... از سنه هجرت احمد ختمی مآب

پرده نشینان چرخ رقص کنان آمدند

بر سر بازار و کوی بی کله و بی نقاب ...

... در فلک خود هجوم بهر ذهاب و ایاب

چرخ سیه پیرهن دوخت پرندی بتن

ریخت بر او از پرن گوهر و در خوشاب

محفل شورای چرخ ساخته در برج دلو

گشته کواکب در آن گرم سیوال و جواب ...

... ساخته گردونه ای چتر دگرگونه ای

گنبد وارونه ای بسته به چرخ و طناب

گاه چو مرغ از نشیب پره زند بر هوا ...

... چون خط مستوفیان اندر سیاق ای آفتاب

چرخ چون مرد بدیعی بی مراعات نظیر

هست با من در تضادی بی طباق ای آفتاب ...

... صفیه زوج نبی دخت حی بن اخطب

بدست چرخ یکی تیغ آتشین دیدم

چو ذوالفقار علی روز کشتن مرجب ...

... ز شوق عزت تابنده شد یکی خورشید

به چرخ نصرت رخشنده شد یکی کوکب

بلند اختری از آسمان مجد و کمال ...

... مبین به خردیش ایدر که جذوه ای ز آتش

بیک دقیقه زند بر فراز چرخ لهب

چو کوکبی است که در چشم ما نماید خرد ...

... برنشد پاسی که از دود و بخار و گرد و خون

آبنوسین گشت روی چرخ و صندلگون تراب

قصه بر میر مهین بردند کاذر بایگان ...

... که نه با کشتی از آن شاید گذر نه با شتاب

کن ز رویین دیگ و کشگنجیر توپ و تیر چرخ

جانهاشان را هلاک و خانه هاشانرا خراب ...

... بوسه زد توقیع و بر سر هشت و دردم با شتاب

تیر چرخ و توپ و کشگنجیر و رویین دیگ خواست

هم علمها با طراز و هم کمانها با نشاب ...

... کار قصاب است کندن گوسپندان را اهاب

تنگنای شهر و کشگنجیر توپ و تیر چرخ

الله الله دور از انصاف است و بیرون از صواب ...

... کمان بی زه تیر زرین کند پرتاب

کمان چرخ همی بین که بی زه و بی شست

بسی گشاد دهد ناوک زرین ز شهاب ...

... ولی دریغ که ایران تهی است از اسباب

بعهد رستم اگر بود چرخ خیاطی

ببخیه دوخته میگشت پهلوی سهراب ...

... نه شد شرف بنده یغمای صدارت

بودم به دبستان خود از کنگره چرخ

مانند عطارد به تماشای صدارت

نادیده قدم چرخ دو تا در بر آنکس

کاندر ز بر مسند یکتای صدارت ...

... تا رخ قیدار گشت آینه حسن او

چرخ به رخسار مه سکه قیدار زد

شعشه ی حسن او صعصعه را مات کرد ...

... بوسه بنعلین او طارم ز نگار زد

بازی خشمش ربود چرخ هوا را بعمد

سینه بناخن درید دیده بمنقار زد ...

... روزن گردون شکافت تامه و خورشید تافت

سر ز گریبان چرخ ثابت و سیار زد

ای که جلالت علم بر سر گردون فراشت ...

... فکرش خورشید را بر رخ زنگار زد

تا پی تقویم چرخ کرد کمانرا بزه

بر دل مریخ تیر تا پر سو فار زد ...

... کنون ز مردن طهماسب سیصد و چل و اند

گذشته سال کمابیش زیر چرخ کبود

بشرق و غرب جهان این حکایت از تاریخ ...

... جهانیان متزلزل جهان پر از بیداد

زمین سیاه ز گر دست و چرخ تیره ز دود

درخت سبز چمن زرد و سرخ گل نیلیست ...

... خجسته اکنون کز دهر یافتم مقصد

بویژه اینک کز چرخ یافتم مقصود

چکاوه خواند تکبیر و فاخته تسبیح ...

... مو بر اندامم چون افعی و مار آید

چرخ خواهد که مرا بنده کند حاشا

کز چنین کارم ننگستی و عار آید ...

... تو بنامیزد بیضا و عصا داری

چرخ با شعبده چون دیو و سحار آید

اندر آنجا که کلیم و ید بیضا شد ...

... من خلیلستم اگر دانش نار آید

آتشین آهم اگر چرخ بود ز آهن

آهنین کوهم اگر غصه شرار آید ...

... هر زمان از من صد گونه ثمار آید

فربهی داشتم و چرخ نزارم کرد

که نژادم ز بزرگان نزار آید

پدرانم همه با چرخ بکین بودند

هم از آن قوم مرا اصل و تبار آید ...

... بر تن رنجور من شماتت دشمن

چرخ پسندیده ای امیر تو مپسند

بر تو فراوان درود باید خواندن ...

... مکن درنگ بنه سر کجا که فرماید

رواق بیستن چرخ لاجوردی را

گهی بمشک سیه گه بزر بینداید

... چو زاهدان سوی محراب و عابدان سوی معبد

قضای چرخ عنانم گرفت و گشتم از این غم

رهین بستر اندوه چون سلیم مسهد ...

... کاری که آفتاب بنصف النهار کرد

عزمت کشید چرخ حرونرا بزیر زین

چون اشتر رمیده ببینی مهار کرد ...

... بشاهزاده انوشیروان بن بهمن

ضیاء دولت خورشید مجد و چرخ هنر

اساس طغیان چیدند و تاختند گروه ...

... بجز سپهبد دانا علیمراد که جانش

نوان شد از قدراند از چرخ و شصت قدر

بسی نپاید کو نیز جان کند برخی ...

... برود جیحون اندر زند ز قهر آتش

بچرخ گردون یکسر زند ز خشم اخگر

چو عامه این سخنان را بگوش بشنیدند ...

... ماندم شگفت و خیره از این کار بوالعجب

کامد پدید از اثر چرخ کژمدار

یاران و همرهان و رفیقان راه نیز ...

... از چه پیماید کوه و کند از بحرگذر

ورنه شمس و قمرست اینملک چرخ سریر

از چه رو گرد زمین گردد چون شمس و قمر ...

... تخت را والا مکین و بخت را یکتا قرین

چرخ را فرخ ادیب و عقل را آموزگار

جویبار ناصرالدین شاه را خرم درخت ...