گنجور » سعدی » گلستان » باب چهارم در فواید خاموشی

هوش مصنوعی: جالینوس مشاهده می‌کند که فردی نادان به دانشمندی بی‌احترامی می‌کند و به او می‌گوید اگر این نادان نبود، کار به اینجا نمی‌رسید. او بیان می‌کند که دو فرد عاقل هرگز درگیر کین و جنگ نمی‌شوند و دانایی با بی‌خودان نمی‌جنگد. اگر نادانی با شدت صحبت کند، خردمند با نرمی به او پاسخ می‌دهد. دو انسان با دل‌های صالح به یکدیگر احترام می‌گذارند و در برابر مشاجرات نادانان آگاه و با تدبیر عمل می‌کنند. در نهایت، فردی که به دیگری دشنام می‌دهد، با تحمل و خردمندی پاسخ می‌گیرد و می‌گوید بهتر است آنچه در دل داری نگوئی، زیرا نقص‌های خود را می‌دانم اما تو از عیب من بی‌خبری.

برگردان به زبان ساده

# جالینوس ابلهی را دید دست در گریبان دانشمندی زده و بی‌حرمتی همی‌کرد. گفت: اگر این نادان نبودی، کارِ وی با نادانان بدینجا نرسیدی.

معنی «گفت: اگر این نادان نبودی...»: جالینوس گفت: اگر این دانشمند خود نادان نبود، سر و کار وی با بی‌دانشان به اینجا نمی‌کشید که با وی بستیزند و آبرویش بر خاک ریزند.

# دو عاقل را نباشد کین و پیکار

نه دانایی ستیزد با سبکسار

دو دانا با یکدیگر به دشمنی و ستیزه برنخیزند، عاقل هم با سبک‌مغزِ ابله پیکار نجوید؛

# اگر نادان به وحشت سخت گوید

خردمندش به نرمی دل بجوید

زیرا اگر نادان به نفرتِ خصومت، درشت و ناهموار سخن گوید، دانا با وی به مدارا کوشد و دلش را به دست آورد.

# دو صاحبدل نگه دارند مویی

همیدون سرکشی و آزرم‌جویی

دو اهلِ دل پیوندِ دوستی را اگر به باریکی مویی برسد پاره نمی‌کنند، همچنین دو نفر تندخو و نرم‌خو؛

# و گر بر هر دو جانب جاهلانند

اگر زنجیر باشد، بگسلانند

ولی اگر از هر دو سوی دو نادان باشند رشتهٔ دوستی را اگر هم به ستبریِ زنجیر هم باشد پاره کنند و جدایی جویند.

# یکی را زشت‌خویی داد دشنام

تحمّل کرد و گفت: ای خوب فرجام

بدخویی به کسی ناسزا گفت. وی بردباری کرد و گفت: ای نیک‌سرانجام؛

# بتر زآنم که خواهی گفتن، آنی

که دانم، عیب من چون من ندانی

من از آن زشتخوترم که تو مرا به دشنام یاد کردی، چه از کاستی و بدیِ من کسی به خوبیِ من آگاه نیست.

رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی

راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور

حاشیه‌ها

حکایت شمارهٔ ۵ به خوانش اسماعیل فرازی کانال سکوت
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.

حکایت شمارهٔ ۵ به خوانش حمیدرضا محمدی

حکایت شمارهٔ ۵ به خوانش فاطمه زندی

حکایت شمارهٔ ۵ به خوانش ابوالفضل حسن زاده

فعال یا غیرفعال‌سازی قفل متن روی خوانش من بخوانم

حاشیه‌ها

پیشنهاد مشق شعر

حاشیه‌ها

معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است

حاشیه‌ها

تا به حال ۱۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

علی فروزنده تبریزی در ‫۱۲ سال و ۳ ماه قبل، شنبه ۲۰ آبان ۱۳۹۱، ساعت ۰۴:۳۰ نوشته:

نسخه دکتر خلیل خطیب رهبر:
دو عاقل را نباشد کین و پیکار
نه دانایی ستیزد با سبکسار
اگر نادان به وحشت سخت گوید
خردمندش به نرمی‌دل بجوید
دو صاحبدل نگهدارند مویی
همیدون سرکشی و آزرم جویی
و گر بر هر دو جانب جاهلانند
اگر زنجیر باشد بگسلانند
یکی را زشت خویی داد دشنام
تحمل کرد و گفت ای خوب فرجام
بتر زانم که خواهی گفتن آنی
که دانم عیب من چون من ندانی

reply flag link

ابوطالب رحیمی در ‫۱۰ سال و ۳ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۳، ساعت ۱۵:۴۸ نوشته:

درسته، من هم این حکایت رو هر جا خوندم یا شنیدم به همراه اشعاری بوده که جناب آقای فروزنده نوشتند، لطف کنید اشعاری رو که از قلم انداختید اضافه کنید.

reply flag link

فاطمه خانم در ‫۹ سال و ۲ ماه قبل، شنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۴، ساعت ۱۱:۰۱ نوشته:

جناب فروزنده
آقای خطیب رهبر نسخه ندارند. شرح نوشته اند.این ابیات در نسخه ی یوسفی هستند.
با تشکر از گذاشتن اشعار

reply flag link

ش در ‫۷ سال قبل، سه‌شنبه ۱۲ دی ۱۳۹۶، ساعت ۱۴:۴۳ نوشته:

سلام. ممکن است لطفا کسی معنای مصراع دوم این بیت و ارتباطش با مصراع اول را برایم شرح دهد؟
دو صاحبدل نگهدارند مویی
همیدون سرکشی و آزرم جویی

reply flag link

۷ در ‫۷ سال قبل، سه‌شنبه ۱۲ دی ۱۳۹۶، ساعت ۱۶:۰۸ نوشته:

میگوید دو نفر آگاه و روشن موی ظریف و باریکی را میتوانند نگه دارند(یعنی به اندازه یک تار مو هم که شده نقطه توافقی پیدا میکننند و درگیر نمیشوند ولی حالا بگو دو تا نادان اگر بجای مو هم زنجیر باشند پاره میکنند.
همیدون: اکنون
(دو صاحبدل نگه دارند مویی)
اینک زمان سرکشی(بررسی) و آزرم جویی(آبروداری)
میگوید آدمهای آگاه تا میتوانند از درگیری می پرهیزند و اگر هم درگیر شدند در نخستین فرصت با هم کنار میآیند بر خلاف احمقها

reply flag link

nabavar در ‫۷ سال قبل، سه‌شنبه ۱۲ دی ۱۳۹۶، ساعت ۱۷:۰۳ نوشته:

ش گرامی
دو صاحبدل نگهدارند مویی
همیدون سرکشی و آزرم جویی
می گوید : شایسته نیست رشته ی الفت و نرمخویی را از هم گسست ، اگر چه بین دو کس ستیزه باشد ، دو دشمن ِ صاحبدل راه آشتی را قطع نمی کنند گرچه به مویی بسته باشد
زنده باشی

reply flag link

روفیا در ‫۷ سال قبل، سه‌شنبه ۱۲ دی ۱۳۹۶، ساعت ۲۳:۵۱ نوشته:

بسیار زیبا و خردمندانه
پیشترها که جوان تر بودم و نادان، در بریدن راه های ارتباط با مخالفان بسیار شتابزده عمل می کردم.
تا اینکه با صاحبدلانی تصادف کردم که در عین بزرگی و قدرتمندی هرگز در بریدن پیشقدم نمی شدند و شتاب به خرج نمی دادند.
دکترین شان هم این بود :
آدم ها ثروت ما هستند مادامی که نسبت به ما احساس مثبتی دارند!
نمی دانم با خود چه خیال می کردم؟
چه برکتی در بریدن بود؟!

reply flag link

روفیا در ‫۷ سال قبل، سه‌شنبه ۱۲ دی ۱۳۹۶، ساعت ۲۳:۵۳ نوشته:

همیدون هم معنای ظریفی دارد در اینجا :
یعنی at the same time
یعنی جاذبه و دافعه همزمان

reply flag link

اسماعیل فرازی در ‫۶ سال و ۱۲ ماه قبل، جمعه ۶ بهمن ۱۳۹۶، ساعت ۰۲:۴۴ نوشته:

"دو صاحبدل نگهدارند مویی
همیدون سرکشی و آزرم جویی"
دو صاحب دل دو اهل معرفت می توانند که مویی را نگهدارند و پاس بدارند. رشته باریکی را دو صاحبدل می توانند نگهدارند "همیدون" همچنین سرکشی(نکنند خود را از سرکشی نگه می دارند) و شرم و حیا را می توانند حفظ کنند و نگهداری کنند و تعدی نکنند.

reply flag link

محمدرضا فاخر در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، شنبه ۳۱ فروردین ۱۳۹۸، ساعت ۱۰:۱۶ نوشته:

معنی بیت آخر رو میشه توضیح بدید ؟ ممنون

reply flag link

محسن،۲ در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، شنبه ۳۱ فروردین ۱۳۹۸، ساعت ۱۲:۰۱ نوشته:

فاخر جان
می گوید تو می خواهی عیب مرا بگویی ، در صورتی که من از آنچه که تو می بینی و می خواهی بگویی بد تر هستم ، من عیب وایراد خودم را از تو بهتر می دانم

reply flag link

داوود واوش در ‫۳ سال و ۲ ماه قبل، دوشنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۲:۴۷ نوشته:

سلام

در مورد مصرعی که سوأل شده بود، به نظرم این حالت بهتر معنا را برساند؛

دو صاحب‌دل نگه‌ دارند مویی

همیدونِ سرکشی، آزرمجویی

یعنی دو نفر که صاحب شعور باشند، حتی اگر مویی را در دست بگیرند، می‌توانند از آن مواظبت کنند که پاره نشود، و اگر زمانی اختلاف نظری بین‌شان پیش بیاید آبروداری می‌کنند و حرمت یکدیگر را حفظ می‌کنند؟

reply flag link

مهدی خلیل لو در ‫۲ سال قبل، پنجشنبه ۱۵ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۵۳ نوشته:

به نظر من

آزرم یعنی شرم و خجالت کشیدن

همیدون سرکشی وازرم جویی به نظر من این معنی میده که درست چند لحظه بعد سرکشی یا به قول امروزی فحش و گستاخی وحرف زشت به آزرم جویی و خجالت کشیدن می افتی.

reply flag link

مهدی خلیل لو در ‫۲ سال قبل، پنجشنبه ۱۵ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۵۷ نوشته:

دو صاحب دل نگه دارند مویی

یعنی اهل عقل و منطق کمند و طناب ادب و احترام رو به نازکی مویی هم باشه نمی گسلند و نگه میدارند

به نظر من به بیت دیگری از خود سعدی فکر کنم میشه استناد کرد که میگه

کمند مهر چنان پاره کن که گر شوی روزی پشیمان به هم توانی بست

reply flag link

محمد طاها کوشان mkushantaha@yahoo.com در ‫۹ ماه قبل، چهارشنبه ۱۵ فروردین ۱۴۰۳، ساعت ۰۹:۰۷ پاسخ داده:

کمند مهر چنان پاره کن که، گر روزی

شوی ز کرده پشیمان، به هم توانی بست. بیت از یک غزل محتشم کاشانی است.

reply flag link

سفید در ‫۱ سال و ۱۱ ماه قبل، چهارشنبه ۱۲ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۲:۵۴ نوشته:

بسیار زیبا...

reply flag link

Mebia در ‫۷ ماه قبل، دوشنبه ۱۴ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۶:۲۵ نوشته:

"دو صاحبدل نگهدارند مویی
همیدون سرکشی و آزرم جویی"

درود به نظر من منظور این بیت اینه است که دو تا آدم فهمیده اگر مویی در میانشان باشد می توانند نگه دارند و از آن مراقبت کنند همچنین اگر یک آدم سرکش و گستاخ با یک آدم با حیا هم می توانند

در بیت بعد می فرماید اما اگر در هر دو طرف دو تا آدم نادان باشد اگر با زنجیر به هم متصل باشند زنجیر را پاره می کنند

reply flag link

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.

	غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات
	راهنمای نوار ابزار
	پیشخان کاربر
	اشعار و ابیات نشان‌شدهٔ کاربر
	اعلان‌های کاربر
	ادامهٔ مطالعه (تاریخچه)
	خروج از حساب کاربری گنجور
	لغزش به پایین صفحه
	لغزش به بالای صفحه
	لغزش به بخش اطلاعات شعر
	فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش
	فعال یا غیرفعال کردن شماره‌گذاری خطوط
	کپی نشانی شعر جاری در گنجور
	کپی متن شعر جاری در گنجور
	همرسانی متن شعر جاری در گنجور
	نشان کردن شعر جاری
	ویرایش شعر جاری
	ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری
	شعر یا بخش قبلی
	شعر یا بخش بعدی

ورود به گنجور

حکایت شمارهٔ ۵