گنجور » حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۳۰

وزن:	مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری:	غزل
منبع اولیه:	ویکی‌درج
تعداد ابیات:	۷

خلاصه

هوش مصنوعی: شاعر در این شعر از عشق و دلتنگی خود سخن می‌گوید. او معشوق را به صبحی زیبا تشبیه می‌کند و خود را مانند شمعی در خلوت صبح می‌بیند. عشق و داغ زلف معشوق در دل او مانند یک غم عمیق است. او در آستان محبوب قرار دارد و از او می‌خواهد که یک نگاه به او بیندازد. شاعر درباره غم‌ها و تنهایی‌هایش صحبت می‌کند و به شدت به معشوق وابسته است. همچنین به زیبایی معشوق و تاثیری که بر دل او دارد اشاره کرده و از شوق و عشقی شدید صحبت می‌کند که حتی پس از مرگ نیز در دلش باقی خواهد ماند. در انتهای شعر، شاعر با تاسف بیان می‌کند که اگر محبوب از کنار او بگذرد، باز هم عشقش را در دل نگه خواهد داشت.

برگردان به زبان ساده

# تو همچو صبحی و من شمعِ خلوتِ سَحَرم

تبسمی کن و جان بین که چون همی‌سِپرَم

هوش مصنوعی: تو مانند صبحی و من شمعی در تنهایی سحر. لبخندی بزن و ببین که چطور من از تو سود می‌برم.

# چُنین که در دلِ من داغِ زلفِ سرکَشِ توست

بنفشه زار شود تُربَتَم چو درگذرم

هوش مصنوعی: دل من داغ و درد زلف‌های بی‌تاب تو را دارد، بنابراین وقتی از دنیا بروم، قبرم همچون باغ بنفشه‌ای پر از غم خواهد شد.

# بر آستانِ مرادَت گشاده‌ام درِ چشم

که یک نظر فِکنی، خود فِکندی از نظرم

هوش مصنوعی: به حضورِ محبوبم آمده‌ام و چشمانم را باز کرده‌ام تا فقط یک بار به من نگاه کند، اما همین نگاهش باعث شده که از دیدگانم ناپدید شود.

# چه شُکر گویمت ای خیلِ غم، عَفاکَ الله

که روزِ بی‌کسی آخر نمی‌روی ز سرم

هوش مصنوعی: چه بگویم از تو ای گروه غم، خدا تو را از من دور کرده است که روزهای تنهایی‌ام را ترک نمی‌کنی.

# غلامِ مردمِ چشمم، که با سیاه دلی

هزار قطره بِبارَد چو دردِ دل شِمُرَم

هوش مصنوعی: من خدمتگزار کسانی هستم که به چشمانم نظر دارند. آن‌ها که با دل‌های سیاه و غمگین، مانند قطرات باران، هر آبی را بر من جاری می‌کنند زمانی که درد دل خود را بازگو می‌کنم.

# به هر نظر بُت ما جلوه می‌کند، لیکن

کس این کرشمه نبیند که من همی‌ نِگَرَم

هوش مصنوعی: در هر دیداری، محبوب من زیبایی خود را نشان می‌دهد، اما هیچ‌کس نمی‌بیند که من به طور خاص چگونه او را تماشا می‌کنم.

# به خاکِ حافظ اگر یار بگذرد چون باد

ز شوق در دلِ آن تنگنا کفن بِدَرَم

هوش مصنوعی: اگر محبوب به خاک حافظ بگذرد، من از شدت شوق مانند بادی که از تنگنای دل عبور می‌کند، کفن خود را کنار می‌زنم.

رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی

راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور

حاشیه‌ها

غزل شمارهٔ ۳۳۰ به خوانش فریدون فرح‌اندوز
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.

غزل شمارهٔ ۳۳۰ به خوانش سهیل قاسمی

غزل شمارهٔ ۳۳۰ به خوانش محسن لیله‌کوهی

غزل شمارهٔ ۳۳۰ به خوانش فاطمه زندی

غزل شمارهٔ ۳۳۰ به خوانش سارنگ صیرفیان

همهٔ خوانش‌هاautorenew

غزل شمارهٔ ۳۳۰ به خوانش عندلیب

غزل شمارهٔ ۳۳۰ به خوانش محمدرضا مومن نژاد

غزل شمارهٔ ۳۳۰ به خوانش احسان حلاج

غزل شمارهٔ ۳۳۰ به خوانش افسر آریا

غزل شمارهٔ ۳۳۰ به خوانش شاپرک شیرازی

فعال یا غیرفعال‌سازی قفل متن روی خوانش من بخوانم

حاشیه‌ها

پیشنهاد مشق شعر

حاشیه‌ها

سنایی » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۱۱۲ - در نکوهش و ابراز نارضایی از خود

نظر همی کنم ار چند مختصر نظرم

به چشم مختصر اندر نهاد مختصرم

نمی‌شناسم خود را که من کیم به یقین

از آنکه من ز خود اندر به خود همی نگرم

عیان چو باز سفیدم نهان چو زاغ سیاه

[...]

قوامی رازی » دیوان اشعار » شمارهٔ ۱۱۷ - از ترکیب بندی است در توحید و مناجات و پند و موعظت و منقبت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم

اگر چه نیستت از چشم دوستان آزرم

چرا نیاید ازین شیبت سپیدت شرم

انوری » دیوان اشعار » مقطعات » شمارهٔ ۳۴۸ - در مدح تاج الدین ابوالمعالی محمد المستوفی گوید و عرق نسترن خواهد

ایا به عالم عهد از تو نوبهاروفا

چرا چنین ز نسیم صبات بی‌خبرم

به خاصه چون تو شناسی که رنگ و بوی نداد

خرد به باغ سخن بی‌شکوفهٔ هنرم

به صد زبانت چو سوسن بگفته بودم دی

[...]

خاقانی » دیوان اشعار » قطعات » شمارهٔ ۲۴۵ - در مرثیهٔ جمال الدین اصفهانی وزیر صاحب موصل و وحید الدین عموی خود

جمال شاه سخا بود و بود تاج سرم

وحید گنج هنر بود و بود عم به سرم

به سوی این دو یگانه به موصل و شروان

دلی است معتکف و همتی است برحذرم

هنر بدرد ز دندان تیز سین سخا

[...]

ظهیر فاریابی » قصاید » شمارهٔ ۵۴

چو ماه یکشبه بنهفت چهره از نظرم

مه دو هفته درآمد به تهنیت ز درم

بداد مژده عید از لطف چنانک گرفت

ز فرق تا به قدم جمله در گل و شکرم

مرا به شادی رویش به سینه باز آمد

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از ظهیر فاریابی

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

تا به حال ۱۹ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

امین کیخا در ‫۱۲ سال و ۲ ماه قبل، جمعه ۶ اردیبهشت ۱۳۹۲، ساعت ۱۲:۴۵ نوشته:

شمع سحر شمعی است که که هرچند می سوزد اما به او نگر نمی کنند و نماد نیکی و روی ناکردگی است ولی شمع شب همه بدو روی کنند.

reply flag link

جدا در ‫۱۱ سال و ۸ ماه قبل، یکشنبه ۵ آبان ۱۳۹۲، ساعت ۰۲:۵۴ نوشته:

سلام.
مقصود از شمع سحر؛
1-نظر جناب امین کیخا.
2-شمع سحر شمعی است که تمام شب را تا سحر ایستاده و سوخته به امید رسیدن به صبح.(صبر)
3-شمع سحر شمعی است که بخاطر سوختن در طول شب احتمال تمام شدنش زیاد است و درواقع آماده است برای مردن.(ایثار)
4-شمع سحر شمعی است که با دمیدن صبح قطعا خاموشش خواهند کرد زیرا روز رسیده و نیازی به او نیست...(عشق به آمدن صبح حتی اگر خودش نباشد)
و این اوج آرزومندی اش برای دمیدن هدفش را که صبح است نشان می دهد...
.
بادرود.

reply flag link

امین کیخا در ‫۱۱ سال و ۸ ماه قبل، یکشنبه ۵ آبان ۱۳۹۲، ساعت ۰۳:۲۳ نوشته:

درود بر جدا چه نیکرایی هستی به به شکرستان شد اینجا به شگون نوشتن شما

reply flag link

امین کیخا در ‫۱۱ سال و ۸ ماه قبل، یکشنبه ۵ آبان ۱۳۹۲، ساعت ۰۳:۳۶ نوشته:

بله من هم به شگفتی در امدم درود درود درود

reply flag link

دوستدار در ‫۱۱ سال و ۶ ماه قبل، جمعه ۲۰ دی ۱۳۹۲، ساعت ۰۰:۰۷ نوشته:

غزل به اقرب احتمال از استاد سخن سعدی است

reply flag link

حسین در ‫۱۰ سال و ۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۲:۰۳ نوشته:

درست گفته اند عشق آدمی را کور میکند . عشق دکتر ترابی به سعدی مانع دیدن (به خاک حافظ اگر یار بگذرد چون باد) شد که البته برای همه حافظ وسعدی دوستان شیرین است.

reply flag link

دکتر ترابی در ‫۱۰ سال و ۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ دی ۱۳۹۳، ساعت ۲۲:۱۳ نوشته:

حسین آقای گرامی، در عشق حقیر به سعدی و همه‌ی بزرگان شعر و ادب فارسی شکی نیست اما در بیت تخلص به آسانی میتوان به جای حافظ
سعدی گذاشت
به خاک سعدی اگر یار بگذرد چون باد.........

reply flag link

ناشناس در ‫۹ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۳۰ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۰:۳۵ نوشته:

شعر از سعدی نیست ولی آشکارا پیداست که از روی این غزل زیبای سعدی با مطلع یک امشبی که در آغوش شاهد شکرم
گرم چو عود بر آتش نهند غم نخورم
سروده شده.
چو التماس برآمد هلاک باکی نیست
کجاست تیر بلا گو بیا که من سپرم
ندانم این شب قدرست یا ستاره روز
تویی برابر من یا خیال در نظرم
بدین دو دیده که امشب تو را همی‌بینم
دریغ باشد فردا که دیگری نگرم
میان ما بجز این پیرهن نخواهد بود
و گر حجاب شود تا به دامنش بدرم

reply flag link

سیدعلی ساقی در ‫۸ سال و ۸ ماه قبل، دوشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۵، ساعت ۲۰:۱۰ نوشته:

تـو هـمـچـو صـبـحی و مـن شـمع خلـوت سحرم
تـبسّمی کـن وجان بـیـن که چـون همی سپـرم
"شمعِ سحر" در اینجا استعاره از عاشق است.شمعی است که چیزی از آن باقی نمانده و در حالِ جان سپردن و خاموشیست . هنگامی که صبح طلوع می کنـد،دیگر شمع در حالِ جان دادن و تمام شدن است و چنانچه نوری هم داشته باشد با طلوع روشناییِ صبح، دیگر روشناییِ شمع خنثی وبی اثر می گردد.
شاعردرغمِ هجران، جانش به لب رسیده ومنتظراست که باپذیرش ازسویِ معشوق،چونان شمعی که در روشناییِ سحرادغام می شودفناگردد.
"تـبـسـُّمِ معشوق" با "طلوعِ صبح "و"خاموشیِ شمع" با "جان سپردنِ عاشق، تناسبِ دلاویزی دارندو تصویرِ خیال انگیزی ترسیم می کنند.
"تـبـسـّم کردن" مفهومِ طلوع کردن و سَر برآوردن راتداعی می کند......

شاعرآرزومنداست که دردَمِ آخر، یار همانندِ صبح تـابـنـاکی سربرآرد تااونیزهمانندِ شمعی نیمه‌جان، در روشناییِ خورشیدِرخسارمعشوق محوگردد.
من وشمعِ صبحگاهی سزداَربه هم بگرییم
که بسوختیم وازما بتِ مافراغ دارد
چـُنـیـن کـه در دلِ مـن داغِ زلـفِ سرکـشِ تـوسـت
بـنـفـشـــه‌زار شـود تـُربـتــــــــــــم، چـو در گــذرم
سرکش : یاغی ، عصیانگر
تربت : خاکِ گور
"داغ" : غصّه و سوز ، اثر و جایِ سوختگی و نیز نشانه‌یِ خاصِ مزرعه یا مالکِ مزرعه و پادشاهان که بر فلّزی حک می‌کردندو با درآتش قراردادن و سرخ کردن بر چارپایان می‌زدند ، در جوامعِ برده داری بر بازو یا پشت بردگان نیز داغ می‌زدند. در اینجا به معنی "حسـرت" آمده است .
"بنفشه" با "داغ" ایهامِ تناسبِ زیبایی دارد از آن جهت که رنگِ آن به جایِ سوختگی و شکلِ گلبرگش نیز همانندِ جای سوختگی است ،از طرفی بنفشه به "گلِ حسرت به دل" معروف است ،بدین فرض که حسرتِ عشق چهره‌اش را نیلگون کرده است .
صفتِ "سرکش" برایِ زلف به این اعتبارآمده است که اسبِ سرکش دایم در حالتِ تاخت وتاز است و یال هایش پریشانی وبی قراری رابه اذهان متبادرمی سازد.
اینچنین که حسرتِ زلفِ پریشانِ تـو بر دلِ من داغ نهاده است، مطمئن هستم که هنگامی که بمیرم از خاکِ مزارم بنفشه ها یِ بسیاری خواهد‌رویـید.
نسیمِ زلفِ تو چون بگذردبه تربتِ حافظ
زخاکِ کالبدش صدهزارلاله برآید
بـر آسـتـــــانِ مـُرادت گـُشــــاده‌ام درِ چـشـــــــــم
کـه یـک نـظـر فـکـنـی ، خـود فـکـنـــدی از نـظــرم
مراد به بارگاه و منزلی تشبیه شده که آستانه و پیشگاه دارد، همچنین چشم نیزبه اتاقی تشبیه شده که دَر دارد . در نسخه‌ی "خانلری" به جای "آستان مرادت" ، "آستان امیدت" ضبط شده ، شاعرِ معاصر "سـایـه" هم ضبطِ نسخه یِ "خانلری" را ارجح دانسته است .
"چشم گشادن" کنایه از امید و توقـّع داشتن یا انتظار کشیدن است .
"نـظـرِ" اوّل به معنیِ نگاه کردن و مجازن تـوجّه و عنایت است و "نـظـرِ" دوّمی به معنیِ چشم است .
"از چشم انداختن" کنایه از "بی توّجهی کردن است.
بر درگاهِ تـو که آستانِ مراد و مقصودِ من است چشم امید باز کردم ، دراین آرزویم که یکبار توجّه و عنایتِ توشاملِ حالِ من شود،تـو که مراازنظرانداحتی(هیچ توّجهی نسبت به عاشقِ خویش نداری)من همچنان براین امیدوآرزوهستم وباقی خواهم ماند.من پاپس نخواهم کشید.
مگربه تیغِ اَجل خیمه بَرکَنم وَرنه
رَمیدن ازدرِ دولت نه رسم وراهِ من است.
چـه شـُکـر گویـمـت ؟! ای خـیـل غـم ! عـَفٰـاکَ الله
کـه روزِ بــی کـــسـی آخـر نـمـی‌روی ز ســــــرم
خیـل :فراوانی، غم ازفراوانی به لشکر و سپاه تشبیه شده‌است
عفاکَ الله : جمله‌ی دعاییست به معنیِ "خدا تـو را عفو فرماید! "
چه شکر گویـمـت؟: "ای غم چگونه شکرِ توگویم که هیچگاه تنهایم نمی‌گذاری،ناتوانم ازاینکه از عهده‌یِ سپاسگزاریِ تو بر‌آیم" .
ای لشکرِ اندوه وای سپاهِ غمِ عشق ! من نمی‌توانم از عهده‌یِ سپاسگزاریِ تـو برآیم ، لطفِ خداوند شاملِ حالِ توباد که در روزهایِ بی کسی نیز مـرا تنها نمی‌گذاری.
زبانِ بی مثالِ حافظ زبانی رمزآلود،کنایه آمیز و چند پهلوست.ازاین بیت نیزهمانندِاغلبِ ابیاتِ سرّآلودِ حافظ، می توان معنایِ معکوس ومخالف هم برداشت نمود:
بااینکه دراین بیت بظاهر ازپایداریِ همراهیِ غم تقدیر وتشکّرمی نماید، لیکن رندانه وحافظانه، با گفتنِ "عفاک الله!"{خدا ازسرِتقصیراتِ توبگذرد} این نکته رانیزخطاب به غم گوشزد می کندکه "آنقدرتو مراشکنجه وعذاب داده ای که تنهاخداست قادراست توراببخشاید!.
"چه شکر گویـمـت؟":من ازچه چیزی بایدشاکرباشم؟ اصلن برای چه بایدشکرگزارِتوباشم ای غم؟معمول این است که سنگدلان وظالمان نیزبه کسانی که درشرایطِ سختِ بی کسی قرارمی گیرند،ترّحم می کنند،امّاای غم توجانِ مرابرلب آوردی و دست ازسرم برنداشتی.....
امّامنظورومقصودِحضرتِ حافظ همان برداشتِ اوّل است که ازهمراهی وهمدلی وهمنواییِ غمِ عشق تجلیل می کند.وجودمعناهایِ متضاد دربیت بیتِ غزلیّاتِ این شاعرِبی همتا برای این است که زبان وبیانِ حافظ پدیده ای منحصربفرد ولطفِ خدادادی وبازتابِ جهان بینیِ خاصِ اوست وبنظرِنگارنده گویا وی نمی توانسته یک بُعدی باشد ویک گونه اندیشه ورزد ویک نوع سخن گوید. اوآزاداندیشی شجاع،آگاه ونیک نهادست ودرچارچوبِ هیچ مرز ومذهب ومدرسه ای جزمکتبِ عشق ومحبّت نمی گنجد.
ماقصّه یِ سکندر ودارانخوانده ایم
ازما بجز حکایتِ مهر ووفا مپرس
غــلامِ مـــردم چـشــــمـم ، کـــــه بـا سـیـاه دلـی
هــــزار قـطـــــره بـبـارد ، چــــــو درد دل شـُمـرم
"دل" به معنایِ"قلب "وسط" و "میان" است ، در این بیت نیزمعناهایِ متفاوت، درهمدیگر ادغام شده است ، "مردمکِ چشم" ازیکسو درست دروسطِ چشم قرار دارد - وازسویِ دیگر رنگِ آن ِسیاه است.به همین اعتبار، "مردمکِ چشم"{سیاهدل(بدقلب- سنگـدل وبی‌رحم) و همچنین(سیاه رنگ) درنظرگرفته شده است.
ارادتمندودوستارِ مردمکِ چشم هستم زیرا که با همه‌یِ سنگدلی‌ وبی رحمی که ازاوسراغ دارم وقتی دردِ دل هایم را بازگومی کنم تحتِ تأثیرقرارگرفته وازرویِ ترحّم ودلسوزی به حالِ من اشک ها می‌ریـزد.
"مردمکِ چشم"دراشعارِحافظ دارایِ شخصّیتِ جالبی هست وپیرامونِ جایگاهِ اوسخنانِ درخورِتوّجه وفراوانی مطرح شده است.
می خوردخونِ دلم "مردمکِ دیده" سزاست
که چرا دل به جگرگوشه یِ مردم دادم
بـه هــر نـظـر بـُت مــا جـلـوه مـی‌کــنــد ، لـیـــکـن
کــس ایـن کرشـمـه نـبـیـنـد کـه مـن همی نـگـرم
نظر:چشم
معشوقِ ما در مقابلِ هرچشمی(همگان) حـُسن و زیباییهایِ خودرابه نمایش می گذاردوجلوه گری می کندوهرکسی متناسب بافهمِ خویش،قادربه درک و دریافتِ دل رباییهایِ اومی باشد،امّا آنچه راکه منِ عاشق ازناز وعشوه وغمزه یِ معشوق می بینم هیچکس نمی‌بیندوهرگزنیزنخواهدتوانست ببیند.چراکه هیچکس چون من دلداده یِ اونیست.
هردم ازرویِ تونقشی زَنَدم راهِ خیال
باکه گویم که دراین پرده چه ها می بینم؟
بـه خـاکِ حـــافــــــظ ، اگر یـار بـگـذرد چـون بــاد
ز شــــــــــــوق در دلِ آن تـنـگــنــا کـفـن بــدرم
معشوقِ من که مطمئن هستم برسرِمزارِمن نمی آید امّا چنانچه این مَحال میسّرگردد{حتّافقط برایِ یک لحظه- بسرعتِ بادنیزاز کنارِ گور ِمن عبورکندوهیچ توّقف نکند}، بااین حال من در درونِ آن تنگنا (قبر)از شدّتِ اشتیاق کفنم را پاره می‌کنم .
حافظ درعاشقی بی همتاست.همیشه ودرهمه حال سنگِ تمام گذاشته وهیچگاه کم نمی آورد.اوهرگز از تکبّر وغرور وبی توجّهیِ معشوق ناراحت و دلگیر نمی شود.
گرچه ازکِبر سخن بامنِ درویش نگفت
جان فدایِ شکرین پسته یِ خاموشش باد

reply flag link

فرخ مردان در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، چهارشنبه ۸ شهریور ۱۳۹۶، ساعت ۱۰:۲۵ نوشته:

نمی دونم این آقای "سید علی ساقی" این توضیحات رو از منبعی ذکر میکنن یا نوشته خودشون هست؟
متاسفانه فرصتِ خوندنِ همۀ متنِ نوشته هاشون رو ندارم. اما در باره اون قسمت هایی که مراجعه کردم باید بگم :
1- متن توضیحات ایشون بسیار بسامان و منطقی هست.شروع و نتیجه معلومه و یکدستی در نگرش دیده میشه.
2- زحمتِ ایشون در آوردن استشهاد های ادبی و شرح کافی در حول و حوش معنی بیت ها ، بهمراهیِ پرهیز از زیاده گویی و نتیجه های عجیب و غریب گرفتن؛ قابل تقدیره.
3- هر کجا که بیت مشکل و مبهمی بود ،توضیح رو کاملا حل کنندۀ ابهام دیدم.
3- سوای اینها، متن ها بدون غلط املایی و با استفاده صحیح از علامات نوشتاری فارسی (=سجاوندی) نوشته شده و واضح هست که نویسنده متن، اونها رو بازبینی و تصحیح کرده. این هم برای من خیلی ارزشمنده.

reply flag link

بیگانه در ‫۷ سال و ۱ ماه قبل، چهارشنبه ۱۶ خرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۴:۳۸ نوشته:

چه قدر لطیف و غم انگیز بود این غزل... چه قدر...

reply flag link

حمید علیزاده در ‫۷ سال قبل، دوشنبه ۲۸ خرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۸:۵۸ نوشته:

استاد ایرج این شعر را در یکی از برنامه های گلها که فاقد شناسه هست بصورت آواز اجرا کرده اند.ترانه این برنامه با مطلع یک شب دیدی مست مستم ..توسط بانو مرضیه اجرا شده است.

reply flag link

بابک بامداد مهر در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، چهارشنبه ۲۷ شهریور ۱۳۹۸، ساعت ۱۵:۵۶ نوشته:

شاه بیت غزل
به هرنظر بت ما جلوه می کندلیکن
کس این کرشمه نبیند که من همی نگرم
واقعا حافظ کرشمه هایی از بت ما می بیندکه به چشم ما عادت
زدگان نمی آید..

reply flag link

علیرضا در ‫۴ سال و ۱۰ ماه قبل، یکشنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۹، ساعت ۰۶:۳۸ نوشته:

یک سوال در باره مصرع دوم بیت اول این است که اگر شمع خلوت سحر به هر ترتیب جان خواهد سپرد و خواه ناخواه نورش بی اثر خواهد شد، آنگاه جان دادن برای کرشمه معشوق دیگر چه لطفی دارد؟
شاید در مصرع دوم نوعی التماس نهفته و می خواهد بگوید حالا که ما بعد از عمری سوختن رفتنی هستیم، بیا و کرشمه ای بنما(که همواره عاشق در پی ان بوده) و جان دادن ما را هم تماشا کن...

reply flag link

امیررضا بیدار در ‫۴ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۶ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۴:۵۶ نوشته:

حافظ در بیت دوم می‌گوید که اگر بمیرم، مزار من بنفشه‌زار خواهد شد. احتمالا حافظ بنفشه را به علت خمیدگی،به شخصی در حال رکوع تشبیه کرده است و نشان از خواندن نماز میت برای اوست.
از طرفی از لفظ «بنفشه‌زار» استفاده کرده است که نشان‌دهنده‌ی کثرت افراد شرکت‌کننده در ختم ایشان است. دلیل شناس بودنش و این نماز پرجمعیت بر مزارش، همان «داغ»ی است که زلف معشوق بر دلش نهاده است.
البته می‌توان غمگین بودن گل بنفشه و سر در گریبان بودنش را به خیل سوگواران عاشقِ درگذشته نسبت داد.
اگر بنده در اشتباهم و این بنفشه‌زار شدن دلیل دیگری دارد، بسیار باعث شادمانی خواهد بود که این کمین را آگاه بفرمایید.
پ.ن: در این حاشیه، به هیچ وجه سعی در مذهبی نشان دادن حافظ ندارم؛ کما اینکه خود نیز او را مذهبی نمی‌پندارم.

reply flag link

خامش در ‫۴ سال و ۶ ماه قبل، پنجشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۲۱:۴۴ نوشته:

درود بر «جدا» و بیان دلنشین در باره شمع سحر. با این بیان زیبا و روانتان، جال سوز و گداز شب تا سحر حافظ را در خلوت با معشوقش در دلم زنده کردید و اشک دل را در مردم چشم روان. امیدوارم باز هم نمادهای دیگر این عاشق پروردگارش را برایمان روشن کنید.

reply flag link

حسین ادهمی در ‫۳ سال و ۶ ماه قبل، پنجشنبه ۱۶ دی ۱۴۰۰، ساعت ۱۳:۵۵ نوشته:

« تو همچو صبحی و من شمع خلوت سحرم

تبسمی کن و جان بین که چون همی سپرم »

منظور حافظ از «جان سپردن»، مردن و فانی شدن نیست.بلکه منظور«جان به معشوق سپردن» است و جاری شدن و مانایی در او.

چرا که به عقیده او: «هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق»

reply flag link

در سکوت در ‫۳ سال قبل، جمعه ۳ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۴۹ نوشته:

این غزل را "در سکوت" بشنوید

reply flag link

برگ بی برگی در ‫۱ سال و ۳ ماه قبل، پنجشنبه ۱۶ فروردین ۱۴۰۳، ساعت ۲۱:۵۶ نوشته:

بر آستانِ مُرادت گشاده ام درِ چشم

که یک نظر فکنی، خود فکندی از نظرم

گشاده کردنِ چشم کنایه از وسعتِ بینش و جهان بینی است که با وسعت بخشیدن به آسمانِ درونیِ سالک پدید می آید و مُرادِ از آن رسیدن به آستانِ معشوقِ ازل است، در مصراع دوم "خود" همان خویشتنِ توهمیِ انسان است که بوسیله بینشِ محدودِ ذهن و بر حسبِ دیدِ جسمی به جهان شکل گرفته است، پس حافظ می‌فرماید که او با ‌گشاد کردنِ دریچه‌ی چشم یا وسعت بخشیدن به بینشی که می تواند تا بینهایتِ خداوندی امتداد یابد امیدوار به رسیدن به آستانِ حضرت معشوق است که اگر با یک نظرِ لطف و عنایتش به او بنگرد، پس این خود یا خویشتنِ برآمده از ذهنِ حافظ( سالک) را که محدود بین و محدودیت اندیش است از چشمِ حافظ می اندازد و از میان بر می دارد تا به این ترتیب با وصالِ معشوق به خویشِ اصلیش زنده شود.

reply flag link

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.

	غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات
	راهنمای نوار ابزار
	پیشخان کاربر
	اشعار و ابیات نشان‌شدهٔ کاربر
	اعلان‌های کاربر
	ادامهٔ مطالعه (تاریخچه)
	خروج از حساب کاربری گنجور
	لغزش به پایین صفحه
	لغزش به بالای صفحه
	لغزش به بخش اطلاعات شعر
	فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش
	فعال یا غیرفعال کردن شماره‌گذاری خطوط
	کپی نشانی شعر جاری در گنجور
	کپی متن شعر جاری در گنجور
	همرسانی متن شعر جاری در گنجور
	نشان کردن شعر جاری
	ویرایش شعر جاری
	ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری
	شعر یا بخش قبلی
	شعر یا بخش بعدی

ورود به گنجور

غزل شمارهٔ ۳۳۰