطعات دیگر » شمارهٔ ۱ -در تقریظ شاهنامه حکیم فردوسی طوسی در بحر شاهنامه
... که می گفت مرد سخن آفرین
سخن را برآرد ز چرخ برین
دل او مرا مست این کار کرد ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » در تقریظ شاهنامه و مثنویات و قطعات دیگر » شمارهٔ ۳ - در مقدمه شاهنامه به مدح مظفرالدین شاه در ۱۳۲۱
... نیارد ستاره چو تو روشنی
ندارد چو تو چرخ شیر اوژنی
بدین گیتی اندر تویی کدخدای ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » در تقریظ شاهنامه و مثنویات و قطعات دیگر » شمارهٔ ۴ - در ۱۳۲۱ در وصف شاهنامه فردوسی هنگام طبع
... پیمبر نشاندش بر این تخت و گاه
خدا داده را چرخ نتوان ستاند
بویژه که پیغمبرش بر نشاند ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » در تقریظ شاهنامه و مثنویات و قطعات دیگر » شمارهٔ ۸ - در وقعه هفتم محرم ۱۳۳۴ گوید
... جهان تنگ شد از کران تا کران
هم از چرخ و گردون بهنگام تاز
بر آن چرخ گردون شدی گردباز
گرفته یلان جان شیرین بدست ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » در تقریظ شاهنامه و مثنویات و قطعات دیگر » شمارهٔ ۱۴
... کارم از جهل گوهر اندرکان
نور بر چرخ و قطره در عمان
هدیه ام را ز فضل خود بپذیر ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » در تقریظ شاهنامه و مثنویات و قطعات دیگر » شمارهٔ ۱۵ - خطاب بمدرسه مزینیه بنات
... ای ستر عرایس معانی
ای چرخ نجوم آسمانی
ای رانده به درگهت مراکب ...
... احسنت بر این اساس زیبا
کش اطلس چرخ فرش دیبا
ماشاء الله تبارک الله ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » در تقریظ شاهنامه و مثنویات و قطعات دیگر » شمارهٔ ۱۶ - قطعه
کیش زرتشت را سه پایه بود
هر یکی را به چرخ سایه بود
کاخ هستی بود برین سه ستون ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » در تقریظ شاهنامه و مثنویات و قطعات دیگر » شمارهٔ ۱۸
... دومین منطقه سپهر بروج
کرده بر چرخ ثابتات عروج
گذرد در دو نقطه این تدویر ...
ادیب الممالک » دیوان اشعار » منظومهها » در تقریظ شاهنامه و مثنویات و قطعات دیگر » شمارهٔ ۲۶ - راز تیموری
... به ملک روم یعنی در زمین خور نشست آید
چنان بارد بسر هر تازه چرخی راز چرخ آتش
که از پستی بلا خیزد از بالا به پست آید ...
طغرل احراری » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۰
اگر اینست اکنون قدر رفعت آشنایش را
ز چرخ آید به شاگردی مسیحا پاسبانش را
به روی صفحه هردم از نی کلکم شکر ریزد ...
طغرل احراری » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۲۷
نباشد ذوق راحت کام ارباب معانی را
که سازد چرخ صرف سفله شهد مهربانی را
به نرد مهره غم اسپ مقصد را ز فرزین کن ...
طغرل احراری » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۹۲
... مطربا ساز کن که کار گذشت
طغرل از جبر چرخ می نالم
به من از جبرش بی شمار گذشت
طغرل احراری » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۹۹
... پیراهن شب اندر تن صبح
چرخ از کواکب دارد تنقل
می بگذراند پرویزن صبح ...
طغرل احراری » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۱۸
... هست کیوان غلام هندویت
گرچه در چرخ هفتمین باشد
توسن عمر بنده را ز ازل ...
طغرل احراری » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۳۵
هر کجا آن شوخ گر صیدی به ابرو می زند
بسملش چون ماه نو بر چرخ پهلو می زند
دی به گلگشت چمن نخلش خرام آورد بار ...