بخش ۲۱ - فیالامثال والمواعظ، الفقر سواد الوجه والدُّنیا دارالزوال و تغیّرالاحوال و الانتقال
با سیه باش چونت نگزیرد
که سیه هیچ رنگ نپذیرد
با سیه روی خوشدلی بهم است
طربانگیز سرخ روی کم است
تبش آتشی که دل جویست
طالب سوخته سیه رویست
زنگی زشت در بلا جویی
خوش دلی یافت در سیه رویی
طرب او نه از نکویی اوست
خوش دلی او ز مشکبویی اوست
هست روشنتر از ضیاء هلال
کشف حال هلال و کفش بلال
راز دل گر همی نخواهی فاش
با سیه رویی دو عالم باش
زآنکه آنرا که آرزو طلب است
پردهدر روز و پردهدار شب است
زین هوسهای هرزه دست بدار
آرزو زهردان و معده چو مار
افعی آرزوت اگر بگزد
با تو این کارها بسی بپزد
که بدین راه در بدی نیکیست
آب حیوان درون تاریکیست
دل ز رنگ سیه چه غم دارد
زانکه شب روز در شکم دارد
هرچه جز حق هرآنچ باطین است
جز طریق حقیقت دین است
زانکه مردان درین کهن خانه
نو گرفتند بیدم و دانه
چون به باغ خدای بگرازند
هرچه تلقین بود بیندازند
بیخودی منتهای راز همهست
مرجع روح پاک با کلمهست
بگذر از جان و عقل یکباری
تا به فرمان حق رسی باری
ای که فرش زمانه ننوشتی
وی که از چار و نه بنگذشتی
مینبینی از آنکه شب کوری
روز چون عقل ابلهان عوری
می بگویم سخن ترا نه به غمز
لیکن از راه حق به نکته و رمز
تا ز باطل بنگذری حق نیست
که از این نیمه حق مطلق نیست
جز پی زاد راه عالم حی
زور لاخیر دان و زر لاشیئ
هست لاخیر زور زرداران
همچو لا شیئ عقل می خواران
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی مفهوم سیاهی و روشنایی و ارتباط آن با خوشدلی و حقیقت میپردازد. اشاره میشود که سیاهی به معنای غم و دیوانگی است و کسی که به سیاهی عادت کند، از طبیعت خوشدلانه دور میشود. سیاهروان از زیباییها دورند، اما همچنان ممکن است خوشدل باشند. در ادامه به نیاز به ترک هوسهای باطل و درک حقیقت اشاره میشود. تأکید میشود که شناخت حقیقت و گذر از موانع عقلانی، انسان را به کمال میرساند و رهایی در آغوش شناخت حق است. در نهایت، شاعر بر ضرورت گذر از دنیای مادی و توجه به بعد روحانی تأکید میکند.
هوش مصنوعی: با دیگران همچون یک شخص تیره و تار رفتار کن، زیرا که رنگی بر تیره نمینشیند.
هوش مصنوعی: با دل خوش و شادابی، انسان سیهرو هم میتواند خوشحالی و شادی را به همراه داشته باشد، اما تعداد افرادی که با چهرهای سرخ و شاداب دیده میشوند، کم است.
هوش مصنوعی: آتش عشق و اشتیاقی که در دل وجود دارد، باعث میشود که عاشق به دنبال کسی باشد که دلی سوخته و چهرهای غمگین دارد.
هوش مصنوعی: مرد زشتی در میان سختیها، انسان خوشقلبی را پیدا کرد که در چهرهاش غم و بدبختی دیده میشد.
هوش مصنوعی: لذت او تنها به خاطر زیباییاش نیست، بلکه شادابی دل او به خاطر عطر خوش اوست.
هوش مصنوعی: این عبارت به وضوح بیان میکند که واقعیت و حقیقت چیزی به اندازه نور و روشنایی مشخص است، مانند هلال ماه که حالت و شکل خود را به خوبی نشان میدهد. در اینجا همچنین به کفش بلال اشاره میشود که به نوعی نماد است و به زیبایی و وضوح معنای مورد نظر کمک میکند.
هوش مصنوعی: اگر نمیخواهی راز دلت آشکار شود، باید در پیش دیگران با چهرهای غمگین و سیاه حضور داشته باشی.
هوش مصنوعی: آن کسی که آرزوها را جستجو میکند، در روز باید آزاد و آشکار باشد و در شب باید مراقب و نگهدار باشد.
هوش مصنوعی: از هوسهای بیخود و بیفایده کنار بکش؛ آرزوهایت را مانند زهر و معدهای پر از درد و مشکلات نفسگیر بدان.
هوش مصنوعی: اگر افعی، که نمادی از آرزوی خطرناک و مهلک است، تو را گاز بگیرد، این درد و رنجی که میکشی بسیار بیشتر از آنچه فکر میکنی، خواهد بود.
هوش مصنوعی: در این مسیر، نیکی در بدی وجود ندارد و زندگی برای کسانی که در تاریکی هستند، مانند آبی است که در درون آن گیر کردهاند.
هوش مصنوعی: دل از تیرهگی و تاریکی غمگین نیست، چرا که شب و روز را در خود دارد.
هوش مصنوعی: هر چیزی که جز حقیقت باشد، در واقع نادرست و غیرواقعی است و به راه راست و دین حقیقی تعلق ندارد.
هوش مصنوعی: زیرا مردان در این خانه قدیمی، زندگی جدیدی را آغاز کردند بدون نیاز به زائیدن و فرزندآوری.
هوش مصنوعی: هرگاه به باغ خداوند وارد شوند، تمام آموزهها و آموزشها را کنار میگذارند.
هوش مصنوعی: ناخشیدگی و خود را فراموش کردن، اوج تمام اسرار است و مرجع روح پاک در کلمه نهفته است.
هوش مصنوعی: برای رسیدن به فرمان حق، یکبار باید از جان و عقل خود بگذری و از همه اینها آزاد شوی.
هوش مصنوعی: ای کسی که نتوانستی در زندگی خود چیزی از زمانه بنویسی و از مراحل سخت و چالشهای آن عبور نکردی.
هوش مصنوعی: تو نمیبینی که شب کور به روز چگونه است، مانند عقل نادانانی که عریاناند.
هوش مصنوعی: من سخن تو را با طعنه بیان نمیکنم، بلکه به شکلی مستقیم و روشن از مسیر حقیقت را مورد اشاره قرار میدهم.
هوش مصنوعی: اگر از باطل بگذری، حق وجود ندارد؛ چرا که از این نیمه، حق مطلق برنمیخیزد.
هوش مصنوعی: تنها به دنبال توشهای برای سفر به جهان باشید، زیرا در غیر این صورت نمیتوان به هدفی دست یافت و هیچ چیزی نخواهد ماند.
هوش مصنوعی: هیچ چیز به اندازه فضیلت و نیکی ارزش ندارد، زیرا مانند عقلِ مستها، بیارزش و بیاساس است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.