با فراقت چند سازم؟ برگ تنهاییم نیست
دستگاه صبر و پایاب شکیباییم نیست
ترسم از تنهایی، احوالم به رسوایی کشد
ترس تنهاییست ور نه بیم رسواییم نیست
مرد گستاخی نیَم تا جان در آغوشت کشم
بوسه بر پایت دهم چون دست بالاییم نیست
بر گلت آشفتهام بگذار تا در باغ وصل
زاغبانگی میکنم؛ چون بلبلآواییم نیست
تا مصور گشت در چشمم خیال روی دوست
چشم خودبینی ندارم روی خودراییم نیست
درد دوری میکشم گر چه خراب افتادهام
بار جورت میبرم گر چه تواناییم نیست
طبع تو سیر آمد از من جای دیگر دل نهاد
من که را جویم؟ که چون تو طبع هرجاییم نیست
سعدیِ آتشزبانم در غمت سوزان چو شمع
با همه آتشزبانی در تو گیراییم نیست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر از احساس تنهایی و غم ناشی از دوری معشوق صحبت میکند. او ابراز میکند که دلش از تنهایی میخرد و ترس دارد که این تنهایی به رسوایی منجر شود. او همچنین احساس ناتوانی و ضعف دارد، ولی در عین حال عشق و شوق خود را نسبت به معشوق نشان میدهد. شاعر میگوید که با وجود دوری، همچنان عشق او را مملو از درد و رنج میکند و از اینکه دیگر کسی مانند معشوقش وجود ندارد، احساس ناامیدی میکند. در نهایت، او از آتش عشق و غم در دلش سخن میگوید که او را میسوزاند.
برگ: ساز و نوا، قدرت و توان / دستگاه: اسباب و قدرت / پایاب: "بن و تهآب، آبی که پای بر زمین آن رسد و از آنجا پیاده توان گذشت، برخلاف غرقاب. / کنایه: پایاب (تاب و طاقت و توان) / معنی: من که آمادگی و توان تنهایی ندارم، تا کی میتوانم، با جدایی تو بسازم؟ ساز و سامان شکیبایی و تاب و تحمّل صبر از تو در من نیست. - منبع: شرح غزلهای سعدی
هوش مصنوعی: میترسم از تنهاییام، چون ممکن است حال و روزم به رسوایی بیافتد. تنها چیزی که مرا میترساند، همین تنهایی است وگرنه از رسوا شدن نمیترسم.
گستاخ: بی پروا و بی باک / جان: تن و بدن / کنایه: دست بالا (برتر و بالاتر، قدرت و نیرو) / جناس لاحق: تا، پا، در، بر. / معنی: ای محبوب من، من آدمی بیپروا نیستم تا گستاخانه تو را در آغوش کشم، بلکه به دلیل اینکه قدرتی ندارم، خاک پایت را میبوسم. - منبع: شرح غزلهای سعدی
آشفته: شوریده و پریشان / زاغ بانگی کردن: آواز زاغ سر دادن / آوا: کوتاه شدهٔ آواز / استعارهٔ مصرّحه: گل (صورت چون گل و یا وجود زیبای معشوق) / تناسب: بانگ، آوا / تشبیه: وصال به باغ (اضافه تشبیهی). / معنی: من بر چهرهٔ گلگونت عاشقم. اجازه فرمای اکنون که قادر نیستم در باغ وصالت مثل بلبل نغمهسرایی کنم، دست کم چونان زاغ بانگی برآورم. - منبع: شرح غزلهای سعدی
هوش مصنوعی: وقتی که تصویر محبوبم در ذهنم نقش میبندد، دیگر به خودم نگاه نمیکنم و نمیخواهم خودم را در مرکز توجه قرار دهم.
تشبیه: دوری به درد و جور به یار (اضافه تشبیهی) / کنایه: خراب افتادن (مست و بیخود بودن). / معنی: با وجود آنکه مست و مدهوش افتادهام، درد جدایی را تحمل میکنم و با آنکه توانایی خود را از دست دادهام، بار ستم تو را بر دوش میکشم. - منبع: شرح غزلهای سعدی
طبع: خوی و سرشت / طبع هر جایی: خوی و طبع هوسباز. / نوعی ردّ الصّدر علی العجز: طبع / استعارهٔ مکنیّه: طبع تو (به قرینهٔ سیر آمدن از من و دل نهادن به کس دیگر) / مجاز مرسل: سیری (بیزاری) به قرینهٔ سبب به مسبّب / کنایه: دل نهادن (دل به کار بستن، شیفته و عاشق شدن). / معنی: طبع و نهاد تو از من بیزار شد و به دیگری دل سپرد. من که نهادم مثل تو هر لحظه به دیگری میل نمیکند، فقط تو را میخواهم و به دنبال کس دیگری نمیروم. - منبع: شرح غزلهای سعدی
گیرایی: حاصل مصدر، تاثیر و جذب. / کنایه: آتش زبان (تیز زبان، فصیح و بلیغ) / آرایهٔ تکرار: آتش زبان / معنی: من، سعدی، شاعری هستم که زبانم چونان آتش میسوزاند و موثّر است، اما در اندوه تو همانند شمعی میسوزم و با تمام قدرت سوزندگی و تاثیری که در زبانم وجود دارد آتش سخنانم بر تو اثری نمینهد. - منبع: شرح غزلهای سعدی / دکتر محمدرضا برزگر خالقی / دکتر تورج عقدایی
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
همین شعر » بیت ۲
ترسم از تنهایی، احوالم به رسوایی کشد
ترس تنهاییست ور نه بیم رسواییم نیست
تا کی ای دلبر دل من بار تنهایی کشد
ترسم از تنهایی احوالم به رسوایی کشد
بیتو نتوانم نشستن تاب تنهاییم نیست
بیحضورت لحظهٔ برگ شکیباییم نیست
عشق و رسوایی به هم همخانه آمد از ازل
عاشقم من عاشق و پروا ز رسواییم نیست
سرو چون آن قامت موزون تو در باغ دید
[...]
معرفی ترانههای دیگر
تا به حال ۱۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.