جهانا چه در خورد و بایسته‌ای!
وگر چند با کس نپایسته‌ای
به ظاهر چو در دیده خس ناخوشی
به باطن چو دو دیده بایسته‌ای
اگر بسته‌ای را گهی بشکنی
شکسته بسی نیز هم بسته‌ای
چو آلوده‌ای بینی آلوده‌ای
ولیکن سوی شستگان شسته‌ای
کسی کو تو را می‌نکوهش کند
بگویش: هنوزم ندانسته‌ای
بیابی ز من شرم و آهستگی
اگر شرمگن مرد و آهسته‌ای
تو را من همه راستی داده‌ام
تو از من همه کاستی جسته‌ای
زمن رسته‌ای تو اگر بخردی
بچه نکوهی آن را کزو رسته‌ای؟
به من بر گذر داد ایزد تو را
تو بر ره‌گذر پست چه نشسته‌ای
ز بهر تو ایزد درختی بکشت
که تو شاخی از بیخ او جسته‌ای
اگر کژ برو رسته‌ای سوختی
وگر راست بر رسته‌ای رسته‌ای
بسوزد کژیهات چون چوب کژ
نپرسد که بادام یا پسته‌ای
تو تیر خدائی سوی دشمنش
به تیرش چرا خویشتن خسته‌ای؟
چو بی‌راه و بی‌رسته گشتی، مرا
چه گوئی که بی‌راه و بی‌رسته‌ای؟
چو دانش بیاری تو را خواسته‌ام
وگر دانش آری مرا خواسته‌ای
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان نکاتی در مورد خویشتن‌داری و اصلاح نفس می‌پردازد. شاعر تأکید می‌کند که هرچند در ظاهر ممکن است افراد به یکدیگر ناپسند باشند، در باطن آنها لزوم انصاف و انسانیت وجود دارد. او به این نکته اشاره می‌کند که هر کس اگر در اشتباه یا گناهی باشد، باید از آن درس بگیرد و به سوی اصلاح خویش قدم بگذارد. همچنین، شاعر به تمایز میان راستی و کاستی‌های فردی اشاره می‌کند و به خودآگاهی افراد در شناخت ایرادات‌شان توصیه می‌کند. در نهایت، او به این باور می‌رسد که خداوند هر فردی را با هدف خاصی خلق کرده و انسان‌ها باید در راستای هدف‌های الهی خود گام بردارند و از موانع عبور کنند.
هوش مصنوعی: به دنیا چه نیازی داری و چه چیزهایی برایت ضروری است! هر چند که شاید با کسی توافق نداشته باشی.
هوش مصنوعی: اگرچه در نگاه اول به نظر می‌رسد که گل خس را زیبا نمی‌بینی، اما در درون، حقیقتی است که باید آن را درک کنی.
هوش مصنوعی: اگر گاه و بیگاه در کارها به نقصی یا اشتباهی دچار شوی، باید بدان که این مشکل ممکن است بارها تکرار شود و عادت به اشتباه کردن در آن کار برای تو ایجاد خواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر خود را در وضعیت ناهنجاری ببینی، درک کن که دیگران هم به همین شکل هستند؛ اما تو باید به کسانی که پاک و تمیزند روی بیاوری.
هوش مصنوعی: اگر کسی به تو انتقاد کند، به او بگو: هنوز نمی‌دانی چه خبر است.
هوش مصنوعی: اگر تو شرم و آرامش را از من بگیری، من هم به تبع آن، دیگر خجالت‌زده و آرام نخواهم بود.
هوش مصنوعی: من تمام صداقت و درستکاری را به تو بخشیده‌ام، اما تو تنها نقص‌ها و کمبودهای مرا دیده‌ای و از آنها استفاده کرده‌ای.
هوش مصنوعی: اگر تو عاقل و دانا بودی، نمی‌گفتی که به دلیل اینکه من از تو جدا شده‌ام، باید فرزندم را سرزنش کنی.
هوش مصنوعی: خداوند تو را به من فرستاده، پس چرا در مسیر پست و بی‌اهمیت نشسته‌ای؟
هوش مصنوعی: خداوند به خاطر تو درختی را کاشته است که تو یکی از شاخه‌های آن هستی.
هوش مصنوعی: اگر از مسیر کج و غلط بروی، آسیب می‌بینی و اگر روی مسیر درست و راست بروی، به نتیجه خواهی رسید و پیشرفت خواهی کرد.
هوش مصنوعی: آتش بگیرد کژی‌های تو مانند چوب راست، نپرس که آیا بادام است یا پسته.
هوش مصنوعی: چرا خود را افسرده و ناراحت میکنی، در حالی که تو مانند تیر خدا هستی که دشمن را هدف می‌گیرد؟
هوش مصنوعی: وقتی خودت در مسیر نادرست و بی‌هدف هستی، چه چیزی می‌توانی به من بگویی وقتی که خودت نیز در همان وضعیت قرار داری؟
هوش مصنوعی: اگر تو دانش به‌دست آوری، من به دنبالت هستم و اگر دانش را به من بدهی، من به دنبال تو خواهم بود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
تو از لشکر سیستان خسته‌ای
دل خویش در جنگشان بسته‌ای
سراسیمه رایی و دل خسته ای
مگر با غم عشق پیوسته ای؟
که یک دم به آرام ننشسته ای
همه ساله پرخاش و کین جسته ای
وگر بر پرستش میان بسته‌ای
چنان دان که از تیغ من رسته‌ای
بدو گفت گر صورتی بسته ای
محال است کاری که پیوسته ای
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.