این جهان پاک‌ خواب کردار است

آن شناسد که دلش بیدار است‌

نیکی او بجایگاه بد است‌

شادی او بجای تیمار است‌

چه نشینی بدین جهان هموار؟

[...]

کاروانی همی از ری بسوی دسکره‌ شد

آب پیش آمد و مردم همه بر قنطره‌ شد

گله دزدان از دور بدیدند چو آن‌

هر یکی زیشان گفتی که یکی قسوره‌ شد

آنچه دزدان را رای آمد بردند و شدند

[...]

ای شاه چه بود این که ترا پیش آمد؟

دشمنت هم از پیرهن خویش‌ آمد

از محنتها محنت تو بیش آمد

از ملک پدر بهر تو مندیش آمد

بسرای سپنج‌ مهمان را

دل نهادن همیشگی‌ نه رواست‌

زیر خاک اندرونت باید خفت‌

گرچه اکنونت خواب بر دیباست‌

با کسان‌ بودنت چه سود کند؟

[...]

ببرید سرش را که سران را سر بود

آرایش دهر و ملک را افسر بود

گر قرمطی و جهود و گر کافر بود

از تخت بدار برشدن منکر بود

مهتران جهان همه مردند

مرگ را سر همه فروکردند

زیر خاک اندرون شدند آنان‌

که همه کوشکها برآوردند

از هزاران هزار نعمت و ناز

[...]

چو مرد باشد بر کار و بخت باشد یار

ز خاک تیره نماید به خلق زر عیار

فلک به چشمِ بزرگی کند نگاه در آنک‌

بهانه هیچ نیارد ز بهرِ خردیِ کار

سوار کش نبود یار اسبِ راه سپر

[...]

زندگانی چه کوته و چه دراز

نه بآخر بمرد باید باز؟

هم بچنبر گذار خواهد بود

این رسن را اگر چه هست دراز

خواهی اندر عنا و شدّت زی‌

[...]

دریغا میر بونصرا دریغا

که بس شادی ندیدی از جوانی‌

و لیکن راد مردان جهاندار

چو گل باشند کوته زندگانی‌

جهانا همانا فسوسی‌ و بازی‌

که بر کس نپایی و با کس نسازی‌

چو ماه از نمودن‌ چو خار از پسودن‌

بگاه ربودن چو شاهین و بازی‌

چو زهر از چشیدن چو چنگ از شنیدن‌

[...]

پادشاهی برفت پاک سرشت‌

پادشاهی نشست حورنژاد

از برفته‌ همه جهان غمگین‌

وز نشسته‌ همه جهان دلشاد

گر چراغی ز پیشِ ما برداشت‌

[...]

صد هزار آفرینِ ربِّ علیم‌

باد برابرِ رحمت ابراهیم‌

آفتابِ ملوکِ هفت اقلیم‌

که بدو نوشد این جلالِ قدیم‌

از پی خرّمیِ باغِ ثنا

[...]

آفرین باد بر آن عارض‌ پاکیزه چو سیم‌

و آن دو زلفینِ‌ سیاه تو بدان شکل دو جیم‌

از سرا پایِ توام هیچ نیاید در چشم‌

اگر از خوبیِ تو گویم یک هفته مقیم‌

بینی آن قامتِ چون سرو خرامان‌ در خواب‌

[...]

ز دو چیز گیرند مر مملکت را

یکی پرنیانی‌ یکی زعفرانی‌

یکی زرّ نام ملک بر نبشته‌

دگر آهن آب داده یمانی‌

کرا بویه وصلت ملک‌ خیزد

[...]

امیرا، بسویِ خراسان نگر

که سوری همی بند و ساز آورد

اگر دستِ شومش بماند دراز

به پیش تو کاری دراز آورد

هر آن کار کانرا بسوری دهی‌

[...]

کافر نعمت بسان کافر دین است‌

جهد کن و سعی کن بکشتن کافر

مخالفانِ تو موران بدند و مار شدند

بر آر زود ز مورانِ مار گشته دمار

مده زمانشان‌ زین بیش و روزگار مبر

که اژدها شود، ار روزگار یابد مار

ای آنکه غمگنّی‌ و سزاواری‌

و اندر نهان سرشک‌ همی باری‌

از بهر آن کجا نبرم نامش‌

ترسم ز بخت انده دشواری‌

رفت آنکه رفت و آمد آنک آمد

[...]

شاه چو بر کند دل ز بزم و گلستان‌

آسان آرد بچنگ مملکت آسان‌

وحشی چیزی است ملک و این زان دانم‌

کو نشود هیچگونه بسته بانسان‌

بندش‌ عدل است و چون بعدل ببندیش‌

[...]

چنین بماند شمشیر خسروان آثار

چنین کنند بزرگان چو کرد باید کار

بتیغ شاه نگر نامه گذشته‌ مخوان‌

که راست گوی‌تر از نامه تیغ او بسیار