مردمان با یکدیگر دائم نزاعی میکنند

از برای آنک دارند از دگر کس عاریت

من ندارم با کسی در سر نزاع از بهر آنک

بی گمان داند که باید داد وا پس عاریت

گر پلاسی باشدم بیزحمت و تشویش خلق

[...]

مرا بلبل طبع شیرین نفس

کز آواز او عقل مدهوش گشت

زبانی که وقت نوا میگشاد

فرو بست و یکسر از آن گوش گشت

که اندر خزان مشیب اوفتاد

[...]

مطبخی ایست ناگوار مرا

شهره گشته بآش پختن کست

تا بشام از سحر بود بنگی

وز سحر تا بشام باشد مست

هر چه از مایعات یافت بریخت

[...]

منم ابن یمین ذاتی که او را

هزار و یک چو بشماری صفاتست

چه میگویم صفت گر باز خواهی

صفات حضرت من عین ذاتست

منم آن چشمه کزوی می تراود

[...]

مدتی در طلب مال جهان کردم سعی

تا بآخر خبرم شد که ز نفعش ضررست

عوض هر چه بمن داد فلک عمر ستد

نکند فایده فریاد که اینش هدرست

عمر ضایع شده و مال نماندست بجا

[...]

مرا نیمه نانی که در خور بود

بدست آورم از ره دهقنت

چو دو نان نخواهم نمودن دگر

برای دو نان پیش کس مسکنت

من و گنج آزادگی بعد از این

[...]

ما را حکایتی عجب افتاد با ملک

ناید بیان حالت آنهم بشرح راست

در عمرها بکلی آن کس نمیرسد

اما چه گویمت که زجز وی آن چه خاست

خاطر بسوخت زاتش فکرم که هر صباح

[...]

مرا صورت از لغوه گر کج شود

چه نقصان رسد زان بمعنی راست

اگر چه فتد تیر در احتراق

و گر چند گیرد تن ماه کاست

همان سروری ماه را ثابتست

[...]

معنی طلب که بر در و دیوار صورتست

مغزست نزد مردم دانا هنر نه پوست

همچون پیاز جمله تن ار پوست گشته ئی

گند دماغ از تو نه دشمن خرد نه دوست

معنی نو طلب منگر جامه کهن

[...]

مرا مذهب اینست گیری تو نیز

همین ره گرت مردی و مردمیست

که بعد از نبی مقتدای بحق

علی ابن بوطالب هاشمیست

مخور ای ابن یمین غم چو وفاقت برسد

بحضور عم و خال و پدر و مادر نیست

هر وفاتی که بسلطانیه واقع گردد

تو یقین دان که بفریومد از آن خوشتر نیست

نکند عمر خویشتن ضایع

هر که در عقل او قصوری نیست

هر چه او را جماد میشمرند

هیچش از نیک و بد شعوری نیست

آدمی نیز اگر بهرزه زید

[...]

وزیر مشرق و مغرب مگر نمیداند

که منصبی که مرا هست هیچکس را نیست

بر آستانه جاه و جلال و قدرت تو

ثری بتربیت او کم از ثریا نیست

مشیر مملکتش راستی نمیشاید

[...]

وزیر شاه نشان ای یگانه دو جهان

توئی که ذات تو مقصود از سه مولودست

چهار ماه بود تا به پنجگانه حواس

ز شش جهه به دل خسته ام که موعودست

ز هفتمین درک انتطار برهانم

[...]

والاضیاء دین توئی آنکس که آفتاب

در پیش رای انورت از ذره کمترست

الفاظ دلگشای ترا نزد علاقان

اندر مذاق طوطی جان ذوق شکرست

دی قطعه ئی بدست من افتاد ناگهان

[...]

هر که رنجی کشید و گنج نهاد

بضرورت به دیگران بگذاشت

چون نظر میکنی در آخر کار

حاصل گنج غیر رنج نداشت

خرم آنکس که همچو ابن یمین

[...]

هر یکی از شهان بوقت شکار

صید دیگر کند بقوت بخت

شاه یحیی چو عزم صید کند

شهریاران رباید از سر تخت

باد پاینده تا جهان گیرد

[...]

هر که در کارها مشاوره کرد

گلبن باغ دولتش بشکفت

هر مهمی که باشد از بدو نیک

در جهان با دو شخص باید گفت

اولا آنکه او بحق گوئی

[...]

هر که در صبح از بگه خیزی

در دل از مهر حق چراع افروخت

هر چه خاشاک راه او میشد

بر سر آتش فناش بسوخت

آدمی زاد را طریق معاش

[...]

هر که را در جهان همی بینی

گر گدائی و گر شهناهیست

طالب لقمه ایست و ز پی آن

در تک چاه یا سر چاهیست

مقصد خلق جمله یکچیز است

[...]