Hadi F در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۱۳:۳۹ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۷۶:

ای کاش در اکثر شعرها کلمه های مهم را همچون خانم ملیحه رجایی(کامنت اول) معنی میکردید تا بعضی ها مثل من بیشتر شعر را متوجه شویم. درود بر آنهایی که این کار را می کنند.

ادب دوست در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۱۲:۲۱ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » راز آفرینش [ ۱۵-۱] » رباعی ۱۵:

جناب بابک
شرمندگی بماند برای دشمنان دانایی و گفتگوی آموزنده و آزاد، و اما ناصر خسرو که من ارادت بسیار به او دارم ستاره شناس و فرهنگ نویس نبود،
فرهنگی که نام مبارک دکتر محمد معین ( نخستین دکتر زبان و ادبیات فارسی ، وصی علامه دهخدا در لغت نامه )را بر پیشانی دارد وبا همکاری بزرگترین بزرگان زبان و ادب فارسی تدوین شده است به هیچ رو با ویکی پدیا که هر کسی
می تواند در آن هر چه میخواهد بنویسد قابل مقایسه نیست
اما در باب رباعی اشاره به پشت گاو از سوی سرکار بود و خریت به آنان بر میگرددکه باور به گاو آسمان و زیر زمین دارند و نه نعوذ بالله به جمله مردم و به ویژه اهل یقین علمی . روز و روزگار خوش

سید یعقوب در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۱۰:۵۲ دربارهٔ شیخ بهایی » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۵۸:

فدای کلام دلنشینت ای جان کلام

سید یعقوب در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۱۰:۴۸ دربارهٔ شیخ بهایی » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۵۶:

جانم جانم...

شهرزاد در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۹:۴۹ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۱ - سر آغاز:

پدفوز: لب و لفج
چنین باشد بیان نور ناطق نه لب باشد نه‌ آواز و نه پدفوز
(غزلیات شمس 3/1188/5)

بابک در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۷:۴۴ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » راز آفرینش [ ۱۵-۱] » رباعی ۱۵:

و از مخزن الاسرار نظامی،
مرغ طرب نامه به پر باز بست---هفت پر مرغ ثریّا شکست
در حاشیه:
هفت پر: به مناسبت هفت ستاره ثریّاست....
مخزن الاسرار نظامی
تصحیح و حواشی: حسن وحید دستگردی
به کوشش: دکتر سعید حمیدیان
صفحه 63
نشر قطره
چاپ ششم 1382

بابک در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۶:۴۴ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » راز آفرینش [ ۱۵-۱] » رباعی ۱۵:

جناب ادب دوست،
با شرمندگی از شما،
بیت آورده شده از ناصر خسرو نزدیک به هزار سال پیشتر از فرهنگ معین آمده و در آن تایید و تاکید بر هفت خواهر است و نه شش، که هم قدمت آنرا رساند و هم صحتش را.
آنرا توانید اینجا یابید، بیت هفتم:
ناصرخسرو » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۹۴/
--در باب اورنگ بیان اینجانب خطاب به گفتار خودتان بود که پیش کشیدید، در باب هفت اورنگ جامی یک یا دو نسخه در دست دارم بفرمایید به چه اشاره دارید که مربوط به این داستان است؟.
--در باب دب اکبر و دب اصغر که باز شما پیش آوردید و هیچ ربطی به پروین و شش یا هفت ستارهء آن نداشت :
* دب اصغر یا هفت برادران خرد:
دب اصغر. سریر فلک . بنات النعش اصغر. ضواجع. (مهذب الاسماء). خرس خرد. (التفهیم ). بنات النعش صغری . "هفت برادران خرد." اولین از نوزده صورت شمالی قدما و آنرا بنات نعش صغری نیز گویند و آن هفت ستاره است چهار آنرا نعش گویند و سه را بنات . (مفاتیح ). یکی از صور فلکی شمالی که از همه ٔ صور به قطب شمال نزدیکترست و آن بصورت خرسی خرد توهم شده است و بنات نعش صغری و فرقدان و جدی درین مجموعه باشد و آنرا کلب نیز گویند و بفارسی هفتورنگ کهین گویند. (یادداشت مؤلف ).

*و دب اکبر، هفت برادران کلان یا دختران نعش بزرگ در لغتنامه:
دب اکبر. [ دُب ْ ب ِ اَ ب َ ] (ترکیب وصفی ،اِ مرکب ) خرس بزرگ . || (اِخ ) خرس بزرگ ازصور شمالیست . (التفهیم ). صورت چهارم از صور شمالیه ٔفلکی قدماء و آنرا بنات نعش کبری نیز گویند. (مفاتیح العلوم ). بنات النعش کبری . صورتی از صورتهای فلکی و به خرس بزرگ مانند کرده اند و آن بیست وهفت ستاره است بر صورت و هشت ستاره است بر پیرامون صورت . نام یکی از صور فلکی شمالی و نعش یا سریر و بنات النعش کبری و عناق و قائد و سها در این صورت واقعست و صورت را بفارسی هفتورنگ مهین گویند. "هفت برادران کلان ". "دختران نعش بزرگ ".هفتورنگ . کوکب قطبی . صورت کلان خرس است از ترکیب کواکب شمالی قریب قطب شمال و آنرا بنات النعش کبری گویند. (از غیاث اللغات ).
---
در مورد ویکی پیدیا اگر هم بیان شما را حجت گیریم، یک جلد کتاب در اختیار است که همان را دقیقاً گوید:
A Dictionary of Astronomy
Oxford University press1997
ISBN 0-19-211596-0
Pleiades-A prominent open cluster in Taurus, popularly
termed the seven sisters
----
در باب "تعبیر خر دررباعی" که زمین رابر شاخ گاو گوید و نه بر پشت، شما اینرا کجای رباعی دیدید که از شاخ صحبت کند و یا پشت؟
و آنجایی که جای برای تفسیرهای کیهانی نمی نهد، برای که؟ شما یا همگان؟
اگر همگان پس می باید که همگی برداشت شما را قبول کنند و اشاره به دو صورت فلکی و از زمین تا پروین را از یک ستاره شناس نادیده بگیرند، و باورغیر منطقی به یک گاو در زیر زمین و و باور غیر منطقی دیگر بر مشتی خَر را از ثری تا ثریا که با برداشت شما چیزی جز این در رباعی نیست را قبول کنند؟
باز هم می بخشید ولی این یک بنده باور ندارم که خیام دانشمند چنین ضد منطق باور و بیان داشته که شما بر آن اصرار دارید.
شادی شما نیز آرزوست

ناشناس در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۶:۳۹ دربارهٔ سعدی » بوستان » باب دوم در احسان » بخش ۱۷ - حکایت درویش با روباه:

سؤال اینکه چرا شغالی به چنگ ، چرا نفرموده غزالی به چنگ و یا شکاری به چنگ.

احمد نیکوکاران در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۵:۳۶ دربارهٔ وحشی بافقی » دیوان اشعار » ترکیبات » گلهٔ یار دل‌آزار:

واقعا اشعاراین شاعر کویرنشین اگرنگویم سرآمد اشعارشعراست کمتراز سعدی وحافظ وفردوسی وشهریار هم نمیباشد این شاعر بزرگ دروصف عشق وعاشقی ید طولائی دارد وآنچنان اشعارش داغ وجان سوزاست که این حقیر هفتاد ساله را به وجد میآورد وهم اشکم را جاری میسازد خداوند به این شار کویرنشین بهشت بدهد ان شاالله
امظاء پیر معلم یزدی باسابقه 46 سال تدریس ازابتدائی تادانشگاه

ادب دوست در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۴:۳۵ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » راز آفرینش [ ۱۵-۱] » رباعی ۱۵:

جناب بابک،
فرهنگ معین جلد پنجم صفحه‌ی 343 :
پروین شش ستاره‌ی کوچک که در کوهان ثور(گاو)
جمع شده اند و آنرا به عقد ( گردنبند) یا خوشه‌ی انگور تشبیه کنند، ثریا
نرگسه ، نرگسه‌ی چرخ 2- منزلی است از جمله‌ی بیست و هشت منزل قمر
همان منبع فرهنگ معین جلد ششم صفحه‌ی2281
هفت اختر نام هر یک از دو صورت شمالی ستارگانی است که نامهای دیگرشان بنات النعش صغری و کبری است و آنهارا هفت سالاران و هفت برادران نیز گویند.
هفت اورنگ :
دو صورت فلکی به هفت اورنگ موسوم است
1- هفت اورنگ کهین یا دب اصغر... و آنرا خرس کوچک نیز می نامند
2-هفت اورنگ مهین یا دب اکبر که هفت خواهران و هفت برادران نیز نامیده اند و آنرا خرس بزرگ نیز گویند.
هفت خواهران صفحه‌ی 2285 همان فرهنگ
هفت اورنگ
و جای سخن از هفت اورنگ جامی ، البته اینجا نیست . با عرض معذرت ویکی پدیا منبعی معتبر برای این گونه جستجوها نیست.
شاد باشید
در باب تعبیر خر در رباعی اگر از خیام باشد
خود رباعی از خریت می گوید و هم گاوی که زمین را بر شاخ خود دارد و نه بر پشت که جایی برای تفسیرهای کیهانی نمی نهد.

بابک در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۲:۴۶ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱ - سرآغاز:

فرهاد گرامی،
البته این مختص مولانا نیست که همه عرفا از پختگی گویند، و شاید این به آن علت باشد که هیچکدام از عرفا نبوده که خود زمانی پیشتر از پختگی خام نمی بوده.
(در ضمن شراب تازه و یا خام، و شراب جا افتاده یا کهنه نیز نمونه دیگری از این اشارات است.)
بهترین نمونه خود مولاناست که پیش از ملاقات شمس با آنکه استاد بود و تدریس می کرد، خبری از آن عالَم دیگر نداشت مگر تخیلات و تفکرات که از عالَمی عقلانیست.
در ضمن چرا پختگی و نه عالِم بودن؟ عالِم کسیست که عقل و دانشش به مدارج عالی رسیده، ولی عرفا از ناتوانی عقل در فهم و ادراک آن "آنی" گفته اند. پختگی می رساند که اینان از محدودیت عقل گذشته و به "آن" رسیده اند.
امید که بیان قاصر جوابگوی پرسش شما بوده باشد.

بابک در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۱:۲۷ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۷:

هم نام گرامی،
"غزل هلو و خوشمزه" را نمی دانم چه صیغه ایست، ولی نخونده یک الف کم دارد.

بابک در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۱:۱۹ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » راز آفرینش [ ۱۵-۱] » رباعی ۱۵:

ادب دوست گرامی،
خیر، هفت خواهران اشاره به پروین است و نه دب اکبر و نه دب اصغر. در اینجا از ویکی پیدیا که آنرا هفت خواهر نامیده:
In astronomy, the Pleiades (/ˈplaɪ.ədiːz/ or /ˈpliː.ədiːz/), or Seven Sisters (Messier 45 or M45),
در اینجا از لغتنامه:
چشمه ٔ هفت اختر. [ چ َ م َ ی ِ هََ اَ ت َ ] (اِخ ) منزلی است از منازل قمر. (شرفنامه ٔ منیری ). کنایه از پروین است که ثریا باشد و آن یکی از منازل قمر است . (رشیدی ). ثریا. (ناظم الاطباء).
و در اینجا باز هم از لغتنامه و ناصر خسرو:
پروین چو هفت خواهر خود دایم
بنشسته اند پهلوی یکدیگر
ناصر خسرو
---
پروین را دارای بین شش و هشت ستاره خوانده اند، در صورتی که تا چهارده تا از صدها ستاره آن با چشم غیر مسلح رویت می شوند.
اورنگ را مدار اختران منظومه شمسی نیز می دانستند، که ماه، یا بهرام یا ناهید و غیره هر کدام اورنگ یا مدار فلکی خود را دارا بود. و همچنین هفت فلک یا هفت اورنگ کنایه از آسمان نیز هست.
در رابطه با دب اصغر و اکبر با رجوع به لغتنامه خواهید دید که برخی، آنان را هفت دختران و هفت برادران خطاب کرده اند و نه "هفت خواهران."
***
اما در مورد این رباعی،
در حاشیه دیگری عرض کردم که از هزار و چندصدتا رباعی منسوب به خیام هزار و چندصدش از آن او نیست و الحاقی می باشند. اینهم نمونه دیگری از همین رباعی در لغتنامه:
گاویست در آسمان سنامش پروین ۞
یک گاو دگر نهفته در زیر زمین
چشم خردت گشای ای مرد یقین
زیر و زبر دو گاو مشتی خر بین .
***
اگر این رباعی در اینجا از خیام باشد به دلایل ذیل تعبیر شما صحیح نیست،
اگر تعبیر شما را در نظر بگیریم معنی آن می شود که :
1-خیام نیز به وجود این گاو نهان زیر زمین معتقد بوده، که از دانشمندی چون او چنین چیزی بسیار بعید است.
2-مشتی خَر بین این دو گاو یعنی از ثری تا ثریا( از زمین تا پروین) وجود دارند، که غیر منطقی و از خیام بسیار بعید است که فلک را نیز پر از خَر بداند.
3-اینگونه بیان در مورد مردمان ناآگاه از علم، یا به عبارتی ساده که مردم روی زمین یک مشت خَرند، از دانشمندی چون او بعید است، مگر آنکه او را یک شخص خودبزرگ بین متصور شویم که غیر ممکن نیست ولی باز بسیار بعید است.
4-در اینصورت هیچ پیچش و چرخشی در رباعی نیست، و این یک بیان خطی و مستقیم می نماید که فقط برای بیان آن سروده شده که گوید مشتی خَر بر روی زمینند. همانطور که پیشتر عرض شد این دیگر نیاز به سرودن رباعی ندارد!
***در صورتی که معنایی را که در پست پیشین عرض شد نمایانگر آنست که چرا او این دو صورت فلکی و آن باور کهن به گاو زیر زمین را ارجاع داده، که در پیچشی هم آن باور را نفی می کند و هم آنکه آگاهی او از وجود دیگر ستارگان مانند خورشید را بیان.
-----

مینا در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۱:۰۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۷۶:

سلام بیت چهارم میشه گفت قدرت خدا رو هم بیان کرده میشه بیشتر توضیح بدید ممنون میشم

کمال در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، دوشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۲۲:۱۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۶:

فالی،درمدح این غزل:
ای صاحب فال،کسی رادوست می داری و
تنهابه اوفکرمی کنی ، اگراوراواقعٱدوست
می داری برتردیدهایتان غلبه کنید،حافظ،
شمارانصیحت می کندکه درپیداکردن ،،،،،،
دوست دقت کنیدوبه آنچه دردست دارید،
اهمیت داده وقدرش رابدانیدوبااهل ،،،،،،،،،
تجربه مشورت کنیدارتباطتان راباخدا،،،،،،،،
بیشترکنید،انشاءالله موفق میشوید.

ادب دوست در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، دوشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۲۱:۴۳ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۷:

ماه رویا ! روی خویش از من متاب
و نه روی خوب!!

ادب دوست در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، دوشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۲۱:۳۴ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » راز آفرینش [ ۱۵-۱] » رباعی ۱۵:

بابک،
خوشه ، پروین ثریا شش ( و نه هفت ) ستاره اند
بر کوهان گاو
هفت خواهران ،هفت برادران ، هفت اورنگ آنانند که خرس نامیده می شوند ( دو صورت فلکی بزرگ و کوچک دب اکبر و اصغر)

بابک در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، دوشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۲۱:۲۵ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۷:

چه غزل هلویی!
این بیت اولش رو تو ذهنم مونده به صورت آواز
غزل به این خوشمزگی ممکن هست کسی تا کنون به آواز نخونده باشه؟
ماه رویا روی خوب از من متاب
بی خطا کشتن چه می‌بینی صواب
دوش در خوابم در آغوش آمدی
وین نپندارم که بینم جز به خواب
از درون سوزناک و چشم تر
نیمه‌ای در آتشم نیمی در آب
فتنه باشد شاهدی شمعی به دست
سرگران از خواب و سرمست از شراب

ادب دوست در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، دوشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۲۱:۱۷ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » راز آفرینش [ ۱۵-۱] » رباعی ۱۵:

روایتی از این رباعی در دست است که میگوید:
گاویست در آسمان و نامش پروین
گاو دگری نهفته در زیر زمین
چشم خردت گشای چون اهل یقین
زیر و زبر دو گاو ، مشتی خر بین!!
از قضا مراد شاعر همان خر ان ( چارپایانی برآ نان کتابی چند ) بوده است.

۷ در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، دوشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۲۱:۱۳ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۷:

حیف باشد بر چنان تن پیرهن
ظلم باشد بر چنان صورت نقاب
احتمالا در جایی که این غزل را سروده زنان نقاب یا روبند داشته اند به ویژه در شهرها.مانند شیراز و بغداد.تا زمان رضاشاه هم در تهران زنان نقاب داشتند و الان هم در هرمزگان و بوشهر و جاهای دیگر هستند زنانی که نقاب دارند.
برقع