گنجور

حاشیه‌گذاری‌های ابوالحسن کاشانی

ابوالحسن کاشانی

دوستدار ادب و فرهنگ کهن ایرانی


ابوالحسن کاشانی در ‫۲ سال و ۷ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۰، ساعت ۱۴:۲۰ دربارهٔ شیخ بهایی » دیوان اشعار » مثنویات پراکنده » شمارهٔ ۱:

با سلام

موضوع شعر قناعت است همان گنجی که در زمان ما کمیاب شده است و هیچ کس به هیچ حدی از زندگی راضی نیست و حرص و طمع وجودمان را پر کرده است.

 

ابوالحسن کاشانی در ‫۲ سال و ۷ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۰، ساعت ۱۱:۱۷ دربارهٔ صائب تبریزی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۱۰۸:

با سلام

«سنگ ره راه میکند»: درستش «سنگ ره را میکند» است.

 

ابوالحسن کاشانی در ‫۲ سال و ۷ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ شهریور ۱۴۰۰، ساعت ۱۴:۰۵ دربارهٔ سعدی » بوستان » باب هفتم در عالم تربیت » بخش ۱۱ - گفتار اندر غیبت و خلل‌هایی که از وی صادر شود:

با سلام در تصویر نسخه دیگر که گذاشته‌اید این متن آمده که با وزن شعر و معنای آن بیشتر می‌خورد:

گرفتم ز تمکین وی کم نمود 

نخواهد به جاه تو اندر فزود

 

ابوالحسن کاشانی در ‫۳ سال و ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۹:۵۰ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۱۸:

با سلام
در این بیت سعدی:
«امشب مگر به وقت نمی‌خواند این خروس
عشاق بس نکرده هنوز از کنار و بوس»
یک نکته اخلاقی زیبا استفاده می‌شود که در فرهنگ کهن ما عشق زناشویی میان زن وشوهر در وقت تاریکی و آرامش شب بوده است و با خروسخوان صبح مرد و زن دست از عشق می‌کشیده‌اند و پس از اقامه نماز، به فکر کار و تلاش روزانه بوده‌اند ولی متأسفانه زندگی مدرن امروز و تلویزیون و شب نشینی‌های طولانی و... همه برنامه های خواب و عشق و عبادت مردم را به هم ریخته و بیشتر زندگی ها را بی نظم و بی‌برنامه کرده است که این مطلب نیاز به شرح ندارد.

 

ابوالحسن کاشانی در ‫۳ سال و ۲ ماه قبل، پنجشنبه ۲۵ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۸:۳۷ دربارهٔ شیخ بهایی » دیوان اشعار » مخمس:

این دو مصرع «هر کس به زبانی صفت حمد تو گوید بلبل به غزلخوانی و قمری به ترانه» شاید اقتباسی از این حدیث امام صادق (ع) باشد که در کتاب شریف کافی از شیخ کلینی (م329 ق) آمده است و حضرت می‌فرماید: «مَنِ اتَّخَذَ فِی بَیْتِهِ‏ طَیْراً فَلْیَتَّخِذْ وَرَشَاناً فَإِنَّهُ أَکْثَرُ شَیْئاً لِذِکْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَکْثَرُ تَسْبِیحاً وَ هُوَ طَیْرٌ یُحِبُّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ: اگر کسی می‌خواهد در خانه‌اش پرنده‌ای داشته باشد قمری داشته باشد زیرا قمری بیشتر از پرندگان دیگر یاد و تسبیح خداوند عز و جل را می‌کند و پرنده‌ای است که ما اهل بیت را دوست دارد.» الکافی (چاپ الإسلامیة) ؛ ج‏6 ؛ ص550-551.

 

ابوالحسن کاشانی در ‫۳ سال و ۱۱ ماه قبل، شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۱۴:۱۰ دربارهٔ سعدی » بوستان » باب ششم در قناعت » بخش ۶ - حکایت:

سماط به معنای سفره است.

 

ابوالحسن کاشانی در ‫۴ سال قبل، شنبه ۹ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۱:۵۷ دربارهٔ اوحدی » جام جم » بخش ۴۷ - در نصیحت زنان بد:

با سلام و احترام بعضی از محققان نسخه‌شناس شاهنامه می‌گویند این شعر از فردوسی نیست و به ایشان نسبت داده اند. علاوه بر آن این شعر با دیدگاه دین درباره زن هم سازگار نیست چون اسلام زنان بد را نکوهش می‌کند نه مطلق زنان را و زنان خوب مثل حضرت مریم و حضرت آسیه را ستایش می‌کند.

 

ابوالحسن کاشانی در ‫۴ سال و ۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۲ بهمن ۱۳۹۸، ساعت ۲۱:۱۷ دربارهٔ سلمان ساوجی » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۸۸ - در موعظه ونصیحت:

ببخش مال و نترس از کمی که هر چه دهی
جزای آن به یک ده ز داد گر یابی
در جای دیگر اینطور آمده است: جزای آن به یکی ده ز دادگر یابی که ظاهرا این متن دوم با وزن شعر مناسب‌تر است.

 

ابوالحسن کاشانی در ‫۴ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۷:۲۸ دربارهٔ امیرخسرو دهلوی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۵۸۳:

این شعر در دیوان اشعار به صورت کامل به شکل متفاوتی آمده است:
ای دل، علم به ملک قناعت بلند کن
چشم طمع ز خوان خسان بی گزند کن
خاک است هستی تو و خواهی که زر شود
از کیمیای نیستیش بهره مند کن...

 

ابوالحسن کاشانی در ‫۴ سال و ۱۰ ماه قبل، چهارشنبه ۲۲ خرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۴:۲۱ دربارهٔ صائب تبریزی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۵۸:

مصرع «نفس سرکش چون غنی شد راه را گم می کند» اشاره به آیه شریفه «کلا إن الإنسان لیطغی أن رآه استغنی» در سورة مبارکه علق است که به با واژه سرکشی به طغیان نفس اشاره کرده است و به حالت استغنا که در آیه آمده است با چون غنی شد اساره کرده است.

 

sunny dark_mode