سمیه شکری
دکتری زبان و ادبیات فارسی
سمیه شکری در ۶ ماه قبل، جمعه ۷ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۳۸ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » فصل دهم - اینچ می‌گویند که اَلْقُلُوْبُ تَتَشَاهَدُ گفتی‌ست:
اَلْقُلُوْبُ تَتَشَاهَدُ
قلب ها به یکدیگر گواهی می دهند.
خَیَالُکَ فِی عَیْنِیْ وَاِسْمُکَ فِی فَمِیْ
وَذِکْرُکَ فِی قَلْبِیْ اِلَی اَیْنَ اَکْتُبُ
تصویر و خیال تو در چشمم و نامت بر زبانم و یادت در قلبم جاری است
به کجا و به چه کسی نامه بنویسم؟
اَنَاالْحَقُّ من حق هستم
لَوْلَاکَ مَا خَلَقْتُ الْاَفْلَاکَ [ای پیامبر] اگر تو نبودی، جهان را نمی آفریدم.
وَاِنْ مِنْ شُیْیءٍ اِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ
و هیچ چیز نیست مگر این که در حال ستایش، تسبیح او میگوید. (اسراء، آیه 44)
لَوْ کُشِفَ الْغِطَاءُ مَا ازْدَدْتُ یَقْیِناً
اگر پرده ها از برابر چشمانم کنار برود، ذره ای بر یقین من افزوده نمی گردد.
وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ
و برخی از آنان را از [نظر] درجات بالاتر از بعضی قرار داده ایم. (زخرف، آیه 32)
فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ
پس هر کس که هم وزن ذره ای نیکی کند نتیجه آن را خواهد دید. (زلزال، آیه 7)
اَلدُّنْیَا مَزْرَعَةُ الآخِرَةِ
دنیا مزرعه آخرت است
اَحْسَنُهُمْ بِیْ ظَنَّاً
کسی که بهترین گمان را درباره من دارد
اَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِیْ بِیْ
من نزد گمان بنده، دربارۀ خود هستم.
اِسْتَفْتِ قَلْبَکَ وَ اِنْ اَفْتَاکَ الْمُفْتُوْنَ
از قلب خود فتوا بخواه، هر چند مفتیان فتوا دهند.
اَرِنِی الْاَشْیَاءَ کَمَاهِیَ
خدایا حقیقت موجودات را آن گونه که هستند به من نشان بده.
الی مالاُ یعدولایحصی
تا آنچه قابل شمارش و اندازه نیست.
شرح صوتی فیه ما فیه مولانا
سمیه شکری در ۶ ماه قبل، جمعه ۷ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۱۶ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » فصل نهم - پروانه گفت که مولانا بهاءالدین پیش از آنک خداوندگار روی نماید:
وَ مَا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوی اِنْ هُوَ اِلَّا وَحْیٌ یُوْحی
و از سر هوس سخن نمی گوید، این سخن به جز وحیی که وحی می شود، نیست. (نجم، آیه 3 و 4)
یَا رَبِّ لِابْنِ آوی مَاویً وَ لَیْسَ لِابْنِ مَرْیَمَ مَاویٌ
پروردگارا، شغال آشیانه دارد در حالی که پسر مریم پناهگاهی ندارد.
شرح صوتی فیه ما فیه مولانا
سمیه شکری در ۶ ماه قبل، جمعه ۷ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۴۸ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » فصل ششم - پسر اتابک آمد خداوندگار فرمود:
شرح صوتی فیه ما فیه مولانا
سمیه شکری در ۶ ماه قبل، جمعه ۷ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۴۶ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » فصل هشتم - گفتیم آرزو شد او را که شما را ببیند:
فَلَّمَا تَجَلّی رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَکاًّ.
پس چون پروردگارش به کوه جلوه نمود آن را ریز ریز ساخت. (اعراف، آیه 143)
شرح صوتی فیه ما فیه مولانا
سمیه شکری در ۶ ماه قبل، جمعه ۷ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۴۱ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » فصل هفتم - سؤال کرد که « از نماز فاضل‌تر چه باشد » یک جواب آنک گفتیم:
یَا لَیْتَنِیْ کُنْتُ تُرَابَاً
ای کاش خاک بودم. (نباء، آیه 40)
وَالَّذِیْنَ کَفَرُوْا اَوْلِیَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّوْرِ اِلَی الظُّلُمَاتِ.
ولی کسانی که کفر ورزیده اند سرورانشان [همان عصیانگران] طاغوتند که آنان را از روشنایی به سوی تاریکی ها به در می برند. (بقره، آیه 257)
هذَا الَّذِی رُزِقْنَا مُنْ قَبْلُ
این است آنچه پیش تر [در دنیا] روزی ما بود.
فَمَا تَعَارَفَ مِنْهَا اِیْتَلَفَ وَمَاتَنَاکَرَ مِنْهَا اِخْتَلَفَ
روح افرادی که یکدیگر را بشناسند، با یکدیگر الفت می گیرند و هر کدام که یکدیگر را نشناسند از یکدیگر جدا می شوند.
قَدْ جَاءَکُمْ رَسُوْلٌ مِنْ اَنْفُسِکُمْ
به درستی که برای شما پیامبری از جنس خودتان بیامد. (توبه، آیه 128)
نَفَعَنَا اللهُّ وَاِیاّکُمْ اَللُوْنُ لَوْنُ لَوْنُ الدَّمِ وَالرِّیْحُ رِیْحُ الْمِسْکِ.
خداوند به ما و شما نفع بدهد. رنگ، رنگ خون و بوی، بوی مشک است.
سمیه شکری در ۶ ماه قبل، جمعه ۷ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۲۴ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » فصل ششم - پسر اتابک آمد خداوندگار فرمود:
لَوْ کُشِفَ الْغِطاءِ مَا اْزْدَدْتُ یَقِیْناً
اگر پرده ها کنار برود، چیزی بر یقین من افزوده نمی گردد.
وَ اِنْ مِنْ شَیْیءِ اِلَّا عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ وَ مَا نُنَزِّلْهُ اِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُوْمٍ
و هیچ چیز نیست مگر آن که گنجینه های آن نزد ماست و ما آن را جز به اندازه ای معین فرو نمی فرستیم. (حجر، آیه 21)
سمیه شکری در ۶ ماه قبل، جمعه ۷ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۰۸ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » فصل پنجم - این سخن برای آنکس است که او به سخن محتاج است:
کُنْ فَیکُوْنُ
باش، پس میشود {یونس، آیه 82)
وَ یَبْقَی الْحُبُّ مَا بَقِیَ الْعِتَابُ
دوستی برقرار است تا زمانی که نکوهش برقرار است.
اَلْمُؤْمِنُ مِرآةُ الْمُؤْمِنِ
مومن آینۀ مومن است.
وَ هُوَ الْحَیُّ الَّذِیْ لایَمُوْتُ
او زندۀ جاویدان است که هرگز نمیمیرد. (فرقان، 58)
هَذَا کَفُّ مُعَوَّدٌ بِانْ یُعْطِیَ مَا هُوَ مُعَوَّدٌ بِاَنْ یَأخُذَ
این دستی است که به بخشیدن عادت کرده است، نه به گرفتن.
وَ قَالُوْا قُلُوْبُنَا غُلْفٌ بَلْ لَعَنَهُمُ اللهُّ بِکُفْرِهِمْ
و گفتند دلهای ما در غلاف است [نه چنین نیست] بلکه خدای به سزای کفرشان لعنتشان کرده است. (بقره، آیۀ 88)
خَتَمَ اللهُّ عَلَی قُلُوْبِهِمْ وَ عَلَی سَمْعِهِم وَ عَلَی اَبْصَارِهِمْ غِشَاوَة
خداوند بر دلهای آنان و بر شنوایی ایشان مهر نهاده و بر دیدگانشان پرده ای است. (بقره، آیه 7)
خَمَرّ طِیْنَةَ آدَمَ اَرْبَعِیْنَ یَوْماً
خداوند گل آدم را در چهل روز سرشت.
سمیه شکری در ۶ ماه قبل، جمعه ۷ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۲۷ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » فصل چهارم - گفت که این چه لطف است که مولانا تشریف فرمود:
رَکْعَتَیْنِ مِنَ الصَلوةِ خَیْرٌ مِنَ الدُّنْیَا وَمَا فِیْهَا
ارزش دو رکعت نماز، از دنیا و آنچه در آن است بیشتر است. (حدیث نبوی)
اَیْنَمَا تُوَلُّوا فَثَّمَ وَجْهُ اللَّهِ
پس به هر سو رو کنید آنجا روی به خداست. (بقره، آیه 109)
طَبَقاً عَنْ طَبَقٍ فَمَا لَهُمْ لَایُؤْمِنُوْنَ
قطعا از حالی به حالی دگرگون خواهید شد، پس آنان را چه میشود که ایمان نمی آورند؟ (انشقاق، آیه 19 و 20)
فَاَجَاءَهَا الْمَخَاضُ اِلی جِذْعِ النَّخْلَةِ
تا درد زایمان او را به سوی تنه درخت خرمایی کشانید. (مریم، آیه 23)
سمیه شکری در ۸ ماه قبل، یکشنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۲۰:۵۵ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » فصل سوم:
«اِنَّا عَرَضْنَا الْاَمَانَةَ عَلَی الْسَّمَواتِ وَالْاَرضِ وَالْجِبَالِ فَاَبَیْنَ اَنْ یَحْمِلْنَهَا وَاَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْاِنْسانُ اِنَّهُ کَانَ ظَلُوْماً جَهُوْلاً»
ما بر آسمانها و زمین و کوههای عالم (و قوای عالی و دانی ممکنات) عرض امانت کردیم (و به آنها نور معرفت و طاعت و عشق و محبّت کامل حق یا بار تکلیف یا نماز و طهارت یا مقام خلافت و ولایت و امامت را ارائه دادیم) همه از تحمّل آن امتناع ورزیده و اندیشه کردند و انسان (ناتوان) آن را بپذیرفت، انسان هم (در مقام آزمایش و اداء امانت) بسیار ستمکار و نادان بود (که اکثر به راه جهل و عصیان شتافت). (احزاب 72)
«وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِیْ آدَمَ» نگفت «و وَلَقَدْ کَرَّمْنَا الْسَّمَاءَ وَ الْاَرْضَ»
و به راستی فرزندان آدم را گرامی داشتیم. (اسراء 70) و نگفت : و به راستی آسمان و زمین را گرامی داشتیم :)
«اِنَّ اللّهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنیِنَ اَنْفُسَهُمْ وَ اَمْوالَهُمْ بِاَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ».
همانا خدا جان و مال اهل ایمان را به بهای بهشت خریداری کرده است. (توبه 111)
«اَبِیْتُ عِنْدَ رَبِّیْ یُطْعِمُنِیْ وَ یَسْقِیْنِیْ»
من در پیشگاه خداوند شب را به صبح می رسانم و مرا غذا و نوشیدنی می دهد. (حدیث نبوی)
هَوی نَاقَتِیْ خَلْفِیْ وَقُدِّامِیِ الْهَوی
فَانِّیِ وَاِیَّاهَا لَمُخْتَلِفَانِ
عشق شتر ماده ای که بر آن سوارم پشت سر است و عشق من پیش رو است
به راستی که من و شتر مقصدی متفاوت داریم.
سمیه شکری در ۸ ماه قبل، یکشنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۲۰:۳۶ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » فصل دوم - گفت که شب و روز، دل و جانم به خدمت است:
لِیْ مَعَ اللهِّ وَقْتٌ لَاَیَسَعُنِیْ فِیْهِ نَبِیٌ مُرْسَلٌ وَلَامَلَکٌ مُقَرَّبُ
من زمان و اوقاتی را با خدای خود به سر می برم که در آن موقعیت، هیچ پیامبر و هیچ فرشته مقربی راه نیابد. (حضرت محمد)
مُوْتُوْا قَبْلَ اَنْ تَمُوْتَوْا
بمیرید قبل از آن که به مرگ طبیعی بمیرید. (حدیث نبوی)
سمیه شکری در ۸ ماه قبل، یکشنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۲۰:۳۲ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » فصل اول - یکی می‌گفت که مولانا سخن نمی‌فرماید:
«یَوْمَ تُبْلَی الْسَّرَائِرُ»
آن روز که رازها فاش شود. (طارق 9)
«وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ اِلاّ فِتْنَةً»
و شماره آن ها را جز آزمایشی برای کسانی که کافر شده اند قرار ندادیم. (مدثر 31)
«قَلِیْلٌ اِذَا عُدُّوا کَثِیْرٌ اِذَا شَدُّوا»
وقتی شمارش شوند اندک هستند، ولی هنگام حمله بسیار زیادند. (متنبی)
«مَنْ اَعَانَ ظَالِماً سَلَّطَهُ اللهُّ عَلَیْهِ»
کسی که به ظالمی کمک کند خداوند آن ظالم را بر او مسلط می کند (حدیث نبوی)
«زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّسَاءِ وَ البَنِیْنَ وَ الْقَنَاطِیْرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الْاَنْعَامِ وَالْحَرثِ ذلِکَ مَتَاعُ الْحَیوةِ الدُّنْیَا»
مردم را حبّ شهوات نفسانی، از میل به زن ها و فرزندان و همیان‌هایی از طلا و نقره و اسبهای نشان دار نیکو و چهارپایان و مزارع در نظر زیبا و دلفریب است، (لیکن) اینها متاع زندگانی (فانی) دنیاست و نزد خداست منزل بازگشت نیکو. (آل عمران 14)
«مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ فَقَدْ عَرَفَ رَبَهُ»
کسی که خودش را بشناسدخداوند را شناخته است. (حضرت علی)
«وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِیْ آدَمَ»
و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم . (اسراء 70)
«لَبسْنَ الْوَشْیَ لَا مُتَجَمِّلَاتٍ
وَلکِنْ کَیْ یَصُنَ بهِ الْجَمَالَا»
لباس های رنگارنگ پوشیدند، نه به خاطر آن که اهل تجمل و خودآرایی هستند، بلکه به این خاطر که زیبایی خود را به کمک آن نقش و نگار بپوشانند. (متنبی)
سمیه شکری در ۸ ماه قبل، یکشنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۲۰:۱۵ دربارهٔ مولانا » فیه ما فیه » بِسْمِ الله الرحْمنِ الرَّحِیمْ - رَبِّ تَّمِمْ بِالْخَیْرِ:
قال النّبی علیه السّلام: شَرُّ الْعُلَماءِ مَنْ زَارَ الْاُمَراءَ وَ خَیْرُ الْاُمَراءِ مَنْ زَارَ اَلْعُلَمَاءَ، نِعْمَ الْاَمِیرُ عَلی بَابِ الْفَقیرُ وَ بِئسَ الْفَقِیرُ عَلَی بَابِ الْاَمیر.
پیامبر اسلام فرمودند: بدترین دانشمندان کسانی هستند که به دیدار پادشاهان می روند و بهترین پادشاهان کسانی هستند که به دیدار دانشمندان می روند. چه خوب است پادشاه به در خانۀ فقیر برود و چه بد است که فقیر به دربار پادشاه برود .
نَحْنُ تَعَلَّمْنَا اَنْ نُعْطِیَ مَا تَعَلَّمْنَا اَنْ نَأخُذَ.
ما یاد گرفته ایم که ببخشیم، یاد نگرفته ایم از کسی چیزی بگیریم.
یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِمَنْ فِی أَیْدِیکُمْ مِنَ الْأَسْرَی إِنْ یَعْلَمِ اللَّهُ فِی قُلُوبِکُمْ خَیْرًا یُؤْتِکُمْ خَیْرًا مِمَّا أُخِذَ مِنْکُمْ وَیَغْفِرْ لَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ.
ای پیامبر به کسانی که در دست شما اسیرند، بگو اگر خدا در دل های شما خیری سراغ داشته باشد بهتر از آنچه از شما گرفته شده، به شما عطا می کند و بر شما می بخشاید و خدا آمرزنده مهربان است. (انفال 70)
تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ وَتُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ
خداست که شب را درون [پردۀ] روز پنهان سازد و روز را درون [پردۀ] شب در می آورد (فاطر 13)
إِنَّهُ لَا یَیْأَسُ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ
هیچ کس از رحمت خدا نومید نمی گردد جز کافران (یوسف 87)
اَرِنِی الْاَشْیَاءَ کَمَاهِیَ.
خدایا حقیقت اشیا را همانگونه که هستند به من نشان بده.
سمیه شکری در ۱ سال و ۱۱ ماه قبل، چهارشنبه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۰۷:۰۹ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۵۹:
غیرت یعنی نفی غیر
غیرت یعنی غیر را راه ندادن
و خداوند غیور است برای مقربان
و غیرت خداوند نمی گذارد حتی ذهن به غیر مشغول شود
گفت لبم ناگهان نام گل و گلستان ... حتی ناگهان و غیرارادی نیز نباید به یاد کسی یا چیزی جز خداوند باشی
سمیه شکری در ۲ سال قبل، شنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۱:۰۲ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » ترجیعات » دوم:
سلام
در مصراع
پس خدمت خیر کردی
خَر صحیح است
تصحیح کردم
لطفا تایید بفرمایید
سمیه شکری در ۲ سال قبل، پنجشنبه ۱۸ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۱:۱۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۷:
گنج روان:
1 گنج روحی روانی و معنوی
2 گنجی که همیشه جاری است و همیشگی است
3 تلمیح به گنج قارون که در زیر زمین روان است
سمیه شکری در ۲ سال قبل، دوشنبه ۱۵ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۲:۱۰ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۳۰۷:
مولانا به طرز شگفت آوری به روزه علاقه داشته است، گویا بیشتر روزهای سال را روزه بوده و برای افطار غذای اندکی می خورده است ، به همین سبب بسیار نحیف و استخوانی بوده.
در مناقب العارفین آمده: روزی مولانا به حمام درآمد و به جسم لاغر خود نگاهی کرد و گفت: "در تمام عمر خود از کسی شرمسار نشدم مگر امروز از این جسم خجالت می کشم ، اما چه کنم که آسایش من در رنج تن است".
سمیه شکری در ۲ سال قبل، دوشنبه ۱۵ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۱:۵۵ در پاسخ به کوروش دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۱۳ - بیان آنک نور که غذای جانست غذای جسم اولیا میشود تا او هم یار میشود روح را کی اسلم شیطانی علی یدی:
معنی فارسی پنج بیت عربی :
ای شکمباره اینچنین از زیاده خواری غذاهای جسمانی دست بدار که راه روشن حقیقت، تبدیل کردن غذای جسمانی به غذای روحانی است
ای بیماردل برای درمان بیماری خود به این جانب بیا که تدبیر کامل آن است که مزاج مادی خود را به مزاج معنوی تغییر دهی
ای محبوسی که گرفتار طعام های دنیوی هستی ، اگر پرهیز از طعام های دنبوی را تحمل کنی در آینده نجات خواهی یافت
همانا در گرسنگی طعامی فراوان است ، ای آنکه از گرسنگی گریزانی ، آن را طلب کن و بدان امید بند
ای بهترین بشر با نور الهی تغذیه کن و همچون چشم باش و همراه فرشتگان
سمیه شکری در ۲ سال قبل، دوشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۵:۵۴ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی یزدگرد بزه‌گر » بخش ۷:
به ایوان همی بود خسته جگر
ندید اندر آن سال روی پدر
مگر مهر و نوروز و جشن سده
که او پیش رفتی میان رده
در این دو بیت نشان از سه جشن بزرگ ایرانیان است که به دید و بازدید می پرداختند
جشن مهرگان
جشن نوروز
جشن سده
که متاسفانه امروزه فقط نوروز را بیشتر مردم می شناسند و رونقی دارد
سمیه شکری در ۲ سال قبل، دوشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۵۵ دربارهٔ خیام » نوروزنامه » بخش ۵ - آفرین موبد موبدان بعبارت ایشان:
سلام
از زیباترین مناجات های فارسی است که پیش از اسلام در نوروز خوانده میشده
سمیه شکری در ۳ سال قبل، چهارشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۰، ساعت ۰۷:۳۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۹۲:
ای همه جای تو خوش که در بیت 7 آمده یک بار دیگر نیز در غزلیات حضرت حافظ آمده است:
ای همه شکل تو مطبوع و همه جای تو خوش ...