گنجور

حاشیه‌گذاری‌های احمد نیکو

احمد نیکو


احمد نیکو در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، پنجشنبه ۲۶ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۱۲ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۶۷:

متن رباعی شماره ۴۲ از مجموعه رباعیات استاد دکتر الهی قمشه ای:

سر مست به میخانه گذر کردم دوش

پیری دیدم مست و سبویی بر دوش

گفتم که چرا نداری از یزدان شرم

گفتا که کریم است خدا باده بنوش

بیت دوم رباعی بدین متن هم صحیح است:

گفتم ز خدا شرم نداری ای پیر

گفتا کرم از خداست رو باده بنوش

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، پنجشنبه ۲۶ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۲۵ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » گردش دوران [۵۶-۳۵] » رباعی ۴۷:

متن بیت اول رباعی شماره ۲۶ از مجموعه رباعیات استاد دکتر الهی قمشه ای:

می خور که به زیر گِل بسی خواهی خفت

بی همدم و بی رفیق و بی مونس و جفت

می خور که به زیر گِل بسی خواهی خفت

بی مونس و بی حریف و بی همدم و جفت

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۲۸ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۹۰:

متن بیت اول رباعی شماره 43 از مجموعه رباعیات استاد دکتر الهی قمشه ای:

می خور که ز دل قلت و کثرت ببرد

اندیشه هفتاد و دو ملت ببرد

می خور که زدل کثرت و قلت ببرد

و اندیشه هفتاد دو ملت ببرد

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۲۵ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۰۶:

متن بیت اول رباعی شماره 48 از مجموعه رباعیات استاد دکتر الهی قمشه ای:

در دایرهٔ سپهر ناپیدا غور

می نوش به خوشدلی که دور است به دور

در دایرهٔ سپهر ناپیدا غور

جامی ست که جمله را چشانند بدور

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۲۱ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » هرچه باداباد [۱۰۰-۷۴] » رباعی ۹۹:

متن بیت اول رباعی شماره 41 از مجموعه رباعیات استاد دکتر الهی قمشه ای:

من ظاهر نیستی و هستی دانم

من باطن هر نوازدستی دانم

من ظاهر نیستی و هستی دانم

من باطن هرفراز و پستی دانم

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۵۷ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » دم را دریابیم [۱۴۳-۱۰۸] » رباعی ۱۳۴:

در مورد واژه ملک محمود در مصرع اول رباعی، سراینده اشاره به قلمرو پادشاهی سلطان محمود غزنوی دارد.

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، شنبه ۱۴ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۸:۰۳ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » گردش دوران [۵۶-۳۵] » رباعی ۴۷:

بازی بودم پریده از عالم راز

شاید که برم ره از نشیبی به فراز

اینجا چو نیافتم کسی محرم راز

زان در که در آمدم برون رفتم باز

رباعی از خیام

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۱۳ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۸:۲۲ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » گردش دوران [۵۶-۳۵] » رباعی ۴۷:

متن بیت اول رباعی شماره 28 از مجموعه رباعیات استاد دکتر الهی قمشه ای:

بازی بودم پریدم از عالم راز

تابو که رسم من از نشیبی به فراز

رباعی 264 تز خیام:

بازی بودم پریده از عالم راز

تابو که رسم من از نشیبی به فراز

رباعی شماره 946 از مولانا کلیات شمس تبریزی:

بازی بودم پریده از عالم راز

تا بو که برم ز شیب صیدی بفراز

اینجا چه نیافتم کسی را دمساز

زان در که بیامدم برون رفتم باز

 

 

 

 

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۱۳ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۸:۰۷ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » گردش دوران [۵۶-۳۵] » رباعی ۴۷:

متن بیت دوم رباعی شماره 37 از مجموعه رباعیات استاد دکتر الهی قمشه ای:

بر نامده و گذشته بنیاد مکن

خوش باش دمی و عمر بر باد مکن

بر نامده و گذشته بنیاد مکن

حالی خوش باش و عمر بر باد مکن 

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۱۳ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۸:۰۱ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » گردش دوران [۵۶-۳۵] » رباعی ۴۷:

متن بیت اول رباعی شماره 34 از مجومه رباعیات استاد دکتر الهی قمشه ای: 

لب بر لب کوزه بردم از غایت آز

تا زو برسم واسطهٔ عمرِ دراز

لب بر لب کوزه بردم از غایت آز

تا زو طلبم واسطه عمر دراز

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۱۰ ماه قبل، چهارشنبه ۴ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۱ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۰۵:

در سه مصرع از سه رباعی خیام یا منسوب به او به شماره های (105-98-52) کلمه ملکت بکار ر فته است.

1.خشت سرخم ز ملکت جم خوشتر

2.خوشتر بود آن ز ملکت سلطانی

3.وز تخت قباد و ملکت طوس به است

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۱۰ ماه قبل، دوشنبه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۴:۰۱ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » گردش دوران [۵۶-۳۵] » رباعی ۴۷:

در مصراع دوم رباعی شماره 25 استاد حسین الهی قمشه ای با توجه به ترجمه فیتز جرالد نوشته اند:

در کشف علوم شمع اصحاب شدند

که متن صحیح آن بدینصورت می باشد:  در جمع کمال شمع اصحاب شدند

در این رابطه به این رباعی از خیام نیز توجه کنید:

آن مدعیان که دُرّ‌ِ معنی سُفتند

و از چرخ به گونه گون سخن‌ها گفتند

آگه چو نبودند ز اَسرارِ نهان

با خود زَنَخی زدند و آخر خفتند

 

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۲۹ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » گردش دوران [۵۶-۳۵] » رباعی ۴۷:

در مجموعه رباعیاتی که از خیام توسط استاد دکتر حسین الهی قمشه ای نوشته شده است:

در مصرع دوم رباعی شماره 36 نوشته شده است: : (بر یاوه گلی لگد همی زد بسیار ) که متن صحیح بدینصورت می باشد:

بر پاره گلی لگد همی زد بسیار

 

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۱۱ ماه قبل، دوشنبه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۶:۳۱ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۴۱:

این رباعی در فهرست مجموعه رباعیات مولانا (دیوان شمس) به شماره 1479 آمده است.

 

احمد نیکو در ‫۲ سال و ۴ ماه قبل، دوشنبه ۱۷ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۱۷:۲۰ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » از ازل نوشته [۳۴-۲۶] » رباعی ۳۲:

با حکم خدایی، که قضایش این است

می‌ساز، دلا، مگر رضایش این است

ایزد به کدامین گنهم داد جزا؟

توبه ز گناهی، که جزایش این است

(رباعی شماره ۳۱ عراقی)

 

احمد نیکو در ‫۲ سال و ۵ ماه قبل، جمعه ۷ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۳۴ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۴۹:

رباعی از سلمان ساوجی در حاشیه بالا در رابطه با واژه لاله نوشته شده است.

 

احمد نیکو در ‫۲ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۵ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۱۶:۰۶ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۲۱:

در رابطه با واژه (دیر) در اشعار نظامی هم از کلمه کهن استفاده شده است.

اگر شادیم اگر غمگین در این دیر

نه ایم ایمن ز دور این کهن سیر

که می داند که این دیر کهن سال

چه مدت دارد و چون بودش احوال

(دیر کهنسال کنایه از دنیا)

 

احمد نیکو در ‫۲ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۲۱:۰۴ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۳۷:

گلها چو به باغ جلوه را ساز کنند

وز غنچه نخست هفته‌ای ناز کنند

چون دیده به دیدار جهان باز کنند

از شرم رخت ریختن آغاز کنند

(رباعی شماره ۱۸۳ از انوری)

 

احمد نیکو در ‫۲ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۵ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۱۵:۳۶ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۴۲:

گویند بهشت را کجا یابد مست

وز دوزخ  آزاد که بتواند جست

گر میخواران جمله به دوزخ باشند

پس بنمایم بهشت را چون کفِ دست

( رباعی به نام پسر خطیب گنجه)

امیر احمد همسر مهستی گنجوی

 

احمد نیکو در ‫۲ سال و ۵ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۲۳:۱۴ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۳۵:

 هنگام صبوح گر بت حورسرشت

پُر می قدحی به من دهد بر لب کشت

هرچند که باشد این سخن از من زشت

سگ به ز من ار هیچ کنم یاد بهشت

(رباعی شماره ۱۱ مهستی گنجوی)

 

۱
۳
۴
۵
۶
۷
۱۴
sunny dark_mode