گنجور

 
آشفتهٔ شیرازی

چگونه چشمه خورشید را بخاک بپوشم

چو هست آتش عشقم بجان چگونه نجوشم

جنان نظاره ساقی ببرد دوش زهوشم

که ره نیافت زمستی بگوش بانگ سروشم

بکشف راز چو غماز گشت مردم چشم

حدیث عشق زمردم بگو چگونه بپوشم

بوصل آن بر دوشم بگیر دست من ایزلف

که بارهای گران عشق تو نهاده بدوشم

میان تهیست دهل نالد ار زصدمه چوگان

گرم تو گوش بمالی چو چنگ من نخروشم

چگونه جای بگوشم کند نصیحت مردم

که کرده حلقه زلفت هزار حلقه بگوشم

اسیر پای ببندم رها مکن زکمندم

غلام حلقه بگوشم بیا بکس نفروشم

حدیث نسیه زاهد مخوان نه مرد رهم من

بنقد از کف ساقی اگر شراب بنوشم

بجای خاک در تو بهشت عدن نگیرم

مگو تو پند که با بند پند کس نه نیوشم

بدرگه علی آشفته شد ززمره خدام

بقد وسع قبولم اگر کنند بکوشم

 
 
 
گنجور را از دست هوش مصنوعی نجات دهید!
سعدی

هزار جهد بکردم که سر عشق بپوشم

نبود بر سر آتش میسرم که نجوشم

به هوش بودم از اول که دل به کس نسپارم

شمایل تو بدیدم نه صبر ماند و نه هوشم

حکایتی ز دهانت به گوش جان من آمد

[...]

محتشم کاشانی

رسید نغمه‌ای از باده‌نوشی تو به گوشم

که چون خُم می و چون نایِ نی به جوش‌وخروشم

کجاست نرمی و کیفیتی و نشئهٔ عشقی

که می‌نخورده از آنجا برون بَرَند به دوشم

ز خام‌کاری تدبیر خود فتاده به خنده

[...]

بیدل دهلوی

به عرض جوهر طاقت درین محیط خموشم

که من ز بار نفس چون حباب آبله دوشم

سپند مجمر یأسم نداشت سرمهٔ دیگر

تپید ناله به‌ کیفیتی‌ که‌ کرد خموشم

ز بس به درد تپیدن‌ گداختم همه اعضا

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از بیدل دهلوی
مشتاق اصفهانی

ربود دوش چنان باده وصال تو هوشم

که تا صباح قیامت خراب باده دوشم

بحشر هم عجب از جور یار نیست که چون نی

برآورد چو زخاکم درآورد بخروشم

نه خود بحرف تو گویا شوم که شوق تو باشد

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه