ای روبهک چرا ننشینی به جای خویش
با شیر پنجه کردی و دیدی سزای خویش
دشمن به دشمن آن نپسندد که بی خرد
با نفس خود کند به مراد و هوای خویش
از دست دیگران چه شکایت کند کسی
سیلی به دست خویش زند بر قفای خویش
دزد از جفای شحنه چه فریاد میکند
گو گردنت نمیزند الا جفای خویش
خونت برای قالی سلطان بریختند
ابله چرا نخفتی بر بوریای خویش
گر هر دو دیده هیچ نبیند به اتفاق
بهتر ز دیدهای که نبیند خطای خویش
چاه است و راه و دیدهٔ بینا و آفتاب
تا آدمی نگاه کند پیش پای خویش
چندین چراغ دارد و بیراه میرود
بگذار تا بیفتد و بیند سزای خویش
با دیگران بگوی که ظالم به چه فتاد
تا چاه دیگران نکنند از برای خویش
گر گوش دل به گفتهٔ سعدی کند کسی
اول رضای حق طلبد پس رضای خویش
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به اهمیت خودآگاهی و توجه به رفتارهای خود اشاره میکند. او به افراد یادآوری میکند که وقتی به جای خود ننشسته و با دیگران درگیر میشوند، تنها خود را به دردسری دامن میزنند. دشمنیِ نادانانه با دیگران و نادیده گرفتن خطاهای خود نتیجهای جز آسیب به خود ندارد. شاعر همچنین به بیتوجهی به پیامدهای اعمال تاکید میکند و میگوید که بهتر است به جای شنیدن نداهای دیگران، به نقاط ضعف و اشتباهات خود بیندیشیم. در پایان، توصیه میکند که ابتدا باید رضایت خداوند را در نظر بگیریم و بعد به فکر خواستههای خود باشیم.
هوش مصنوعی: ای روباه، چرا در جایی که متعلق به خودت است نمینشینی؟ با شیر درافتادی و حالا نتیجهاش را دیدی.
هوش مصنوعی: دشمن نمیپسندد که کسی با نادانی خود به خواستهها و آرزوهایش برسد.
هوش مصنوعی: کسی که خود به خود آسیب میزند، نمیتواند از دیگران شکایت کند. این فرد باید بداند که تقصیر در نهایت متوجه خودش است، زیرا او به خود آسیب رسانده و باید مسئولیت عملش را بپذیرد.
هوش مصنوعی: دزد از رفتار خشونتآمیز شحنه (سردار پلیس) شکایت میکند و میگوید که او فقط به خاطر بدرفتاری خود، این وضعیت را به وجود آورده و نمیتواند گردنزنی (یا سرقت) را به گردن دیگران بیندازد. در واقع، دزد از خود گلهمند است که شاید اگر شحنه رفتاری بهتر داشت، او نیز مجبور به دزدی نمیشد.
هوش مصنوعی: چرا خوابیدهای در حالیکه خونت برای زیباییهای سلطنتی ریخته شده؟ تو که احمق نیستی، باید به فکر سرنوشت خودت باشی.
هوش مصنوعی: اگر هر دو چشم چیزهایی نبینند، بهتر از این است که چشمی که نمیبیند، اشتباهات خودش را نبیند.
هوش مصنوعی: در اینجا مفهوم این است که انسان باید با دقت و هوشیاری، مسیر زندگی را ببیند و در انتخابهای خود هوشمندانه عمل کند. در این مسیر، چاهها و موانع وجود دارند، اما اگر فرد آگاه و بیدار باشد، میتواند از این خطرات فاصله بگیرد و زندگی بهتری را برای خود بسازد. آفتاب به عنوان نماد بینش و روشنایی به او کمک میکند تا بهتر ببیند و تصمیمات درستی بگیرد.
هوش مصنوعی: او خیلی چراغ و نور دارد اما در مسیر نادرستی قدم میگذارد. بگذار که سقوط کند تا عاقبت کارش را ببیند و نتیجهی اعمالش را درک کند.
هوش مصنوعی: به دیگران بگو که ظالم چگونه به سرنوشت بدی دچار شد، تا آنها برای خودشان هم چنین غلطی نکنند و به دام نیفتند.
هوش مصنوعی: اگر دل به سخنان سعدی گوش فرا دهد، ابتدا باید به رضایت خداوند توجه کند و پس از آن به رضایت خود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
بی دوست مانده ام چو تو را دوست خوانده ام
کز دوست دوستانه ندیدم جزای خویش
گر عاشقی خطاست به نزدیک عاقلان
آن عاشقم که خوش بودم با بلای خویش
ماهی و دل هوای تو را کرده است خوش
[...]
خاقانیا به سائل اگر یک درم دهی
خواهی جزای آن دو بهشت از خدای خویش
پس نام آن کرم کنی ای خواجه برمنه
نام کرم به دادهٔ روی و ریای خویش
بر دادهٔ تو نام کرم کی بود سزا
[...]
هر کو کند تصّور رنج و بلای خویش
باشد بجای خود که نباشد بجای خویش
هر کام دل که چرخ کسی را دهد بطبع
عاقل نخواندش بجز از خونبهای خویش
دانا درین مقام گرش دسترس بود
[...]
هر کس نشسته شاد به کام و هوای خویش
بی چاره من اسیر دل مبتلای خویش
هم جان درون این دل و هم دوست، وه که من
خونابها خورم ز دل بی وفای خویش
فرداست ار به بنده جدایی، دلا، بیا
[...]
گر بنگری در آینه روزی صفای خویش
ای بس که بیخبر بدوی در قفای خویش
ما را زبان ز وصف و ثنای تو کند شد
دم در کشیم، تا تو بگویی ثنای خویش
منگر در آب و آینه زنهار! بعد ازین
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۷ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.