آه، که ابری سیه، بست تتق در چمن
آه که بادی خنک، کرد به گلشن عبور
کز نم آن، تیره ابر، شد چمن از سبزه پاک؛
وز دم آن سرد باد، شد سمن از برگ عور
لالهٔ رنگین راغ، سوخته از درد و داغ؛
نرگس شهلای باغ، گشته ز اندوه کور
رفت ز خورشید تاب، از نم اشک سحاب؛
باغ جهان شد خراب، از دم سرد دبور
هم به فلک بسته شد، راه سعود و نحوس؛
هم به زمین خسته شد، جان وحوش و طیور
من، متحیر که چیست باعث این انقلاب؟!
من متفکر که کیست واسطهٔ این فتور؟
ناگه صاحبدلی، گفت: مگر غافلی
رفت محمد قلی بیگ ز دار غرور
آنکه چو او ننگرد، چشم زمین و زمان
آنکه چو او ناورد، دور سنین و شهور
آنکه ازین خاکدان، شد چو به باغ جنان
خدمت او را به جان کرد چه غلمان چه حور
آنکه مسافر چو گشت، سوی جنان از جهان؛
خلق جهان راست سوک، اهل جنان راست سور
ز آذر غمگین کسی خواست چو تاریخ، گفت:
«کرده محمد قلی، جای بدار السرور»
لوح خطا شویدش فضل کریم و رحیم
دل به عطا جویدش، جود عفو غفور
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به حال و هوای پریشانی و غمگینی پرداخته است که ناشی از مرگ فردی بزرگ و محبوب به نام محمد قلی بیگ است. شاعر توصیف میکند که چگونه طبیعت نیز تحت تأثیر این فقدان قرار گرفته و چمن و گلشن از زیبایی خالی شدهاند. ابرهای سیاه و باد سرد نمادی از غم عمیق در دلهاست و به نظر میرسد که همه چیز در طبیعت به حالت افسردگی درآمده است. شاعر به شدت دچار حیرت و تفکر شده و به دنبال دلیل این تغییرات در دنیا میگردد. سپس، یک صاحبدل به او میگوید که مرگ محمد قلی بیگ باعث این انقلاب شده است. او فردی است که برتر از زمان و مکان بوده و پس از مرگش، جهان به سوگ و اندوه فرو رفته است. در ادامه، اشاره میشود که او به بهشت رفته و کسیکه در عالم خاکیاش خدمت به دیگران را مورد توجه قرار داده بوده، حالا در جنان مورد احترام است. متن به نوعی از فضل و رحمت الهی نیز یاد میکند که برای او وجود دارد.
هوش مصنوعی: اوه، که ابری تیره در چمن سایه افکنده است، و چه خوب است که باد خنکی به گلستان میوزد.
هوش مصنوعی: به خاطر بارانی که از ابر تیره میبارد، چمن از سبزهها خالی میشود و به دلیل وزش باد سرد، گل سمن نیز از برگهایش عریان میگردد.
هوش مصنوعی: گلهای رنگارنگ در باغ، از شدت درد و سوز و گداز سوختهاند؛ و نرگسهای زیبا نیز، به خاطر اندوهی که دارند دیگر نمیتوانند ببینند.
هوش مصنوعی: خورشید از تابش خود با رفتن، نورش را کم کرده و از اشکهایی که همچون باران میریزند، باغ جهان ویران شده است. این خرابی از وزش ناگهانی و سرد باد ناشی میشود.
هوش مصنوعی: راه صعود و سقوط به آسمان مسدود شد؛ و جان حیوانات و پرندگان نیز بر روی زمین خسته و فرسوده گردید.
هوش مصنوعی: من در حیرت هستم که چه چیزی باعث این دگرگونی شده است! در حالی که در تفکر هستم، میخواهم بدانم که چه کسی عوامل این آشفتگی را به وجود آورده است؟
هوش مصنوعی: ناگهان شخص با بصیرتی گفت: آیا بیخبر هستی که محمد قلی بیگ از دنیای فریب و غرور رفت؟
هوش مصنوعی: کسی که مانند او را نمیتوان دید، نگاه همه زمین و زمان به اوست. کسی که مانند او به وجود نمیآید، زمانها و سالها دور از او میگذرد.
هوش مصنوعی: شخصی که از این دنیای خاکی به بهشت میرسد، به او با تمام وجود خدمت میشود، چه از طرف جوانان بهشتی و چه از جانب حوریها.
هوش مصنوعی: زمانی که مسافر به سوی بهشت از این دنیا حرکت میکند، مردم این دنیا اندوهگین هستند و در عوض، اهل بهشت مشغول شادی و سرور هستند.
هوش مصنوعی: کسی از آذر که غمگین بود، خواسته بود تا تاریخ گذشته را مرور کند. در این گفتگو، او به شخصیت محمد قلی اشاره میکند و میگوید که باید گذشته را در جایی محفوظ داشت.
هوش مصنوعی: اگر لوح دل او پر از اشتباهات باشد، رحمت و کرامت خداوند او را میپوشاند و او با دلش به دنبال بخشش و عطا است، زیرا خداوند بخشنده و غفور است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
طبل قیامت بکوفت آن ملک نفخ صور
کاتب منشور ماست مالک یوم النّشور
سر زلحد برزدیم خیمه به محشر زدیم
بی خدا اندر لحد چند نباشم صبور
ازسرشوق ونشاط پای نهم بر صراط
[...]
کس نتواند گرفت دامن دولت به زور
کوشش بی فایدهست وسمه بر ابروی کور
کرده شهنشاه عشق درحرم دل ظهور
قد ز میان برفراشت رایت الله نور
موسی جان میشتافت در طلب جذوه
کرد تجلی ز غیب بارقه نخل طور
شرح بیان قاصر است در صفت اشتیاق
[...]
کرد خور عشق دوست از افق دل ظهور
ساحت جانرا گرفت پرتو الله نور
یوسف گل پیرهن آمده سوی وطن
گوشه بیت الحزن گشته سرای سرور
مطرب شیرین مقال برد ز دلها ملال
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.