چو بر زد بامدادن بور گل‌رنگ

غبار آتشین از نعل بر سنگ

گشاد از گنج در هر کنج راز‌ی

چو دریا گشت هر کوهی طراز‌ی

دگر ره بود پیشین رفته شاپور

[...]

شباهنگام کاین عنقای فرتوت

شکم پر کرد ازین یک دانه یاقوت

به دشت انجرک آرام کردند

به نوشانوش می در جام کردند

در آن صحرا فرو خفتند سرمست

[...]

برآمد ناگه آن مرغ فسون‌ساز

به آیین مغان بنمود پرواز

چو شیرین دید در سیمای شاپور

نشان آشنایی دادش از دور

به شاپور، آن ظن او را بد نیفتاد

[...]

چو برزد بامدادان خازن چین

به دُرج گوهرین بر قفل زرین

برون آمد ز دُرج آن نقش چینی

شدن را کرده با خود نقش بینی

بتان چین به خدمت سر نهادند

[...]

سخن‌گوینده، پیرِ پارسی‌خوان

چنین گفت از ملوک پارسی‌دان

که چون خسرو به ارمن کس فرستاد

به پرسش کردنِ آن سروِ آزاد

شب و روز انتظار یار می‌داشت

[...]

فلک چون کار سازی‌ها نماید

نخست از پرده بازی‌ها نماید

به دهقانی چو گنجی داد خواهد

نخست از رنج‌بُردش یاد خواهد

اگر خار و خسک در ره نمانَد

[...]

چو شیرین در مداین مهد بگشاد

ز شیرین‌لب طبق‌ها شهد بگشاد

پس از ماهی کز آسایش اثر یافت

ز بیرون رفتن خسرو خبر یافت

که از بیم پدر شد سوی نخجیر

[...]

چو خسرو دور شد زآن چشمهٔ آب

ز چشم آب‌ریزش دور شد خواب

به هر منزل کز آن جا دورتر گشت

ز نومیدی دلش رنجورتر گشت

دگر ره شادمان می‌شد به امّید

[...]

یکی شب از شب نوروز خوش‌تر

چه شب کز روز عید اندوه‌کش‌تر

سماع خرگهی در خرگه شاه

ندیمی چند موزون‌طبع و دل‌خواه

مقالت‌های حکمت باز کرده

[...]

خوشا مُلکا که مُلک زندگانی است

بها روزا که آن روز جوانی است

نه هست از زندگی خوش‌تر شماری

نه از روز جوانی روزگاری

جهان‌خسرو که سالار جهان بود

[...]

نشسته شاه روزی نیم‌هشیار

به امّیدی که گردد بخت بیدار

در آمد قاصدی از ره به تعجیل

ز هندُسْتان حکایت کرد با پیل

مژه چون کاس چینی نم گرفته

[...]

چو شد معلوم کز حکم الهی

به هرمزبر تبه شد پادشاهی

به فرخ‌تر زمان شاه جوان‌بخت

به دارالملک خود شد بر سر تخت

دلش گر چه به شیرین مبتلا بود

[...]

چو شیرین را ز قصر آورد شاپور

ملک را یافت از میعادگه دور

فرود آوردش از گل‌گون رهوار

به گل‌زار مهین‌بانو دگر بار

چمن را سرو داد و روضه را حور

[...]

کلید رای فتح را دندان پدید است

که رای آهنین زرین‌کلید است

ز صد شمشیرزن رای قوی به

ز صد قالب کلاه خسروی به

به رایی لشگری را بشکنی پشت

[...]

چنین گوید جهان‌دیده سخن‌گوی

که چون می‌شد در آن صحرا جهان‌جوی

شکاری چون شکر می‌زد ز هر سو

بر آمد گرد شیرین از دگر سو

که با یاران جماش آن دل‌افروز

[...]

چو دهقان دانه در گِل پاک ریزد

ز گِل گر دانه خیزد‌، پاک خیزد

چو گوهر پاک دارد مردم پاک

کی آلوده شود در دامن خاک‌؟

مهین‌بانو که پاکی در گهر داشت

[...]

چو پیر سبزپوش آسمانی

ز سبزه برکشد بیخ جوانی

جوانان را و پیران را دگر بار

به سرسبزی در آرد سرخ گل‌زار

گل از گل تخت کاوسی بر آرد

[...]

ملک عزم تماشا کرد روزی

نظرگاهش چو شیرین دل‌فروزی

کسی را کآن چنان دل‌خواه باشد

همه جایی تماشاگاه باشد

ز سبزه یافتند آرام‌گاهی

[...]

فروزنده شبی روشن‌تر از روز

جهان روشن به مهتاب شب‌افروز

شبی باد مسیحا در دماغش

نه آن بادی که بنشاند چراغش

ز تاریکی در آن شب یک نشان بود

[...]

فرنگیس اولین مرکب روان کرد

که دولت در زمین گنجی نهان کرد

از آن دولت فریدونی خبر داشت

زمین را باز کرد، آن گنج برداشت

سهیل سیم‌تن گفتا تذروی

[...]