بخش ۱۰ - بیان آنک کشتن و زهر دادن مرد زرگر به اشارت الهی بود نه به هوای نفس و تامل فاسد
کشتن آن مرد بر دست حکیم
نه پی اومید بود و نه ز بیم
او نکشتش از برای طبع شاه
تا نیامد امر و الهام اله
آن پسر را کش خضر ببرید حلق
سر آن را در نیابد عام خلق
آنک از حق یابد او وحی و جواب
هرچه فرماید بود عین صواب
آنک جان بخشد اگر بکشد رواست
نایبست و دست او دست خداست
همچو اسماعیل پیشش سر بنه
شاد و خندان پیش تیغش جان بده
تا بماند جانت خندان تا ابد
همچو جان پاک احمد با احد
عاشقان آنگه شراب جان کشند
که به دست خویش خوبانشان کشند
شاه آن خون از پی شهوت نکرد
تو رها کن بدگمانی و نبرد
تو گمان بردی که کرد آلودگی
در صفا غش کی هلد پالودگی
بهر آنست این ریاضت وین جفا
تا بر آرد کوره از نقره جفا
بهر آنست امتحان نیک و بد
تا بجوشد بر سر آرد زر زبد
گر نبودی کارش الهام اله
او سگی بودی دراننده نه شاه
پاک بود از شهوت و حرص و هوا
نیک کرد او لیک نیک بد نما
گر خضر در بحر کشتی را شکست
صد درستی در شکست خضر هست
وهم موسی با همه نور و هنر
شد از آن محجوب تو بی پر مپر
آن گل سرخست تو خونش مخوان
مست عقلست او تو مجنونش مخوان
گر بدی خون مسلمان کام او
کافرم گر بردمی من نام او
میبلرزد عرش از مدح شقی
بدگمان گردد ز مدحش متقی
شاه بود و شاه بس آگاه بود
خاص بود و خاصهٔ الله بود
آن کسی را کش چنین شاهی کُشد
سوی بخت و بهترین جاهی کِشد
گر ندیدی سود او در قهر او
کی شدی آن لطف مطلق قهرجو
بچه میلرزد از آن نیش حجام
مادر مشفق در آن دم شادکام
نیم جان بستاند و صد جان دهد
آنچ در وهمت نیاید آن دهد
تو قیاس از خویش میگیری ولیک
دور دور افتادهای بنگر تو نیک
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
این بخش درباره این موضوع است که کشتن آن زرگر بهامر خدا و خواست خدا بود و شاه، ظلمی مرتکب نشد. همچنانکه خضر در کشتن آن جوان، و در شکستن کشتی از هوا و هوس پیروی نکرد، آن نیز الهام و امر خدا بود که صدها حکمت و نیکی در آن بود اما در ظاهر، ظلم بهنظر میرسید. شاه آن زرگر را برای شهوت و هوس و خودپرستی نکشت بلکه امر خدا بود و آن شاه (یا حکیم) از خاصان و اولیا خدا بود. شاعر همچنین سختیها و ریاضتها را که آدمیان میبینند وسیلهای همچون آتش برای جداکردن ناخالصی از زر و نقره بیان میکند.
کشتن آن مرد به دست حکیم نه به خاطر مزد گرفتن از شاه بود نه برای ترس از او.
او را بهخاطر رضایت شاه نکشت، دستور و الهام خدا بود.
آن پسری که خضر کشت مردم و عوام، راز آن را نمیفهمند.
هرکس که از خدا وحی و پاسخ دریابد هرکاری کند، درست است.
کسی که جان میبخشد رواست که بکُشد؛ نایب است و دست او دست خداست.
همچون اسماعیل، با شوق و شادی در مقابل او سر به فرمان تسلیم بده؛ با شادی و رضایت، جانت را به او بسپار.
تا جان تو تا ابد، خوشبخت و شاد شود همچون جان پاک احمد با خدای یکتا.
عاشقان زمانی شراب جان را مینوشند که خوبان، آنها را بهدست خویش میکشند.
شاه آن کشتن را برای شهوتپرستی نکرد؛ تو بدگمانی و مؤاخذه را کنار بگذار.
تو فکر کردی که او گناه کرد! در پاکی و صفا اگر غش و آلودگی بیاید، کی پاکی میماند؟
این سختیها و ریاضتها برای آن است که تا آتش سختی و ریاضت، ناخالصی را از نقره باارزش دور کند.
امتحان و آزمون خوب و بد برای آن است که زر مذاب، ناخالصی و آشغال را از خود دور کند.
اگر کار او به امر و الهام خدا نبود، او سگی دراننده بود نه شاه.
از شهوت و حرص و هوس پاک بود، کارش درست و نیک بود اما بهنظر بد میرسید.
اگر خضر در دریا، کشتی را شکست؛ صد درستی و حکمت در آن شکستن بود.
وهم موسی با همه نور و هنر از آن محجوب و خاص شد تو بیبال و پر پرواز مکن.
آن گلی سرخ و زیباست، تو بهچشم خون بهآن منگر؛ او مست عقل و دانایی است؛ او را دیوانه و بیعقل مخوان.
اگر خون مسلمانی را میریخت؛ کافرم اگر اسم او را بر زبان میآوردم.
از مدح و ثنای ستمکار و شقی، عرش و آسمان میلرزد؛ و آدم پاک و باتقوا از آن مدح و تمجید ناروا، بدگمان میشود.
او شاه و سرور بود و شاهی دانا بود؛ خاص و خاصه الله بود.
کسی که چنین شاهی، او را بکشد، سوی خوشبختی و بالاترین مقام میبرد.
اگر نیکی و خوشبختیِ او را در مجازات و کشتن او نمیدید، آن لطف و رحمت مطلق و خالص کی قهّار میشد؟
کودک از زخم نیش حجام و پزشک میترسد اما مادر مهربان او، شادکام و خرسند است.
نیمجانی میگیرد اما صد جان میدهد، آنچه که در تصور تو نمیگنجد به تو میبخشد.
تو اینچیزها را از دید خود میسنجی اما تصور تو بسیار دور از حقیقت است پس خوب بنگر (و داستان بقال و طوطی را بشنو)
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههای دیگر
تا به حال ۵۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.