گنجور

 
افسر کرمانی

جنت این، یا فضای گلزار است

کوثر این، یا زلال انهار است؟

عنبر این یا شمیم باد صبا،

لادن این، یا نسیم اسحار است؟

روضه خلد یا که ساحت باغ،

غرفه حور یا که گلزار است؟

گلستان یا که دکّه بزاز

بوستان یا که تخت عطار است؟

لاله، یا روی دلفریب صنم،

سبزه، یا زلف نازنین یار است؟

نسترن، یا که حقه کافور،

اسپرم، یا که درج زنگار است؟

ارغوان، یا که طلعت جانان،

ضیمران، یا که خط دلدار است؟

آب، یا جدولی سراسر سیم،

باد، یا کاروان تاتار است؟

بسدّین مجمر است یا لاله،

آذرین جام، یا که گلنار است؟

غنچه این، یا مغی سبو بر دوش،

چمن این، یا که کوی خمار است؟

صفحه مانوی است یا بستان،

کاخ ارژنگ یا که گلزار است؟

کان شنگرف، یا که لاله ستان

معدن سیم، یا سمن زار است؟

ورق لاله، یا فروزان شمع،

ارغوان یا که مشتعل نار است؟

چمن این، یا نگارخانه چین،

دمن این، یا سرای تجار است؟

باغ یا خرگه خدیو جهان

راغ یا درگه جهاندار است؟

 
 
 
رودکی

این جهان پاک خواب کردار است

آن شناسد که دلش بیدار است

نیکی او به جایگاه بد است

شادی او به جای تیمار است

چه نشینی بدین جهان هموار؟

[...]

ابوالفضل بیهقی

این جهان پاک‌ خواب کردار است

آن شناسد که دلش بیدار است‌

نیکی او بجایگاه بد است‌

شادی او بجای تیمار است‌

چه نشینی بدین جهان هموار؟

[...]

ناصرخسرو

هر که گوید که چرخ بی‌کار است

پیش جانش ز جهل دیوار است

کس ندید، ای پسر، نه نیز شنید

هیچ گردنده‌ای که بی‌کار است

چون نکو ننگری که چرخ به روز

[...]

نظامی

تا نگوئی که عدل بی یار است

آسمان و زمین بدین کار است

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه