چه دانی تو خراباتی که هست از شش جهت بیرون
خرابات قدیم است آن و تو نو آمده اکنون
نباشد مرغ خودبین را به باغ بیخودان پروا
نشد مجنون آن لیلی به جز لیلی صد مجنون
هزاران مجلس است آن سو و این مجلس از آن سوتر
که این بیچونتر است اندر میان عالم بیچون
ببین جانهای آن شیران در آن بیشه ز اجل لرزان
کز آن شیر اجل شیران نمیمیزند الا خون
بسی سیمرغ ربانی که تسبیحش اناالحق شد
بسوزد پر و بال او اگر یک پر زند آن سون
وزیر و حاجب و محمود ایازی را شده چاکر
که آن جا کو قدم دارد بود سرهای مردان دون
تو معذوری در انکارت که آن جا می شود حیران
جنید و شیخ بسطامی شقیق و کرخی و ذالنون
ازیرا راه نتوان برد سوی آفتاب ای جان
مگر کان آفتاب از خود برآید سوی این هامون
مگر هم لطف شمس الدین تبریزیت برهاند
وگر نی این غزل می خوان و بر خود می دم این افسون
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف یک مکان خاص به نام "خرابات" میپردازد که از جنبههای مختلفی در آن شکوه و عظمت وجود دارد. شاعر به تعارض میان نوآمدگان و قدیمها اشاره میکند و تأکید میکند که افرادی مانند مجنون، تنها به خاطر عشق به لیلی، نمیتوانند به آنجا راه یابند. او بیان میکند که عالم با مجالس بسیار پر است، اما اینجا، در این مکان خاص، چیزی فراتر وجود دارد. همچنین به شیران و قدرت آنها در برابر اجل اشاره میکند و بیان میکند که در این مملکت، حاکمان و درباریان در خدمت مردان بزرگ و فرزانه هستند. شاعر در انتها بر این نکته تأکید میکند که برای رسیدن به نور حقیقت (آفتاب)، باید از عشق و لطف الهی برخوردار بود وگرنه در این دنیای پر از فریب و توهم بیفایده است.
هوش مصنوعی: شما از حال و هوای دنیای خراباتی و گذشته آن اطلاعی نداری، در حالی که این مکان از هر طرف زندگی و تجربههای زیادی را به دوش میکشد و شما تازه به آن پا گذاشتهاید.
هوش مصنوعی: اگر کسی خودپسند باشد، نباید انتظار داشته باشد که در دنیای بیخودان، جایی برای او وجود داشته باشد. مجنون که دیوانهی لیلی است، تنها به لیلی فکر میکند و نه به هیچ یک از دیگر عاشقان.
هوش مصنوعی: در آن طرف، هزاران مجلس و محفل برپا است و این مجلس که ما در آن هستیم، از آن هم دورتر است؛ زیرا این مجلس، بینظیر و خاص است و در میان تمام عالم نیز بینظیر و یگانه به شمار میآید.
هوش مصنوعی: ببین جانهای آن شیران در آن جنگل چگونه به خاطر مرگ لرزاناند، زیرا مرگ شیران به جز خون چیزی را نمیگیرد.
هوش مصنوعی: بسیارند پرندگان الهی که تسبیح آنها به حق متوجه شده است. اگر حتی یک پر از آنها به سوی آسمان پرواز کند، ممکن است که دچار آتش و سوختن شود.
هوش مصنوعی: وزیر و دربان و محمود ایازی به خدمتگزارانی تبدیل شدهاند، زیرا در جایی که او قدم میگذارد، سران مردان بیمقدار خم میشود.
هوش مصنوعی: تو در انکار خود معذوری، زیرا در آن مکان، جنید، شیخ بسطامی، شقیق، کرخی و ذالنون همه حیران و شگفتزده میشوند.
هوش مصنوعی: به خاطر اینکه نمیتوان به سوی آفتاب رفت، ای جان، مگر اینکه خود آن آفتاب از طرف خود به سمت این دشت بیاید.
هوش مصنوعی: جز خلاقیت و محبت شمس الدین تبریزی، چه چیزی میتواند مرا نجات دهد؛ و اگر این نعمت نباشد، این شعر را میخوانم و به خودم میفروشم این جادو را.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
چه روز است آنکه هست او را شب تاریک پیرامون
سپهر از بوی او مشگین زمین از رنگ او گلگون
مگر ترسید رخسارش ز زلف مار کردارش
که گرد خویشتن عمدا نوشت از غالیه افسون
دو آذرگون شدند از خون مرا دو چشم از هجرش
[...]
خدایا دور کن چشم بد از این دولت میمون
وزین شاه مبارک رای ملک آرای روزافزون
شهشرق ارسلان ارغو که هست اندر جهانداری
به بهروزی چو اسکندر به بیروزی چو افریدون
به هر ماهی که نوگردد نصیب او ز هفت اختر
[...]
ایا از چنبر اسلام دایم برده سر بیرون
ز سنت کرده دل خالی ز بدعت کرده سر مشحون
هوا همواره شیطانی شده بر نفس تو سلطان
تنت را جهل پیرایه دلت را کفر پیرامون
اگر در اعتقاد من به شکی تا به نظم آرم
[...]
بهشتی نقد شد حاصل سپهری تازه گشت افزون
از این خوش مرکز معمور و عالی منظر میمون
خجسته کعبه دولت مبارک خطه عشرت
به برجیس آن یکی مختص به زهره این دگر مقرون
اگر جنت نهی نامش نه مدحی باشدش در خور
[...]
چه دانستم که این سودا مرا زین سان کند مجنون
دلم را دوزخی سازد دو چشمم را کند جیحون
چه دانستم که سیلابی مرا ناگاه برباید
چو کشتیام دراندازد میان قلزم پرخون
زند موجی بر آن کشتی که تختهتخته بشکافد
[...]
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.