بی تامّل صرفِ نقدِ وقت ، در دنیا کنی
چون به کار حق رسی امروز را فردا کنی
دست خود از چرک دنیا گر توانی پاک شست
دست در یک کاسه با خورشید چون عیسی کنی
سنبل و ریحان شود در خوابگاه نیستی
آنچه از انفاس صرف آه در شبها کنی
عیب خود جویند بینایان به صد شمع و چراغ
تو به چندین چشم عیب دیگران پیدا کنی
تا نگردیده است پشتت خم به بالا کن سری
با قد خم چون میسر نیست سر بالا کنی
چون صدف سهل است کردن قطره را در خوشاب
جهد کن تا قطره خود را مگر دریا کنی
چند در اختر شماری صرف سازی نقد عمر؟
از دم عقرب گره تا کی به دندان وا کنی؟
تا به کی چون غنچه در بستانسرای روزگار
رخنه در قصر وجود از خنده بیجا کنی؟
سیل را روشنگری چون اتصال بحر نیست
سعی کن تا در دل روشن ضمیران جا کنی
دست اگر چون موج شویی از عنان اختیار
می توانی در دل دریا کمر را وا کنی
چون صدف گنجینه گوهر ترا صائب کنند
رزق خود دریوزه گر از عالم بالا کنی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این اشعار به تأمل در زندگی و نکتهسنجی درباره اعمال و رفتار انسان اشاره دارد. شاعر به خواننده توصیه میکند که از نقد و قضاوت دیگران بپرهیزد و به جای آن به خودشناسی و رشد فردی بپردازد. همچنین بر پاکسازی خود از آلودگیهای دنیوی و تلاش برای رسیدن به کمال روحی تأکید میشود. نکته دیگر این است که عمر انسان قیمتناپذیر است و نباید آن را به بطالت گذراند. در انتها، شاعر به اهمیت سعی و تلاش در زندگی اشاره کرده و بر این باور است که با جهد و کوشش میتوان به اهداف بزرگ دست یافت.
هوش مصنوعی: در زندگی، بدون درنگ باید به کارهای ارزشمند و مفید بپردازیم. وقتی به کارهای الهی و مهم میرسیم، نباید آنها را به فردا موکول کنیم.
هوش مصنوعی: اگر بتوانی، دست خود را از آلودگیهای دنیوی پاک کن؛ سپس مانند عیسی، دستت را در یک ظرف با نور خورشید قرار ده.
هوش مصنوعی: در دنیای بینهایت، در خوابگاه عدم، گلها و گیاهان خوشبو وجود ندارند؛ آنچه در شبها با نفسهای خود انجام میدهی، تنها آه و افسوس است.
هوش مصنوعی: بینایان همیشه در تلاشند تا عیوب خود را پیدا کنند و آن را اصلاح کنند، اما تو با داشتن بسیاری از چشمها، فقط به دنبال عیوب دیگران هستی.
هوش مصنوعی: پیش از اینکه به سن و سالی برسی که باید دوباره به بالا نگاه کنی، همواره با اعتماد به نفس و سربلند زندگی کن. تا زمانی که هنوز جوانی و قدرت داری، اجازه نده پشتت خم شود.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی به بالاترین درجات و اهداف بزرگ دست یابی، باید تلاش کنی و به سادگی به دستیابیهای کوچک قناعت نکنی. باید تلاش کنی تا بهجای یک قطره، به دریای بزرگ تبدیل شوی.
هوش مصنوعی: چند بار میخواهی به حساب ستارهها وقتت را بگذاری و عمرت را صرف کنی؟ تا کی میخواهی برای کوچکترین دشواریها زحمت بکشی و به سختی بر آنها غلبه کنی؟
هوش مصنوعی: چرا همچنان مانند یک غنچه در باغ زندگی منتظری و از شادیهای نادرست و بیمورد، دنیای وجودت را تحت تأثیر قرار میدهی؟
هوش مصنوعی: سیل در اینجا به معنای شدت و فراوانی است و روشنگری اشاره به روشنی و آگاهی دارد. به این معنا که مانند اینکه دریا بههم پیوسته و مداوم نیست، باید تلاش کنی که در دل افراد با فهم و دانش جا بگذاری. با کوشش خود، سعی کن که نور و آگاهی را در دلهای روشنفکران بگنجانی.
هوش مصنوعی: اگر بتوانی مانند موجی دریا آزاد و رها شوی، میتوانی در دل دریا نیز به راحتی نفس بکشی و خود را رها کنی.
هوش مصنوعی: چون صدفی که جواهر را در خود نگه میدارد، اگر تو هم از عالم بالا تلاش کنی و درخواست کنی، میتوانی از رزق و نعمتهای خود بهرهمند شوی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
در فنون شاعری جامی ز حد بردی سخن
وقت آن آمد که در کنج خموشی جا کنی
پیر گشتی در سواد شعر بردن با بیاض
چون قلم ترسم که روزی سر درین سودا کنی
مایه مدح و غزل دانی که هست اکثر دروغ
[...]
چند ای دل نامه وصف بتان املا کنی
ذکر خوبان پری رخسار مه سیما کنی
گه زنی از غمزه مردم کش خون ریز دم
گه زبان در مدحِ لعلِ دُرفِشان گویا کنی
گه ز شوق خال داغی بر دل پر خون نهی
[...]
پا چو مجنون جمع اگر در دامن صحرا کنی
می توانی رام لیلی را ز استغنا کنی
بی تأمل می کنی در کار باطل عمر صرف
چون به کار حق رسی امروز را فردا کنی
کار خود را راست کن با قامت همچون الف
[...]
همچو شمشیر ای پسر گر جوهری پیدا کنی
میتوانی جای خود را در دلی پیدا کنی
چهرهای چون برگ گل داری تنی چون بوی گل
حیف اگر جز در دل اهل محبّت جا کنی
سینة آیینه داری در درون پیرهن
[...]
پیش از آن کاندر سرِ دارِ ملامت جا کنی
طعنه مخلوق را بر گوش جان اصغا کنی
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.