کیست آن ماه منور که چنین میگذرد
تشنه جان میدهد و ماء معین میگذرد
سرو اگر نیز تحول کند از جای به جای
نتوان گفت که زیباتر از این میگذرد
حور عین میگذرد در نظر سوختگان
یا مه چارده یا لعبت چین میگذرد
کام از او کس نگرفتست مگر باد بهار
که بر آن زلف و بناگوش و جبین میگذرد
مردم زیر زمین رفتن او پندارند
کآفتابست که بر اوج برین میگذرد
پای گو بر سر عاشق نه و بر دیده دوست
حیف باشد که چنین کس به زمین میگذرد
هر که در شهر دلی دارد و دینی دارد
گو حذر کن که هلاک دل و دین میگذرد
از خیال آمدن و رفتنش اندر دل و چشم
با گمان افتم و گر خود به یقین میگذرد
گر کند روی به ما یا نکند حکم او راست
پادشاهیست که بر ملک یمین میگذرد
سعدیا گوشهنشینی کن و شاهدبازی
شاهد آنست که بر گوشهنشین میگذرد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به توصیف زیبایی و جذبهای میپردازد که موجودی خاص (شاید معشوق یا انسانی والامقام) از برابر چشمها میگذرد. او با زبانی شاعرانه و تشبیهات مختلف، از تأثیر عمیق این حضور بر دل و جان انسانها میگوید. شاعر بیان میکند که این موجود چنان زیباست که حتی سروها را نیز به تحیر درمیآورد و همچون خورشید در اوج میدرخشد. همچنین از دیگران میخواهد که از نزدیکی به این زیبایی هراس نداشته باشند، زیرا او نه تنها بر سر عاشق میگذرد، بلکه میتواند جان و دین را نیز تحت تأثیر قرار دهد. در پایان، شاعر به خلوت نشینی و لذت بردن از زیباییها اشاره میکند و تأکید میکند که زیباییها به سادگی از دست نمیروند، بلکه ارزش کشف و تماشا دارند.
معنی: آن ماه نورانی که بدینسان میگذرد کیست؟ گویی تشنهای در اثر بیآبی جان میدهد در حالی که آب روان از کنارش میگذرد. ـ منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: حتی اگر سرو بوستانی بتواند به حرکت درآید و از جایی به جایی رود، باز هم نمیتوان گفت که رفتاری به زیبایی رفتار معشوق دارد. ـ منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: آیا از پیش چشم عاشقان دلسوخته زن سیاهچشم بهشتی میگذرد؟! یا ماه تمام یا معشوق چینی؟! ـ منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: کسی جز باد بهار که بر گیسوان و گونهها و پیشانی او دست میساید و میگذرد، از او کامی برنگرفته و به آرزویی نرسیده است. ـ منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: ساکنان زمین که زیرترین فلک است وقتی عبور کردن او را مینگرند، میپندارند که او آفتابی است که از فراز آسمان بلند میگذرد. / مردم زیرِ زمین: مردم زمین زیرین، زیرا زمین را قدما در زیر فلک قمر میدانستند؛ یا زیر به معنی پست و فروتر باشد که در این صورت زیر زمین به معنی زمین پست و خاکی است. / اوج برین: آسمان بلند ـ منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: به معشوق بگو که پای خویش را بر سر عاشق و بر چشمان دوست بگذارد؛ زیرا حیف است که زیبارویی چون او پای بر زمین گذارد و بگذرد. ـ منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: به تمام کسانی که در شهر هستند و دلی دارند و به دین پایبندند، بگو برحذر باشند؛ زیرا اینک معشوقی که تباهی دل و دین به دست اوست، از پیش آنان میگذرد. ـ منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: در اثر خیال به گمان میافتم که او به دل و چشم من پای میگذارد و از روی آنها عبور میکند؛ گرچه میدانم او یقیناً بر روی زمین گذر دارد. ـ منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: اگر معشوق به ما توجهی داشته باشد یا نه، حکم حکم اوست؛ زیرا او بهسان فرمانروایی است که از سرزمین متصرفی خویش عبور میکند. / ملک یمین: به کسر یا ضم اول در معنی دارایی و هستی، آنچه در تصرف کسی باشد. (لغتنامه) ـ منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: ای سعدی، انزوا اختیار کن و در خلوت به عشق ورزیدن به خوبرویان مشغول باش؛ زیرا شاهد واقعی کسی است که به گوشهگیران توجهی دارد. ـ منبع: شرح غزلهای سعدی / دکتر محمدرضا برزگر خالقی/ دکتر تورج عقدایی
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
شب ز سوزی که بر این جان حزین میگذرد
شعله آه من از چرخ برین میگذرد
منم و گریه خون هر شب و کس آگه نیست
با که گویم که مرا حال چنین میگذرد
سوزم آن نیست که از تشنگیم سینه بسوخت
[...]
صبح وصل است و مرا حال چنین می گذرد
شب آدینه مستان به ازین می گذرد
روزگاریست که افلاک به کین میگذرد
کار عشاق به دور تو چنین میگذرد
چند گویی که مه از بام فلک میتابد
بنگر آن ماه که بر سطح زمین میگذرد
خویش را مشتری از بام سپهر اندازد
[...]
عنبرینموی تو بر طرف چمن میگذرد
یا ز گلزار ختا آهوی چین میگذرد
گر کند باز ز هم کاکل مشکین تو باد
تا قیامت به خم و حلقه و چین میگذرد
شد ز دلها اثر تیر کمانداران را
[...]
ایدل این شوخ پریوش که چنین میگذرد
باخبر باش که غارتگر دین میگذرد
این صنم عمر عزیز است مگر یا شب وصل
یا مگر عهد شباب است چنین میگذرد
در کمینم که ببوسم لب لعلش آری
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۵ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.