گنجور

 
سلیم تهرانی

ز شوقت گاه در دنبال گل همچون صبا افتم

گهی بر دست و پای گلرخان همچون حنا افتم

دگر راهی نهاده شوق در پیشم که از شادی

به پای خویشتن در هر قدم چون نقش پا افتم

درین ضعفم مددکاری به راه شوق می‌باید

به خضرم دسترس چون نیست، در پای عصا افتم

مرا کاری به جز افتادگی چون نیست در عالم

گر از خاک در میخانه برخیزم، کجا افتم

چه نقصانی مرا بر پایهٔ قدر و شرف دارد

اگر بر خاک ره چون سایهٔ بال هما افتم

مرا طالع به سوی مقصدی هرگز نشد رهبر

به خاک ناامیدی چند چون تیر خطا افتم؟

ز قسمت زان نمی‌نالم، که همچون دانه می‌دانم

ز چنگ مور اگر گردم رها، در آسیا افتم

نیم غمگین اگر بخت سیه آواره‌ام دارد

چو خال روی خوبان خوش‌نمایم، هرکجا افتم

به درویشی سلیم از بس که خو کردم، پس از مردن

چو آتش زنده می‌گردم، اگر بر بوریا افتم

 
 
 
نظیری نیشابوری

گهی بر فرش سنبل، گاه بر روی گیا افتم

نسیم ناتوانم تا کجا خیزم کجا افتم

نی کلکم ز حسن روی گل، منقار بلبل شد

مباد از طرف گلشن دور افتم کز نوا افتم

به هر بانگ سرودی خاطرم آشفته می گردد

[...]

صائب تبریزی

نه آن جنسم که در قحط خریدار از بها افتم

همان خورشید تابانم اگر در زیر پا افتم

به ذوق ناله من آسمان مستانه می رقصد

جهان ماتم سرا گردد اگر من از نوا افتم

درین دریای پرآشوب پنداری حبابم من

[...]

قدسی مشهدی

نپیماید کسی راه حرم، گر من ز پا افتم

نداند سجده بت، از برهمن گر جدا افتم

به صد شمشیر، کوته کی شود دست تمنایم

سر ببریده فتراک تو جوید، گر ز پا افتم

نمی‌خوانم فسون عقل تا صید جنون گردم

[...]

طغرای مشهدی

چه سان منزل شناس راه دل باشم، که از سستی

کنم گر سعی پیش افتادن از خود، بر قفا افتم

فیاض لاهیجی

نیایم در نظر از ناتوانی هر کجا افتم

چنان از دیده پنهانم که ترسم در بلا افتم

ره افتادگی پیموده‌ام تا پلّة آخر

ازینجا هم اگر افتم نمی‌دانم کجا افتم

تنم تاریست بر ساز غمت اما محالست این

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه