گنجور

حاشیه‌گذاری‌های نصرت الله

نصرت الله


نصرت الله در ‫۱ سال و ۱۰ ماه قبل، سه‌شنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۹:۳۱ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۵۵:

در بیت نخست به «کاغذ افشان» اشاره شده که درواقع نوعی کاغذ است که بر روی آن آب طلا و نقره می‌افشاندند. 

 

نصرت الله در ‫۱ سال و ۱۰ ماه قبل، سه‌شنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۹:۰۷ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۵۱:

در مصرع دوم بیت پنجم، منظور از حَسدان همان حسودان است. 

 

نصرت الله در ‫۱ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۹:۵۵ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۴۹:

در این غزل یک بیت جا افتاده است. درواقع طبق تصحیح جواهری و جدی، بیت پنجم که عبارت است از «حاصل کشت مرادم در جهان پژمرده ماند / شاید ابر دیده گریان به فریادم رسید» جا افتاده است.
متأسفانه در ویراشگر امکانی وجود نداشت که بشود بیت جاافتاده را پیشنهاد داد.

 

نصرت الله در ‫۱ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۹:۳۷ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۴۷:

مصرع نخست بیت پنجم اگرچه با متن مکتوب عیناً تطابق دارد، اما به نظر می‌رسد دچار اشکال وزنی است. شاید در نسخه‌های دیگر این اشکال برطرف شده باشد. 

 

نصرت الله در ‫۱ سال و ۱۰ ماه قبل، یکشنبه ۲۱ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۹:۴۷ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۴۵:

مصرع نخست بیت چهارم، گرچه عیناً مطابق متن چاپی درج شده، اما به نظر می‌رسد دچار اشکال معنایی است. امیدوارم صاحب‌نظری یافت شود و گره از این معما بگشاید. 

 

نصرت الله در ‫۱ سال و ۱۰ ماه قبل، یکشنبه ۲۱ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۹:۴۳ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۴۴:

مَرَس در مصرع دوم بیت آخر، به معنی رسن یا قلاده‌ای است که بر گردن سگ می‌بسته‌اند و اصطلاحی وجود داشته با عنوان «هرزه مرس» که به معنی سگ ولگرد و بی‌صاحب بوده است. 

 

نصرت الله در ‫۲ سال قبل، سه‌شنبه ۲۴ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۱۴:۴۷ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۲۸:

به نظر می‌رسد مصرع نخست بیت سوم اشکال وزنی دارد. گرچه در نسخه مکتوب هم عیناً به همین صورت ضبط شده است. 

 

نصرت الله در ‫۲ سال قبل، دوشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۱۳:۴۱ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۲۳:

در تصحیح جواهری و جدی، ذیل این غزل آمده است که:
«به احتمال قوی جزو غزل‌های الحاقی است یا لااقل تصرفاتی در آن شده است، چون نسبت به سایر غزل‌های قصاب، ضعف تألیف فاحشی در آن دیده می‌شود.»

 

نصرت الله در ‫۲ سال قبل، دوشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۱۳:۳۶ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۲۲:

در مصرع دومِ بیت دوم، واژهٔ «روحانیان» کنایه از فرشتگان است.

 

نصرت الله در ‫۲ سال قبل، دوشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۱۳:۲۴ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۱۸:

در مصرع دوم بیت آخر، شاعر از تعبیر جالبی بهره برده است، هنگامی که می‌گوید «قنادی محلهٔ او ذوالفقار» است؛ منظور او به نظر می‌رسد دووجهی بودن کلام باشد؛ اینکه هم شیرین است و هم دل‌انگیز.

 

نصرت الله در ‫۲ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۲۲:۵۰ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۰۳:

در مصرع نخست بیت پنجم واژه جالبی به کار رفته است؛ واژه «بی‌انداز» در اصطلاح آن عصر به معنی بی‌حدومقدار بوده است. 

 

نصرت الله در ‫۲ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۲۲:۲۵ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۸۵:

 در متن تصحیح جواهری و جدی، در مصرع نخست بیت سوم به جای «در این»، «درین» نوشته شده. نمی‌دانم برای این شکلی که اینجا درج شده دلیلی وجود داشته یا خیر. اما به نظر می‌رسد که مصرع با مشکل عروضی مواجه شده باشد. 

 

نصرت الله در ‫۲ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۰ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۱۷:۳۶ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۷۴:

در بیت نخست، منظور از مندل پارچه‌ای است که از آن خیمه و سایه‌بان و امثالهم درست می‌کنند. 

 

نصرت الله در ‫۲ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۰ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۱۷:۳۱ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۷۲:

مقصود از «گوهر آمل» در مصرع دومِ بیت هفتم، گمان می‌رود که طالب آملی، شاعر گرانقدر آن خطه باشد. 

 

نصرت الله در ‫۲ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۰ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۱۷:۲۲ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۶۹:

در بیت هفتم، منظور از کجک، آلتی است مانند تبر که فیلبانان برای راندن فیل به کار می‌برند. 

 

نصرت الله در ‫۲ سال و ۸ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۵ تیر ۱۴۰۰، ساعت ۲۲:۱۱ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۳۹:

در مصرع اول بیت دوم واژه «عیت» درج شده که اتفاقاً عیناً در نسخه چاپی موجود است. این واژه بی‌معنی است و احتمالاً‌در نخسه چاپی به اشتباه درج شده است. ممکن است «عیبت» بوده باشد، اما نمی‌دانم چطور می‌توان اطمینان حاصل کرد. (تصحیح جواهری و جدی)
در مصرع دوم بیت سوم یک فاصله جا افتاده است. بهتر است به جای «نگه دارادب» نوشته شود «نگه دار ادب»

 

نصرت الله در ‫۲ سال و ۸ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۵ تیر ۱۴۰۰، ساعت ۲۲:۰۱ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۳۶:

در مصرع اول بیت دوم «فتند» می‌بایست به «فتد» تغییر کند.
در مصرع اول بیت پنجم «بر روی» می‌بایست به «به روی» تغییر کند. 
(از تصحیح جواهری و جدی)

 

نصرت الله در ‫۲ سال و ۸ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۵ تیر ۱۴۰۰، ساعت ۲۱:۱۱ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۳۴:

مصرع اول بیت دوم می‌بایست «...ز رفتن بحر را...» باید درج شود. «را» جا افتاده است. (نسخه تصحیح جواهری و جدی)

 

نصرت الله در ‫۲ سال و ۸ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۵ تیر ۱۴۰۰، ساعت ۲۱:۰۶ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۳۳:

در مصرع اول بیت آخر  واژه «خرعه» ذکر شده که بی‌معنی است. اما ظاهراً در نسخه چاپی هم همین واژه درج شده که به نظر می‌رسد در چاپ اشکالی وجود داشته (نسخه جواهری و جدی). به هر روی، به نظر می‌رسد مصرع به این شکل درست باشد:«از بهرِ یکی جرعهٔ می باز چو قصاب»
مصرع دوم نیز «جاروبکش» صحیح است. (طبق نسخه جواهری و جدی)

 

نصرت الله در ‫۲ سال و ۸ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۵ تیر ۱۴۰۰، ساعت ۱۷:۰۵ دربارهٔ قصاب کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۳۰:

در مصرع اول بیت چهارم «موجهٔ» می‌بایست به «موجه‌ای» تغییر کند. در تصحیح جواهری (و جدی) در مواردی شاهد هستیم که از « ٔ» به جای «ای» استفاده شده است که مربوط به آن رسم الخط است. 

 

۱
۲
sunny dark_mode