از پس من غمست و پیش غم است

ز بر من نمست و زیر نم است

این دل بسته خسته درد است

وین تن خسته بسته الم است

عجبا هر چه بیش می نالم

[...]

صلح با عدل و جنگ باستم‌است

با بدی نیک و با نشاط غم است

با سیه روی خوشدلی بهم است

طرب‌انگیز سرخ روی کم است

آنکه عامی و آنکه از علماست

آنکه محکوم و آنکه از حکماست

ملک بی‌ملّت آشنای غم است

شاه دین‌دار و ملک جوی کم است

چون منی را مگو که مثل کم است

مثل من خود هنوز در عدم است

شاه را هفت نازنین صنم است

هر یکی را ز کشوری علَم است

عدل من عذر خواه آن ستم است

آن نه از بخل و این نه از کرم است

کفک را لطف و خوبیش زیم است

زانکه از یم ورا نصیب نم است

ذات زشتش بل از جماد کم است

زانکه سرمایۀ بلا و غم است

قطرۀ روح کاندر این تن ماست

مثل روغن است اندر ماست

آن زمانی که عقل را قلم است

در بیانش فواید و حکم است

مگر آنجا که می‌رسی عدم است

ورنه نادیده در وجود کم است

من و تو، بی من و تو، ما و شماست

همه یک ذات و کثرت از اسماست

زانکه گردش نشانۀعدم است

نقص و تغییر دایماً بهم است

قدر کوکب به نزد حق نه کم است

قول «والنجم» آیت قسم است

آنکه ذات آفرین بیش و کم است

از صفت آفریدنش چه غم است

در جهانی که خالی از ستم است

سبب فعل و غایتش بهم است

در قضا جمله چیزها بهم است

در قدر پیش و پس، فزون و کم است

عقل مرغی ز آشیانه ی ماست

چرخ گردی ز آستانه ی ماست

شمس مشرق فروز عالمتاب

شمسه ی طاق تابخانه ی ماست

خون چشم شفق که می بینی

[...]