گنجور

 
صامت بروجردی

میرزا محمد باقر صامت بروجردی معروف به صامت بروجردی و متخلص به صامت (۱۲۶۳-۱۳۳۳ قمری تولد و وفات در بروجرد)، یکی از شاعران مذهبی و مدیحه سرایان قرن سیزدهم و چهاردهم ایران است. بیشتر آثار صامت بروجردی را مرثیه‌های مذهبی در ستایش امامان شیعه و نیز نوحه‌ها و اشعاری در توصیف عاشورا تشکیل می‌دهد. دیوان وی مشتمل بر انواع شعرها مانند غزل، قصیده و رباعی است. وی همچنین اشعار مذهبی در قالب بحر طویل دارد. شعرها و نوحه‌های صامت هنوز هم در سوگواریها و مراسم بزرگداشت حادثه عاشورا خوانده می‌شوند.

وی که فن شعر را از میرزا عبدالمجید نوایی فرا گرفت، از راه سقط فروشی در بازارچه حاج سهرابی (ظهرابی) بروجرد امرار معاش می‌کرد و در کنار آن به کارهای ذوقی می‌پرداخت.

صامت در روز پنجشنبه شانزدهم ماه محرم سال ۱۳۳۳ قمری در بروجرد درگذشت و در گورستانی در کوی صوفیان به خاک سپرده شد. این محوطه امروزه به نام این شاعر «صامتیه» نامیده می‌شود.

دیوان صامت بروجردی (موسوم به ریاض الشهاده) به زحمت آقای سید صادق هاشمی برای گنجور ارسال شده است.


این آمار از میان ۹٬۰۲۷ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۱٬۴۶۹ ۱۶٫۲۷
۲ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۱٬۳۰۶ ۱۴٫۴۷
۳ فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) ۱٬۱۲۶ ۱۲٫۴۷
۴ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۶۹۶ ۷٫۷۱
۵ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۶۰۷ ۶٫۷۲
۶ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۵۴۸ ۶٫۰۷
۷ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۴۳۶ ۴٫۸۳
۸ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (رمل مثمن سالم) ۳۳۷ ۳٫۷۳
۹ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۲۹۰ ۳٫۲۱
۱۰ مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور) ۲۷۲ ۳٫۰۱
۱۱ مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف) ۲۶۲ ۲٫۹۰
۱۲ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۲۰۶ ۲٫۲۸
۱۳ مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) ۱۸۹ ۲٫۰۹
۱۴ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون) ۱۷۴ ۱٫۹۳
۱۵ مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) ۱۶۰ ۱٫۷۷
۱۶ مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) ۱۰۶ ۱٫۱۷
۱۷ فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) ۱۰۵ ۱٫۱۶
۱۸ مفعول فاعلن مفعول فاعلن ۱۰۵ ۱٫۱۶
۱۹ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن (رمل مثمن مخبون) ۹۰ ۱٫۰۰
۲۰ مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) ۷۲ ۰٫۸۰
۲۱ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۷۲ ۰٫۸۰
۲۲ مفاعلن فع مفاعلن فع ۶۶ ۰٫۷۳
۲۳ فاعلن فاعلن فاعلن فاعلن ۵۷ ۰٫۶۳
۲۴ وزن‌یابی نشده ۵۶ ۰٫۶۲
۲۵ مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع ۳۶ ۰٫۴۰
۲۶ مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) ۳۶ ۰٫۴۰
۲۷ فاعلن مفاعیلن فاعلن مفاعیلن (مقتضب مثمن مطوی مقطوع) ۲۷ ۰٫۳۰
۲۸ مستفعلن فع مستفعلن فع (متقارب مثمن اثلم) ۲۶ ۰٫۲۹
۲۹ فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) ۲۲ ۰٫۲۴
۳۰ مفاعلن فع مفاعلن فع مفاعلن فع مفاعلن فع ۱۸ ۰٫۲۰
۳۱ مستفعلن مستفعلن فعولن ۱۸ ۰٫۲۰
۳۲ مستفعلن فعلن مستفعلن فعلن (بسیط مخبون) ۱۴ ۰٫۱۶
۳۳ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فعولن فاعلن ۱۲ ۰٫۱۳
۳۴ مستفعلتن مستفعلتن ۱۱ ۰٫۱۲

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ چند بندی ۲٬۸۲۹ ۳۱٫۳۴
۲ مثنوی ۲٬۶۳۶ ۲۹٫۲۰
۳ غزل/قصیده/قطعه ۱٬۴۴۰ ۱۵٫۹۵
۴ قصیده ۱٬۰۳۵ ۱۱٫۴۷
۵ غزل ۵۱۹ ۵٫۷۵
۶ ترکیب بند ۱۷۸ ۱٫۹۷
۷ مسمط مسدس ۱۵۰ ۱٫۶۶
۸ مسمط ۱۳۲ ۱٫۴۶
۹ رباعی ۷۸ ۰٫۸۶
۱۰ مستزاد ۳۰ ۰٫۳۳

آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۱۱۴ بیت و کوتاه‌ترین شامل ۱ بیت شعر است):

ردیف تعداد ابیات شعر فراوانی درصد از ۴۲۴ شعر
۱ ۲ ۵۳ ۱۲٫۵۰
۲ ۷ ۴۴ ۱۰٫۳۸
۳ ۹ ۳۲ ۷٫۵۵
۴ ۱۱ ۱۴ ۳٫۳۰
۵ ۲۱ ۱۳ ۳٫۰۷
۶ ۱۸ ۱۲ ۲٫۸۳
۷ ۳۳ ۱۲ ۲٫۸۳
۸ ۳۹ ۱۱ ۲٫۵۹
۹ ۱۳ ۱۱ ۲٫۵۹
۱۰ ۴۵ ۱۰ ۲٫۳۶
۱۱ ۳۵ ۹ ۲٫۱۲
۱۲ ۲۰ ۹ ۲٫۱۲
۱۳ ۶ ۸ ۱٫۸۹
۱۴ ۸ ۸ ۱٫۸۹
۱۵ ۲۷ ۸ ۱٫۸۹
۱۶ ۱۴ ۸ ۱٫۸۹
۱۷ ۲۳ ۷ ۱٫۶۵
۱۸ ۴۲ ۷ ۱٫۶۵
۱۹ ۱۵ ۷ ۱٫۶۵
۲۰ ۱۹ ۷ ۱٫۶۵
۲۱ ۱۲ ۷ ۱٫۶۵
۲۲ ۵ ۶ ۱٫۴۲
۲۳ ۳۶ ۶ ۱٫۴۲
۲۴ ۱۶ ۶ ۱٫۴۲
۲۵ ۱۷ ۶ ۱٫۴۲
۲۶ ۲۸ ۶ ۱٫۴۲
۲۷ ۲۲ ۶ ۱٫۴۲
۲۸ ۱۰ ۵ ۱٫۱۸
۲۹ ۵۱ ۵ ۱٫۱۸
۳۰ ۲۴ ۵ ۱٫۱۸
۳۱ ۲۹ ۴ ۰٫۹۴
۳۲ ۲۵ ۴ ۰٫۹۴
۳۳ ۵۷ ۴ ۰٫۹۴
۳۴ ۳۸ ۴ ۰٫۹۴
۳۵ ۲۶ ۴ ۰٫۹۴
۳۶ ۳۰ ۴ ۰٫۹۴
۳۷ ۳۲ ۳ ۰٫۷۱
۳۸ ۴۰ ۳ ۰٫۷۱
۳۹ ۴ ۳ ۰٫۷۱
۴۰ ۵۴ ۳ ۰٫۷۱
۴۱ ۴۳ ۳ ۰٫۷۱
۴۲ ۶۰ ۲ ۰٫۴۷
۴۳ ۴۴ ۲ ۰٫۴۷
۴۴ ۵۲ ۲ ۰٫۴۷
۴۵ ۱ ۲ ۰٫۴۷
۴۶ ۶۹ ۲ ۰٫۴۷
۴۷ ۶۶ ۲ ۰٫۴۷
۴۸ ۷۰ ۲ ۰٫۴۷
۴۹ ۴۶ ۲ ۰٫۴۷
۵۰ ۴۸ ۲ ۰٫۴۷
۵۱ ۳۷ ۲ ۰٫۴۷
۵۲ ۴۷ ۲ ۰٫۴۷
۵۳ ۴۱ ۲ ۰٫۴۷
۵۴ ۶۱ ۱ ۰٫۲۴
۵۵ ۷۳ ۱ ۰٫۲۴
۵۶ ۷۸ ۱ ۰٫۲۴
۵۷ ۷۲ ۱ ۰٫۲۴
۵۸ ۱۱۴ ۱ ۰٫۲۴
۵۹ ۵۰ ۱ ۰٫۲۴
۶۰ ۳۴ ۱ ۰٫۲۴
۶۱ ۷۶ ۱ ۰٫۲۴
۶۲ ۵۸ ۱ ۰٫۲۴
۶۳ ۸۷ ۱ ۰٫۲۴
۶۴ ۵۵ ۱ ۰٫۲۴
۶۵ ۷۵ ۱ ۰٫۲۴
۶۶ ۴۹ ۱ ۰٫۲۴

آمار ابیات به تفکیک زیربخش‌های این قسمت به شرح زیر است (بخش‌هایی که در این جدول نیامده‌اند فاقد شعر بوده‌اند):

ردیف بخش تعداد ابیات درصد از کل
۱ افتتاح ریاض الشهاده (دیوان صامت) ۳۷ ۰٫۴۱
۲ قصاید ۱٬۰۵۰ ۱۱٫۶۳
۳ غزلیات ۵۱۹ ۵٫۷۵
۴ کتاب الروایات و المصائب ۱٬۸۵۹ ۲۰٫۵۹
۵ کتاب المراثی و المصائب ۱٬۰۸۲ ۱۱٫۹۹
۶ اشعار مصیبت ۱٬۷۰۰ ۱۸٫۸۳
۷ کتاب التضمین و المصائب ۳۸۱ ۴٫۲۲
۸ کتاب النصایح و التنبیه ۶۵۴ ۷٫۲۴
۹ کتاب القطعات و النصایح ۳۸۵ ۴٫۲۶
۱۰ کتاب المناجات با قاضی الحاجات ۹۶ ۱٫۰۶
۱۱ کتاب المواد و التاریخ ۱۹۵ ۲٫۱۶
۱۲ کتاب نوحه‌های سینه زنی (به اقسام مختلفه و لحنهای متنوع و مخصوصه) ۶۹۴ ۷٫۶۹
۱۳ مختصری از اشعار افصح الشعراء (میرزا حاجب بروجردی) ۳۷۵ ۴٫۱۵