نه هرکه خواجه شود بنده پروری داند
نه هرکه گردنی افراخت سروری داند
کجا به مرکز حق راه می تواند برد
کسی که گردش افلاک سرسری داند
چو سایه از پی دلدار می رود دلها
ضرورنیست که معشوق دلبری داند
کسی که خرده جان را ز روی صدق کند
نثار سیمبری کیمیاگری داند
نگشته از نظر شور خلق دنبه گداز
هلال عید کجا قدر لاغری داند
نگشته است به سنگین دلان دچار هنوز
کجاست گوهر ما قدر جوهری داند
کسی است عاشق صادق که از ستمکاری
ستم به جان نکشیدن ستمگری داند
دلی که روشنی از سرمه سلیمان یافت
سراب بادیه را جلوه پری داند
تو سعی کن که درین بحر ناپدید شوی
وگرنه هر خس وخاری شناوری داند
فریب زلف تو در هیچ سینه دل نگذاشت
که دیده مار که چندین فسونگری داند
تمام شد سخن طوطیان به یک مجلس
نه هرشکسته زبانی سخنوری داند
چو زهره هر که به اسباب ناز مغرورست
ستاره های فلک جمله مشتری داند
کسی میانه اهل سخن علم گردد
که همچو خامه صائب سخنوری داند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر از شاعر به بررسی این مفهوم میپردازد که فقط به خاطر مقام یا ظواهر نمیتوان به حقیقت و درک عمیق رسید. شاعر تأکید میکند که همواره افراد با ظاهری جذاب یا مقامهای بالا، لزوماً اهل دانش و فهم نیستند. او میگوید که کسی که درک واقعی از عالم دارد باید فارغ از خودخواهی و منیت باشد و در پی حقیقت باشد. شاعر همچنین بر ارزش عشق واقعی و صداقت تأکید کرده و بیان میکند که کیفیت درک و علم به مراتب مهمتر از ظاهر است. در نهایت، از شنوندگان دعوت میشود تا تلاش کنند در عمق حقیقت گم شوند و فقط به زرق و برقهای دنیا توجه نکنند.
هوش مصنوعی: هر کس که مقام والا پیدا کند، لزوماً نمیداند چگونه دیگران را حمایت کند و به آنها رسیدگی کند. همچنین، هر کسی که خود را بزرگ نشان دهد، همیشه به معنای واقعی سروری و رهبری را نمیفهمد.
هوش مصنوعی: کسی که به طور سطحی و بیتوجه به واقعیتهای عمیق عالم مینگرد، چگونه میتواند به حقیقت و شناخت درست برسد؟
هوش مصنوعی: مانند سایهای که به دنبال معشوق میرود، نیازی نیست که محبوب همیشه دلبری و جذابیت داشته باشد.
هوش مصنوعی: کسی که با صداقت و خلوص نیت، جان و دل خود را برای دیگران فدای میکند، در واقع هنر تبدیل چیزهای بیارزش به چیزهای باارزش را به خوبی میداند.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به وضعیت اجتماعی و رفتار مردم در زمان عید اشاره دارد. او میگوید که در میان شور و هیجان مردم، کسی اهمیت و ارزش واقعی لاغری و کمچیزی را درک نمیکند. در واقع، در حالتی از خوشحالی و شادی، ما به چیزهای ظاهری و زودگذر توجه میکنیم و از عمق معانی و ارزشهای واقعی غافل میمانیم.
هوش مصنوعی: دلهای سنگین و سختدل هنوز گرفتار نشدهاند. کجاست آن گوهر که ارزش آن را کسی میداند.
هوش مصنوعی: عاشقی هست که با صداقت زندگی میکند و میداند که از ستمگری باید تحمل کرد و نمیتواند به خاطر ظلم و بیعدالتی جانش را نابود کند.
هوش مصنوعی: دلهایی که مثل سرمه سلیمان نورانی شدهاند، خیال میکنند که آب بیابان به شکل پری زیباست.
هوش مصنوعی: سعی کن در این دریای وسیع و پرخطر گم شوی، زیرا اگر تلاش نکنی، هرکس و ناکسی میتواند شنا کردن را بینشایت کند.
هوش مصنوعی: فریب گیسوان تو هیچ قلبی را نرنجاند، چون چشم مار چگونه میتواند چندین حقه و فریب را بشناسد؟
هوش مصنوعی: تمام صحبتهای طوطیها در یک مجلس خلاصه میشود و هر کسی که زبانش از هم گسیخته باشد، به خوبی نمیتواند سخن بگوید.
هوش مصنوعی: هر کس که به وسایل و امکانات خود مغرور شده باشد، مثل سیاره زهره است و باید بداند که تمام ستارهها و سیارات آسمان در نظر دارند او را به دور خود میکشند.
هوش مصنوعی: فردی میتواند در میان اهل فن و ادب به درک و علم برسد که مانند یک قلم ماهر در گفتار، هنر بیان را به خوبی بشناسد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
نه هر که چهره برافروخت دلبری داند
نه هر که آینه سازد سِکندری داند
نه هر که طَرْفِ کُلَه کج نهاد و تُند نشست
کلاهداری و آیینِ سروری داند
تو بندگی چو گدایان به شرطِ مزد مکن
[...]
چنین که چهره خوب تو دلبری داند
نه حسن حور و نه رخساره پری داند
به خاک پای تو کآب حیات ممکن نیست
که همچو لعل لبت روحپروری داند
ستمگری نه پریچهره مرا کارست
[...]
چنانکه چشم تو در غمزه دلبری داند
سواد زلف سیاهت ستمگری داند
ز لطف نرگس مستت نشان تواند داد
دلی که سحر مبین در مبصری داند
بصد روان لبت،ای ماهروی،دشنامی
[...]
پریوشی که به رخ رسم دلبری داند
سگ خودم شمرد و آدمیگری داند
نهان ز چشم کسان گفتمش به سوی من آی
به خنده گفت که این شیوه را پری داند
چو دم ز بندگی او زنم ز آتش غم
[...]
عجب! که رسم وفا هرگز آن پری داند
پری کجا روش آدمی گری داند؟
دلم بعشوه ربود اول و ندانستم
که آخر اینهمه شوخی و دلبری داند
بعاشقان ستم دوست عین مصلحتست
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.