چو کامبوجیه این خبر را شنید

یکی نعره زار از دل کشید

جنونش دگر باره بر شد شدید

ز مردان نکوهش بسی برشنید

همه لشگرش از میان رفته دید

[...]

وزان پس ز سر کردگان هفت تن

بشاهی نمودند خود انجمن

بگفتند کز ما یکی شهریار

شود بر سر تخت گیرد قرار

که ایران نباید که ویران شود

[...]

چو یک چندروزی فراغت نمود

شنید آنکه در مصر شورش فزود

بفرمود من خودم روم بیدرنگ

نباید که با مصر گیرند جنگ

ببینید سان سپه مرا

[...]

چو شد جمله ی کار آراسته

بهشتی بشد مصر پر خواسته

پس آنگه سران سپه را بخواست

چه صنعتگران و چه مزدور خواست

ز دریای سرخ و ز دریای روم

[...]

بسوی سکاها بشد لشکرش

کزآن قوم قدری گران بدسرش

باطراف قفقار و بحر سیاه

که مسکن همی داشتند آن سپاه

چو دیدند خود شاه آید بجنگ

[...]

سحر گاه برخاست بانگ خروس

تبیره زنان ساز کردند کوس

سر ازلانه مرغان خوش خطو خال

برون کرده بر جوجگان پروبال

که تا کی رود لشگر زنگبار

[...]

یکی نامه بهر سپهبد نوشت

بسی آفرین کرد کای خوش سرشت

همیشه خداوند یار تو باد

ظفر با سعادت کنار تو باد

فرستادمت خلعتی شاهوار

[...]

از آن روی شهزاده مهر آفرین

به دل گفت فرمانده را آفرین

به همراه آن گرد پیروزمند

جوانی به رَه دید بالا بلند

چو دخت شهنشه جوان را بدید

[...]

منم داریوشی که آهورمزد

بمن داد شاهنشهی اجرو مزد

منم پور یشتاسب پاک زاد

که ویشتاسب از کورشش بد نژاد

منم شاه این کشور نامدار

[...]

سه سالی چو بگذشت از عیش و نوش

بفرمود آنگه شه داریوش

مرا جنگ هندوستان است پیش

که باید به پیمایم این راه خویش

با سپهبدان زان بفرمود شاه

[...]

شهنشه بیامد بکاخ بهار

ابا افسرانی که بد نامدار

بگفتا ابا شاه کی شهریار

بشارت بر آن خسرو نامدار

خداداد پوری نکو رو بشاه

[...]

شهنشه بفرمود فرزند من

خشایار پور خردمند من

چه خواهی چرا ایستادی به پا

روی کرسی خویش بنشین به جا

بگفتا اجازت اگر شهریار

[...]

چو یک چند بگذشت از روزگار

به فرزند گفتا شه نامدار

خشایار فرزند دلبند من

جوان و دلیر و برومند من

بسی رنج بردم در این روزگار

[...]

بیا ساقی ای رشگ حور بهشت

که رشگ بهشتست گلزار و کشت

در این فصل می‌خوردن از دست تو

خوش است ایدل خسته پا بست تو

بیا ساقی ای راحت جان من

[...]

ای همه هستی همه هستی توئی

غیر تو کو تا که درآید دوئی

صورت و معنی صفت و ذات تست

نفی که سازم همه اثبات تست

ذات تو را نیست دوئی باصفات

[...]

زان همه ارسال رسل در سبق

تربیت نوع بشر خواست حق

کرد عبادات و ریاضات فرض

تا فلکی وصف شوند اهل ارض

نفس بهیمی ملکی خو شود

[...]

سعی بزرگان و مهان یاد باد

روح سلاطین جهان شاد باد

فخر بشر حیدر دلدل سوار

گفت چنین در کلمات قصار

کانکه جسور است بسلطان عهد

[...]

گر طلبی علت نظم کتاب

گویمت این نکته ز روی صواب

آنچه مرا در نظر آید همی

این بود و بس که اگر آدمی

خدمتی از نوع کند اختیار

[...]

علم بود چشمهٔ آب حیات

علم بود معنی راه نجات

علم و کمال و هنر آموختن

به بود از سیم و زر اندوختن

چون بودت گنج نهانش کنی

[...]

ای بشر ای آیت کبرای حق

آینهٔ طلعت زیبای حق

ای بشر ای ماحصل ممکنات

ای تو گل سر سبد کاینات

ای در یک دانهٔ دریای دل

[...]