به صحرا مگر سایه‌اش پا فشرد؟

که در خاک، خون در دل لاله مرد

به دریا اگر عکس در آب راند

به بطن صدف دُرّ غلتان نماند

شکسته‌ست از سایه‌اش آسمان

[...]

ز مردان بود شکر پیکان به جا

که دل می‌دهد، دل ز جا رفته را

یکی گرز را گر فشردی به مشت

نماندی ز اعضاش چیزی درست

یکی در قلم کردن خشک و تر

[...]

اگر زان رگ ابر، برقی جهد

بقا را، هلاکی تخلص دهد

به گیتی جز این تیغ گوهرنگار

که دیده رگ ابر یاقوت‌بار؟

که از پا درآمد ز مردان جنگ؟

[...]

ز چشم ضعیفان گو افتاده‌تر

در او گنج قارون عیان در نظر

قضا کرد چون خندقش را شکاف

برآورد سامان صد کوه قاف

به فرض ار به قعرش فتد آفتاب

[...]

چو برزد به پرداز گل آستین

شنید از لب غنچه صد آفرین

چو نقش لبی کلکش آغاز کرد

به تحسین دستش دهان باز کرد

چو کلکش نگارد زبان خموش

[...]

بر آتش بود عود در گلخنش

مشام آرزومند پیرامنش

خضر کرده آبش ز سرچشمه صاف

هوایش به عمر ابد در مصاف

چو آیینه سنگش مصفا بود

[...]

شراری که شمعش ازان یافت تاب

بود سنگ چخماق آن آفتاب

طلبکار حاجات، دلبسته‌اش

بهار مناجات، گلدسته‌اش

ز بالایش اندیشه کوته‌کمند

[...]

مرا بود از دوستان دوستی

که بودیم چون مغز در پوستی

مدقّق چنان در خفیّ و جلی

که از دقتش دق کند بوعلی

رصدبند قانون ناز و نیاز

[...]

ز حرمان کشکاب جو دم زنیم

دل از هجر گندم، چو گندم دو نیم

***

طریق ادب را نکو پاس دار

که نخل ادب، دولت آرد به بار

[...]

چو همت ز هر قید آزاده باش

بشو دفتر خواهش و ساده باش

چه بهتر ز عمر طمع کوتهی

چراغ امل به ز روغن تهی

نخودوار در دیگ هرکس مجوش

[...]

به منت برآید اگر آفتاب

همه عمر را شب شمار و بخواب

دل از درد خواهش تنک می‌شود

گرانبار منت سبک می‌شود

ازان پست و پامال شد این‌چنین

[...]

قلم را که دشمن بود دوستش

بجز رگ نیفتاده در پوستش

سلیمانی آورد رگ از ازل

به زنّار بستن ازان شد مثل

مپیوند با هیچ‌کس زینهار

[...]

نه در دیده نور و نه در دل حضور

بود پیر افتاده را خانه گور

به پیری مدار از جوانی امید

نگردد سیه باز، موی سفید

ز رنگ طبیعی مکن اجتناب

[...]

ز بد توبه امروز باشد صواب

وگرنه چه سود از پل آن سوی آب

به زشتی کشی عالمی را به پیش

ندانسته‌ای قبح کردار خویش

چنان کن که چون پرده افتد ز کار

[...]

سزد گر به مهرش کند دل هوس

به ماهی که رویش تو دیدیّ و بس

به صد دل توان ناز چشمی خرید

که تا چشم بگشاد، روی تو دید

برو فرش کن چون صدف، خانه‌ای

[...]

اگر چشم چشم است، نمناک به

وگر نم ندارد، پر از خاک به

... به گوش تو خواهد رسید

که چشمت ز خشکی چه خواهد کشید

گر از گریه عزت ندارد سحاب

[...]

چو خواهی تماشا کنی اصل و فرع

بود عینک دوربین عین شرع

چو شو ذوق خودآگاهی‌ات زین سخن

برو دست در دامن شرع زن

مکن گوش بر گفته بوالفضول

[...]

به مغرب ازان مهر شد زردچهر

که از خاک مشرق زمین زاد مهر

ز دریا چو شد قطره‌ای بی‌نصیب

نپاید بسی، بس که باشد غریب

ازان شمع افراخت بالای خود

[...]

تو را آنچه می‌بایدت داده‌اند

به رویت در رزق بگشاده‌اند

تو خواهی بری عالمی را فرو

به اندازه لقمه‌ات کو گلو؟

به رزق مقدّر توان برفزود

[...]