تا زآینه زنگ را کسی نزداید

ممکن نبود که قابل نفس آید

نفس آینهٔ عقل تو شد پاکش دار

کز پاکی تو تو را به تو بنُماید

آن باش که دلها به تو مایل گردد

تا هرچ بداست از تو زایل گردد

اوصاف ذمیمه را زخود بیرون کن

تا روح تو در جسم تو کامل گردد

مرد آن نبود که ظاهر آرای بود

تا در دل و جان مردمش جای بود

مردانه درآی و باطن آرایی کن

کآن زن باشد که ظاهر آرای بود

تا با خودم از عشق خبر نیست مرا

جز بر در دل هیچ گذر نیست مرا

چون من به میان نیم تُوی حاصل من

جز من به تو مانعی دگر نیست مرا

سبحان الله که چه زیانم خود را

بر باد هوا همی نشانم خود را

نیکان خود را هنوز بد دانستند

من نیک بدم و نیک دانم خود را

زآن باده که در مجلس آن شاه دهند

بی زحمت ساقی به سحرگاه دهند

خواهی که کمال معرفت دریابی

از خود به درآ تا به خودت راه دهند

تا ظن نبری که خوی دد نیست مرا

یا آلت جنگ یک دو صد نیست مرا

بد زآن نکنم که بد کنم بد باشد

واین عادت بد که نیست بد نیست مرا

یا در راه او به جان طلب معنی را

یا کم بکن از سر زبان دعوی را

خراز پی آن است که بار تو کشد

تا چاکر خر کنی چرا عیسی را

می باید ساختن گرت برگ صفاست

با نیک و بد و خرد و بزرگ و کژ و راست

با آتش و آب و باد باید بودن

واندر حرکت چو گرد باید برخاست

بگذار بدی که در من از وی صد نیست

چد بد که مرا امید نیکی خود نیست

افسوس که خلق را امید نیک است

اندر من و سرمایهٔ من جز بد نیست

گر بر دل تو زعشق او خاکی نیست

خاکی و کم از تو در جهان ناکی نیست

دلمرده مشو که تا ابد زنده شوی

گر زنده شوی ز مردنت باکی نیست

چون می دانی که بودنیها بوده است

این پرده دریدن کسان بیهوده است

فی الجمله هر آن کسی که او پاک تر است

چون در نگری به چیزکی آلوده است

در حرف وجود جز خرد را مپسند

تا هست حریف نیک بد را مپسند

خواهی که جهانیان تو را بپسندند

می باش پسندیده و خود را مپسند

آنها که مرا بنیک می پندارند

تخم سره را به جای بد می کارند

گر پرده ز روی کار من بردارند

در هیچ خرابه ای مرا نگذارند

حاشا که ره عشق قیاسی باشد

یا عاشق او ناشِئ ناسی باشد

گفتی که به ترک خود بگفتم آری

اول باید که خود شناسی باشد

دین داری را ز بت پرستی بشناس

هشیاری را اگر نه مستی بشناس

دانم که مرا نمی شناسی به یقین

باری خود را چنانک هستی بشناس

فارغ منشین ز راه و اندر ره باش

غافل زتو نیست کردگار آگه باش

آن باش که هستی و جز آنگه باشی (؟)

لیکن تو بدان که چیستی آنگه باش

دی جرعه خور دُردکشان من بودم

در مجلسشان بدین نشان من بودم

گفتم که ببینم همه نیک و بدشان

چون نیک بدیدم بدشان من بودم

چون یک نفس از وجود خود برگذرم

خود را به دمی هزار منزل بُبَرم

پس باز به یک نظر که با خود نگرم

یک ساعته راه را به سالی سپَرم

ای نیک نمای بد مسلمان که منم

وای کالبد فساد را جان که منم

هر جا که حدیث بد رود در عالم

آن من باشم تو نیز می دان که منم