زهی سپهر پناهی که فضل و دانش را

نماند جز در تو در جهان پناه دگر

ز خاک کفش تو آنکس که تاج سر سازد

زمان زمان ز شرف بر نهد کلاه دگر

ز زنگبار عدم تا کنون برون نامد

[...]

جناب عالی نزدیک و من بخدمت دور

بنزد عقل همانا که نیستم معذور

و لیک رسم جهان ستمگر این بودست

که بیدلانرا دارد ز کام دل مهجور

شکفته گلبن وصل و نشسته من دلتنگ

[...]

شب سیاه به تاریکی ار نشینم به

که از چراغ لئیمان به من رسد تابش

جگر بر آتش حرمان کباب او لیتر

که از سقایۀ دو نان کنند سیرابش

بزرگوارا، خّط و عبارتت ماند

به شاهدی که به رخ بر کشد نقابی خوش

کسی که چاشنیی یافت از عبارت تو

به ذوق او نبود در جهان شرابی خوش

دو دست گوهر بار و شکوه طلعت تو

[...]

زهی ز لفظ تو بازار فضل را رونق

ز درّ نظم تو کار هنر گرفته نسق

تویی که چشمة خورشید بارها گشتست

ز شرم خاطر پاکت غرق میان عرق

چو خامه ات قصب السّبق از عطارد برد

[...]

محقّق است که چیزی که آن رسد به کمال

بود هر آینه آن چیز را نهیب زوال

اگر به نوبت من ختم شد سخن چه عجب

رسیده است در ایّام من سخن به کمال

شبی به خوان تو حاضر شدم به ماه سیام

نخفت چشم من آن شب ز اشتیاق طعام

ز روز روزه نبد هیچ فرق آن شب را

ز بهر آنکه نیفتاد اتّفاق طعام

سحور نیز بوقت خودم نیاوردند

[...]

نسیب و مدح و تقاضا فزون زده قطعه

درین دو روزه به هر خواجه‌ای فرستادم

کم از جوایی باشد به راست یا به دروغ

خدای داند اگر کس به خیر و شر دادم

بسی نکوهش خود می‌کنم که بیهوده

[...]

یزرگوارا دانی که بهر خدمت تو

ز گونه گونه هنرها چه مایه پروردم

لطیفهای سخن را که زادۀ روحند

بسی بخون جگر همچو دایه پروردم

ز آفتاب حوادث نگاه دار مرا

[...]

ایا رسیده ز فضل و هنر بدان رتبت

که تیر چرخ خطابت کند خداوندم

علوّ قدر ترا با فلک نهم همبر

پس آنگهی بنشینم که من خردمندم

فلک شدست غبار ستانة تو و لیک

[...]

جهان فضل و کرم نجم دین که در خاطر

زعکس نظم تو صد باغ و بوستان دارم

جهانیانرا چون صبح روشنست ز من

که مهر خدمت تو در صمیم جان دارم

از آن چو شمع مرا بر سر آمدست زبان

[...]

حکیم عهد و فرید زمانه مجدالدّین

که طبع خستۀ خود شادمان ازو دارم

ورای نعمت صحّت درین جهان فراخ

تو هیچ نعمت دانی، من آن ازو دارم

چو در معالجت من نکرد تقصیری

[...]

زبزرگوارا! من ترک مدح گفتن تو

اگر کنم نه ز تقصیر ، از اضطرار کنم

عطای شعر چو از تو جفا و جور بود

ضرورتست که خاموشی اختیار کنم

ز روزگار بیک ره کرانه می جویم

ملول گشته ام از خود بهانه می جویم

چهار حدّ وجودم مخالفان دارند

ره برون شو خود زان میانه می جویم

بان سوهان بر تیغ می زنم خود را

[...]

پریر جود تو با من حدیث بخشش کرد

ز بهر آنکه منش شکر جاودان گویم

من از تکلّف گفتم که نی معاذالله

که من ثنای تو از بهر سوزیان گویم

بگویش خویش فرو گوی از زبان رهی

[...]

نگشته هیچ مرادی مرا ز تو حاصل

دریغ در سر کار تو رفت هر دو جهان

چنان که سعی من از خدمت تو ضایع شد

خدای سعی تو ضایع کناد در دو جهان

امام عالم و قطب جهان جمال الّدین

که شد ز خاطر تو منفجر زهاب سخن

جهان معنی روشن شود چو بدرخشد

ز صبح صادق انفاست آفتاب سخن

خرد بلب گزد انگشت پیش خامۀ تو

[...]

دو چیز من بدعا خواستم همی ز خدای

کمیّ عمر عدو و فزونی زر تو

یکی بدان که توانگر شوم ز نعمت تو

یکی بدان که شود بیش رتبتم بر تو

خدای هر دو به اقبال تو میسّر کرد

[...]

بغربت اندر اگر صد هزار سیم و زرست

هنوز از آن وطن خویش بیت احزان به

اگر چه نرگسدانها ز سیم و زر سازند

برای نرگس هم خاک نرگسشان به

پناه زمرۀ دانش شکوه اهل هنر

که هست جان معانی به لفظ تو زنده

گر آیدش ز نهیب تو سنگ در دندان

شود کواکب پروین ز هم پراگنده

فضای دهر شود همچو گریه گوهر بار

[...]