امین کیخا
امین کیخا در ۹ سال و ۴ ماه قبل، یکشنبه ۲۱ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۴:۰۰ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۷۱:
زهد به معنی دوری گزینی از زیور دنیا است و البته این راه زهد را همه ی مومنان و باورمندان نرفته اند این زهد با آغاز اسلام هم آغازنشده است که در دین های مسیحی و مانوی و بودایی زهد های گزاف گونه ای دیده می شود که سالیانی پیشتر از آغاز اسلام دیده شده اند در باره ی مزدیسنا یا دین زردشتی به زهد باوری ندارد ( بیشاکم ) و مرد سیر را در پیکاردن با دیوان دلیر تر می داند و مردی که همسران باردار و فرزندان فراوان دارد بهتر می داند . درباره ی امامان بزرگوار هم این رو کردن به زهد مانند هم نبوده است برای نمونه علی بن ابی طالب و علی بن الحسین ( زین العابدین ) ( علیهما سلام ) آشکارا زاهد هستند ولی امام حسن مجتبی ( ع ) به نظر میانه رو تر است و اسب سوار می شده اند و جامه زیبا می پوشیده اند بهرسو در روزگاری که زهد رویه مومنان مسیحی و بودایی و مانوی بوده است دین اسلام بسیار آسانگیر تر به نظر می رسیده است اما حافظ به نظر می رسد زاهد را در برابر عارف قرار داده است در نوشته هایش از عارف پشتیبانی می کند و کسی را که آگاهی را ار میان جان بدست می آورد را برتر از کسی میداند که نسک و دفتر و دستک می خواند . بهرسو این یک بخشبندی درست نیست و همه زاهدان جان خشک نبوده اند ولی رندی که حافظ آن را دور زدن ظاهر و چسبیدن به مغز دینداری می داند همه ی چیزی بوده است که در آن دوره حافظ ستوده است . ریا گویا در روزگار حافظ فغان می کرده است و این نامکامی رنج دهنده جان مومنان را می آزرده است .
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱۷ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۳:۰۳ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۰:
التماس / لابیدن را هم دارد
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱۷ دی ۱۳۹۳، ساعت ۰۹:۱۱ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۷۳:
این شعر شایسته ی زهگفت و تحسین است .
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۳ دی ۱۳۹۳، ساعت ۲۰:۲۷ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۳:
عینک گویا آیینک بوده است یعنی آیینه ی کوچک این نظر کسروی در مجله پرچم بوده است به نظر هم درست می نماید . اما عینک به معنای چشم کوچک نیم فارسی و نیم عربی کمی دورتر از ذهن به نظر می اید تا به بهدید شما چگونه باشد .
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۳:۲۷ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴:
با سپاس و درود از شما جناب اب روشن
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۴ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۶:۴۰ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۷۵:
شنگ به معنای شیرین رفتار است ولی خرطوم هم شنگ می شود .
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۴ دی ۱۳۹۳، ساعت ۰۰:۴۵ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۸:
فریز پهلوی است در عربی رفته و فریضه شده است
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۴ دی ۱۳۹۳، ساعت ۰۰:۴۲ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۴:
قفس به پارسی کابک می شود . گویا قفس از یونانی به عربی رفته است
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۴ دی ۱۳۹۳، ساعت ۰۰:۳۹ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۱:
واقعه می شود رخداد یا پیشامد یا رویداد
واقعه بد می شود دشامد
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۲:۰۹ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۰:
ساقی / سرده ( مولانا ) / چمانی ( ابوالقاسم پرتو در شورخدا )
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۲:۰۱ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۴:
زار برابر ضعیف و خوار است وقتی که بدانیم نی به پهلوی معنای پایین میدهد آن وقت می بینیم که نزار و نژند چقدر زیبا هستند .
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۱:۵۸ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۴:
دارمگی هم یعنی نازکی برابر delicacy
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۱:۵۷ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۳:
مالش یعنی تنبیه
پیشمال و پسمال هم معناهای دادگاهی داشته اند که امروز کمرنگ شده است
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۱:۵۵ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۲:
اگر پادافره به معنای کیفر باشد شاید آفرهیدن را بشود برای جنایت گذاشت به این ترتیب از بزیدن و گناهیدن جدا باشد
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۱:۵۳ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۱:
درد سر در پارسی درست برابر کَس - تت در فرانسه است یعنی دردسر را فرانسوی ها سرشکن می گویند
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۱:۵۱ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۰:
حدیث به عربی جز معنی ای که ما به کار می بریم به معنای جوان هم هست . به فارسی حدیث که گفته پیامبر باشد را سروا می گفته اند .
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۱:۳۷ دربارهٔ ناصرخسرو » سفرنامه » بخش ۳۸ - قاهره:
کنستانتیپول منظورش بوده یعنی همان استامبول امروزی که از راه آب به شمال افریکا می پیوندد .حکیم دانا بوده است و دو سخنی در میان گفته هایش نیست .
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۲۹ آذر ۱۳۹۳، ساعت ۱۵:۳۴ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۴۷:
اندیک در کردی عراق بازمانده است و بجای بعضی به کار می رود ( هندیک )
اند را برابر مقدار هم میگذارند . گاهی هم برابر بضع عربی نهاده شده است
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲۷ آذر ۱۳۹۳، ساعت ۰۰:۳۰ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۸:
ن گاهی برای خوش آوایی به کلمه های پارسی هم افزوده شده است .مثلا تفک و فشک که از روی سدا هستند و امروز تفنگ و فشنگ هستند . ن تنها نقش خوش آواییدن آنها را داشته است .
امین کیخا در ۹ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲۷ آذر ۱۳۹۳، ساعت ۰۰:۲۸ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۸:
نشاط / ن + شاد
نخوت / ن + خوت ( خوت خواهیه پهلوی است )
نتیجه / ن + تزیدن ( بیرون کشیدن پهلوی است )
-------------------------------------------------------
از کتاب دست نوشته های پارسی دکتر مقدم