گنجور

 
آشفتهٔ شیرازی

ای که سر تا قدم آمیخته از مهر وفائی

با همه مهر و وفا عهد بتا از چه نپائی

گر سر از دوست بری یا که به دشمن بدهی سر

تو نه آنی که توان گفت به تو چون و چرائی

همچو جان در تنی و لیک نیائی به نظرها

به همه جا دری و می‌نتوان گفت کجائی

نه که هر کاو به دار است زند دم زانا الحق

هر سری نیست سزاوار به اسرار ندائی

این چه جلوه است خدا را که تو آن شاهد مخفی

در همه آینه بنمائی و خود را ننمائی

چیست در میکده فقر ندانیم خدایا

کاید آنجا جم با جام کند جرعه گدائی

دوست همخانه و تو بی‌خبری کس نشناسی

عین وصلست شکایت مکن از درد جدائی

از پی غمزه‌ات ای چشم سیه‌مست فسونگر

دل و دین رفت بود وقت که جان را بربائی

بی تو یک لحظه نیم تا کنم از هجر شکایت

خبرم نیست ز رفتن که بگویم که بیائی

محتسب را ندهم ره چو توئی ساقی مستان

از عسس بیم ندارم تو اگر شاهد مائی

نبرد نام خودی رند خداجو به طریقت

ما و من حاجب راه و تو برون از من و مائی

قید آشفته بود سلسله سلسله مویان

سیه آن روز کز این سلسله یابیم رهائی

خیزد از دیده احول به جهان نقش دوبینی

با هوای علیم نیست به خاطر دو هوائی

 
 
 
گنجور را از دست هوش مصنوعی نجات دهید!
سنایی

ملکا ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی

نروم جز به همان ره که توام راه نمایی

همه درگاه تو جویم همه از فضل تو پویم

همه توحید تو گویم که به توحید سزایی

تو زن و جفت نداری تو خور و خفت نداری

[...]

جمال‌الدین عبدالرزاق

تو چه ترکی تو چه ترکی که به رخ فرّ همایی

ز منت شرم نیاید که به من رخ ننمائی

من بیچاره مسکین که به هجر تو اسیرم

تو خودم باز نپرسی که تو چونی و کجائی

چه شکایت کنم از تو که تو خود نیک شناسی

[...]

مولانا

مکن ای دوست نشاید که بخوانند و نیایی

و اگر نیز بیایی بروی زود نپایی

هله ای دیده و نورم گه آن شد که بشورم

پی موسی تو طورم شدی از طور کجایی

اگرم خصم بخندد و گرم شحنه ببندد

[...]

مشاهدهٔ ۴ مورد هم آهنگ دیگر از مولانا
سعدی

من ندانستم از اول که تو بی مهر و وفایی

عهد نابستن از آن به که ببندی و نپایی

دوستان عیب کنندم که چرا دل به تو دادم

باید اول به تو گفتن که چنین خوب چرایی

ای که گفتی مرو اندر پی خوبان زمانه

[...]

اوحدی

گر چه در کوی وفا جا نگرفتی و سرایی

ما نبردیم ز کوی طلبت رخت به جایی

بس خطا بود نگه باز نکردن که گذشتی

مکن اینها، که نکردیم نگاهت به خطایی

بر تن این سر شب و روز از هوس پای تو دارم

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه