سنایی » طریق التحقیق » بخش ۱۷ - در سؤال از عقل کل و جواب او
اندر آن شهر ما گلستانهاست
که چمنهاش نزهت جانهاست
سنایی » حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه » الباب الثّالث: اندر نعت پیامبر ما محمّد مصطفی علیهالسّلام و فضیلت وی بر جمیع پیغمبران » بخش ۳۸ - ستایش امام شافعی رضیاللّٰه عنه
شرع تا کدخدای این خانه است
عقلها را قبا غلامانه است
سنایی » حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه » الباب الرّابع: فی صفة العقل واحواله وافعاله و غایة عنایته و سبب وجوده » بخش ۳ - فی اَنّ العقل سلطان الخلق و حجّة الحق
آشنا نیست هرکه بیگانه است
هرکرا عقل نیست دیوانه است
سنایی » حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه » الباب الخامس فی فضیلة العلم، ذکر العلم اربح لانّ فضله ارجح » بخش ۹ - حکایت در کمال عشق و عاشقی
عاشقی خود نه کار فرزانه است
عقل در راه عشق دیوانه است
سنایی » حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه » الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی واحواله » بخش ۲۸ - در معنی آنکه عاقلان بیغم نباشند
او در این خاک توده بیگانه است
زانکه با عقل یار و همخانه است
سنایی » حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه » الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی واحواله » بخش ۲۸ - در معنی آنکه عاقلان بیغم نباشند
شادی از اهل عقل بیگانه است
آدمی را خود اندُه از خانه است
سنایی » حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه » الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی واحواله » بخش ۴۳ - اندر مذمّت بددلی و بددل
تیغ در خورد مرد مردانه است
وز جبان تیغِ تیز بیگانه است
سنایی » حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه » الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی واحواله » بخش ۴۹ - فی ذمِ حبّ الدّنیا و منع شرب الخمر
حزم خود کن که دزدت از خانه است
خازنت خاینست و بیگانه است
عینالقضات همدانی » تمهیدات » تمهید اصل سادس - حقیقت و حالات عشق
دین ماروی و جمال و طلعت شاهانه است
کفر ما آن زلف تار و ابروی ترکانه است
از جمال خد و خالش عقل ما دیوانه است
و از شراب عشق او هر دو جهان میخانه است
روح ما خود آن بتست و قلب ما بتخانه است
[...]
جمالالدین عبدالرزاق » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۸
وصل تو چو عمر جاودانه است
خوی تو چو گردش زمانه است
در راه قضا رخ تو دامست
در دام قدر لب تو دانه است
در هر نفسم هزار آهست
[...]
خاقانی » دیوان اشعار » قطعات » شمارهٔ ۶۲
مرد مسافر حدیث خانه کو گوید
زان غرضش زن بود که بانوی خانه است
بود مرا خانهای نخست و دوم خوب
نیست سوم خانه خوب اگرچه یگانه است
گوئی خاقانیا ز خانه خبر ده
[...]
نظامی » خمسه » خسرو و شیرین » بخش ۴ - آمرزش خواستن
به هر نیک و بدی کاندر میانه است
کرم بر توست و آن دیگر بهانه است
نظامی » خمسه » لیلی و مجنون » بخش ۹ - در نصیحت فرزند خود محمد نظامی
تا هست دُرُست، گنج و کانهاست
چون خُرد شود، دوای جانهاست
نظامی » خمسه » لیلی و مجنون » بخش ۴۱ - غزل خواندن مجنون نزد لیلی
وان جان که لب تواَش خزانهست
گنجینهٔ عمر جاودانهست
عطار » مختارنامه » باب سی و ششم: در صفت چشم و ابروی معشوق » شمارهٔ ۱۶
خطّت دام است و خالت او را دانه است
با دانهٔ تو مرغِ دلم همخانه است
بیمارستانِ چشمِبیمارِ ترا
در زلفِ چو زنجیرِ تو بس دیوانه است
عطار » مختارنامه » باب چهل و یكم: در صفت بیچارگی عاشق » شمارهٔ ۳
بر باطل نیست گر دلم دیوانه است
زیرا که تو شمعی و دلم پروانه است
قصّه چکنم که هر که بودند همه
در تو نرسیدند و دگر افسانه است
عطار » مظهرالعجایب » بخش ۶۱ - موعظه در مذمت توجه نمودن به دنیا و نقصان آن و صحبت مردان حق و فایدهٔ آن
رافضی آنکو ز دین بیگانه است
گشته از دین با بدی همخانه است
مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۵۰ - مرتد شدن کاتب وحی به سبب آنک پرتو وحی برو زد آن آیت را پیش از پیغامبر صلی الله علیه و سلم بخواند گفت پس من هم محل وحیم
فلسفی کو منکر حنانه است
از حواس اولیا بیگانه است
مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۱۱۶ - بیان آنک نفس آدمی بجای آن خونیست کی مدعی گاو گشته بود و آن گاو کشنده عقلست و داود حقست یا شیخ کی نایب حق است کی بقوت و یاری او تواند ظالم را کشتن و توانگر شدن به روزی بیکسب و بیحساب
دوش چیزی خوردهام افسانه است
هرچه میآید ز پنهان خانه است
مولانا » مثنوی معنوی » دفتر چهارم » بخش ۱ - سر آغاز
هر کش افسانه بخواند افسانه است
وآنک دیدش نقد خود مردانه است