خجل ز کوشش تدبیر بایدم بودن
اسیر پنجه تقدیر بایدم بودن
شکست جوهر دل را زیاده می سازد
چرا ز حاده دلگیر بایدم بودن؟
ز جستجو نشود جز غبار دل حاصل
چو نقش پای، زمین گیر بایدم بودن
زمان مهلت دور سپهر چندان نیست
که روز و شب بی تعمیر بایدم بودن
به هیچ سلسله مجنون من نمی سازد
ز پیچ و تاب به زنجیر بایدم بودن
درین زمانه که کردار، محض گفتارست
خموش چون لب شمشیر بایدم بودن
به خامشی دهم الزام همنشینان را
اگر به مجلس تصویر بایدم بودن
به خواب غفلت اگر عمر بگذرد زان به
که در کشاکش تعبیر بایدم بودن
نشد گشاده دلی از نوای من، تا چند
نسیم غنچه تصویر بایدم بودن؟
ز آستان قناعت قدم برون ننهم
ز زندگانی اگر سیر بایدم بودم
به پیش همچو خودی چون کمان نگردم خم
اگر نشانه صد تیر بایدم بودن
وصال را چه کنم با حجاب، کم داغی است
که خشک در قدح شیر بایدم بودن؟
نشد ز بخت جوان چون گشایش صائب
مراقب نفس پیر بایدم بودن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر احساس ناتوانی و شکست را به تصویر میکشد و به مضامینی چون تقدیر، خاموشی، و عدم رضایت از زندگی اشاره میکند. او بر این باور است که تلاش و کوشش به تنهایی کافی نیست و سرنوشت انسان بیشتر به تقدیر وابسته است. شاعر بیان میکند که در دنیایی که عمل و کردار غالباً تنها در سخن است، سکوت و عدم واکنش بهتر است. همچنین، او به ناپایداری عمر و غفلت از لحظات زندگی و نتایج آن اشاره میکند. در نهایت، شاعر نارضایتی از وضعیت فعلی و عدم تحقق آرزوهایش را ابراز میکند و با تصاویری از ضعف و غم در پیوند با زندگی و عشق، احساسات عمیق خود را به نمایش میگذارد.
هوش مصنوعی: باید از تلاش برای تدبیر و برنامهریزی خجالتزده باشم، زیرا بایستی اسیر سرنوشت و تقدیر خود باشم.
هوش مصنوعی: شکست خود به خود ارزش و عمق احساسات را بیشتر میکند. دلیل اینکه باید از سختیها و دردهای دل دوری کنم چیست؟
هوش مصنوعی: از جستجو و تلاش، تنها غبار دل بر جای میماند. همانطور که رد پای کسی بر زمین میماند، باید در دنیا ماند و زندگی کرد.
هوش مصنوعی: مدت زمان عمر و فرصت در این دنیا بسیار کوتاه است و باید تلاش کنیم که هر روز و شب را به درستی و بدون نقصان سپری کنیم.
هوش مصنوعی: هیچ تربیتی قادر به تغییر ماهیت من نیست؛ زیرا باید در محدودیتها و پیچیدگیها بمانم و وفادار بمانم به آنچه که هستم.
هوش مصنوعی: در این دوران که عملها تنها به حرفها محدود شده، باید مانند لب تیغ ساکت و آرام باشم.
هوش مصنوعی: اگر در کنار افرادی باشم که در سکوت قرار دارند، به آنها نیاز دارم که خود را ملزم به سکوت کنند، زیرا میخواهم در جمعی که در آن حضور دارم، به تصویر و مفهوم خاصی دست یابم.
هوش مصنوعی: اگر زندگی را در خواب و بیتوجهی بگذرانیم، بهتر است که در چالشها و سختیها به دنبال حقیقت و معنی زندگی باشیم.
هوش مصنوعی: دلی روشن و خوش از آهنگ من نشد، برای چند بار دیگر باید تصویر غنچه را در ذهنم داشته باشم؟
هوش مصنوعی: من هرگز از دروازه قناعت خارج نخواهم شد و اگر روزی سیر و خوشبختی به سراغم بیاید، آن را پذیرا میشوم.
هوش مصنوعی: اگر مانند کمان راست و استوار بایستم، حتی اگر با صد تیر هم هدف قرار بگیرم، به سمت یا خم نمیشوم.
هوش مصنوعی: من با وجود حجاب و مانع چطور به وصال محبوب برسم؟ آیا باید تنها در حسرت و داغ عشق بمانم، مثل شیر که در ظرفی خشک شده است؟
هوش مصنوعی: سرنوشت جوان به گونهای نبود که خوشبختی و موفقیت را برای او رقم بزند، از این رو لازم است که مانند پیران، بر روی نفس و خواستههای خود تسلط داشته باشم و مراقب باشم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
شده است بلبل داود و شاخ گل محراب
فکنده فاخته بر رود و ساخته مضراب؟
یکی سرود سراینده از ستاک سمن
یکی زبور روایت کننده از محراب
نگر که پردر گردید آبگیر بدانکه
[...]
شبی چو روز فراق بتان سیاه و دراز
درازتر ز امید و سیاه تر ز نیاز
ز دور چرخ فرو ایستاده چنبر چرخ
شبم چو چنبر بسته در آخرش آغاز
برآمده ز صحیفه فلک چو شب انجم
[...]
گرفت مشرق و مغرب سوار آتش و آب
ربود حرص امارت قرار آتش و آب
همی شکنجد باد و همی شکافد خاک
به جنبش اندر دود و بخار آتش و آب
به خشگ و تر به جهان دربگشت ناظر عقل
[...]
خری سبوی سرو روده گوش و خم پهلو
کماسه پشت و کدو گردن و تکاو گلو
چو آمد آید با او سبوی و روده و خم
چو شد کماسه رود با وی و تگا و کدو
خری سرش ز خری چون کدوی بیدانه
[...]
زهی بمشرق و مغرب رسیده انعامت
شکوه خطبه وسکه زحشمت نامت
زتست نصرت اسلام از آن فلک خواند است
حسام دولت و دین و علاء اسلامت
بزرگ سایه یزدان و آفتاب ملوک
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.