محمدعلی بن ابوطالب متخلص به حزین از آخرین شاعران سبک هندی و از اعقاب شیخ زاهد گیلانی است. او در سال ۱۱۰۳ هجری قمری در اصفهان زاده شد. زندگی او مقارن سقوط دولت صفوی و آشفتگی اوضاع ایران بود که او را درگیر سفرها و ماجراهای فراوان نمود تا جایی که چندین بار جامهٔ رزم پوشید و به نبرد دشمنان رفت. نهایتاً درگیری یا اتهامزنی از سوی گماشتگان محلی نادرشاه افشار در جنوب، حزین را در سال ۱۱۴۶ هجری قمری به هندوستان رمانید که البته هیچگاه از آن و در آن دیار دلخوش نبود. او در سال ۱۱۸۱ هجری قمری در شهر بنارس درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
حزین را صاحب تألیفات متعدد در علوم گوناگون دانستهاند که نام بیش از پنجاه عدد از آنها در تذکرهها آمده است. زندگینامهٔ خودنوشت او به نام تاریخ احوال از آن جمله و از مستندات ارزشمند تاریخی راجع به احوال مردمان ایران در دوران سقوط سلسلهٔ صفوی است.
دیوان حزین از روی تصحیح استاد ذبیح الله صاحبکار که تصویر آن به زحمت آقای مهرزاد شایان فراهم شده و به کمک هزاران داوطلب گمنام که در بازبینی متن استخراج شده از کتاب چاپی آن مشارکت داشتهاند به گنجور اضافه شده است.
این آمار از میان ۱۴٬۴۶۴ بیت شعر فارسی از کل ۱۴٬۵۳۴ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.
توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرعهای بند قالبهای ترکیبی مثل مخمسها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.
آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.
وزنیابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزنیابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومهها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.
در ۲ مورد ابیات به لحاظ چند وزنی بودن در جدول اوزان بیش از یک بار محاسبه شدهاند و جمع آمار ناخالص ابیات با احتساب چندبارهٔ ابیات چندوزنی در جمع فهرست اوزان برابر ۱۴٬۴۶۶ بیت است که در محاسبهٔ نسبت درصد از کل استفاده شده است):
آمار ابیات برچسبگذاری شدهٔ این بخش با زبان غالب شعر در گنجور به شرح زیر است:
ردیف | زبان | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | فارسی | ۱۴٬۴۶۴ | ۹۹٫۵۲ |
۲ | عربی | ۷۰ | ۰٫۴۸ |
آمار ابیات برچسبگذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:
ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | غزل | ۷٬۹۷۹ | ۵۴٫۹۰ |
۲ | مثنوی | ۳٬۴۷۱ | ۲۳٫۸۸ |
۳ | قصیده | ۲٬۰۰۳ | ۱۳٫۷۸ |
۴ | رباعی | ۵۳۲ | ۳٫۶۶ |
۵ | قطعه | ۴۶۳ | ۳٫۱۹ |
۶ | ترکیب بند | ۵۶ | ۰٫۳۹ |
۷ | غزل/قصیده/قطعه | ۲۶ | ۰٫۱۸ |
۸ | رباعی مستزاد | ۴ | ۰٫۰۳ |
تصویر حزین روی یادمان کنگرهٔ بزرگداشت او در شهریور ۱۳۷۵ (منبع)