آن کون خر کز حاسدی عیسی بود تشویش او
صد کیر خر در کون او، صد تیز سگ در ریش او
خر صید آهو کی کند؟ خر بوی نافه کی کشد؟
یا بول خر را بو کند یا گه بود تفتیش او
هر جوی آب اندر روَد، آن ماده خر بولی کند
جو را زیان نبود ولی واجب بود تعطیش او
خر ننگ دارد زآن دغل، از حق شنو بل هم اضل
ای چون مخنث غنج او، چون قحبگان تخمیش او
خامش کنم تا حق کند او را سیه روی ابد
من دست در ساقی زنم چون مستم از تجمیش او
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
تصحیح AI: این متن به بیانی شاعرانه و با استفاده از ضدارزش های عصر خود، به نقد موضوعاتی چون حسادت و کژفهمی در طعن زنندگان میپردازد و با اشاره به توهین کنندهٔ خاصی تلاش دارد تا در این رویاروئی بیانی، از وجههٔ خود دفاع کند. در آن، از تمثیلهای توهین آمیز مختلفی مانند «خر، گوز سگ» و (متأسفانه بر ضد عُرف امروزه) «مادینه گی و نا مردانه گی» برای نشان دادن اوج عصبانیت شاعر استفاده شده است. شاعر در قالب کنایه به توصیف ویژگیهای نافهمی آن شخص میپردازد و در نهایت به این نتیجه میرسد که بهتر است دست از خشم برداشت و به عیش (معنوی) خود رسید و چنین اشخاصی را به خدا واگذار کرد.
آن نادان که از رشگنی و حسادتش، عیسی مایهٔ رنج او است، امیدوارم الاغی در او بسپوزد و سگی بر ریشش تیز کند. (تیز : باد معده، و «تیز سگ در ریش او» دشنامی معروف بوده همچون «سگ برینه به ریشت» که امروزه میگویند)
خر هرگز نمی تواند آهویی را شکار کند یا مشک و عبیر ببوید. کارِ او بوییدنِ شاشهٔ خران دیگر یا ورانداز کردنِ پشکل است.
آن خر ماده در هر جوی آبی که پای میگذارد، در آن میشاشد. این کار او موجب پلیدی رودخانه نمیشود (دریا برای سگی نجس نمیشود) ولی باید آن خر را تشنگی داد و از آب دور کرد.
چه جای خر؟ که خر هم از چنین موجودی ننگ دارد.سخن خداوند را بشنو که میگوید «آنها مانند چهارپایانند بلکه بسی گمراهترند». پس او بدتر از خر است. او مانند مردان مفعول، ناز و عشوه میکند و، مانند فواحش، بدن مشتریان را میخراشد. (تَخْمیش : آهسته خراشیدن و پنجه انداختن)
من دیگر زبان درمیکشم و سخن نمیگویم، تا خود خداوند، او را برای همیشه روسیاه و شرمگین کند.من در ساقی میآویزم زیرا از جمّاشی و عشوهگریِ او مست شدهام.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۵۸ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.