گنجور

 
امیر معزی

این منم یافته مقصود و مراد دل خویش

با حوادث شده بیگانه و با دولت خویش

وین منم دیده و دل کرده پس از چندین سال

روشن و شاد به دیدار ولی‌نعمت خویش

صدر اسلام عمادالدین‌ْ بوبکر که هست

چون قوام‌الدین نیکوسیر و نیک‌اندیش

آن وزیری که جهان شد همه از دست سه‌بار

باز دست آمد چون پای نهاد اندر پیش

هر که زو مقبل و برنا و توانگر گردد

تا قیامت نشود مُدبر و پیر و درویش

ای نکوخواه‌ تو را مهر تو چون شربت نوش

وی بداندیش تو را کین تو چون ضربت نیش

در پناه تو به حشمت نگرد باز به‌ کبک

در حریم تو به حرمت نگرد گرک به میش

اجل از دشمن تو باز نگردد به خیال

آهن و سنگ به هم بازنگیرد به سریش

تا که از نکبت ایام شود عبرت خلق

هر که را کین و خلاف تو بود، مذهب و کیش

آن‌ کند تابش تیغ تو به خفتان و زره

که‌ کند تابش مهتاب به‌ کتان و حشیش

منم آن بنده که احسان تو شد مرهم من

چون شد از تیر حوادث دل من خسته و ریش

نکنم یاد ز تاراج و نیندیشم ز آنْکْ

مرکبم بود خرِ لنگ و لباسم فَرْغیش

شکر اِنعام تو گویم‌ که به توفیق خدای

رنج من‌ کم شد از احسان تو و راحت بیش

تاکه دینار پریشد بر زان باد خزان

باد بر سیم و سمن خانه ی تو مشک پریش

دوستان تو سراسر ز در خنده و ناز

دشمنان تو یکایک زدر گریه خریش

 
 
 
کسایی

تا تو آن خیش ببستی به سر اندر، پسرا

بر دلم گشت فزون از عدد ریشه‌ش ریش

ماهرویا، به سر خویش، تو آن خیش مبند

نشنیدی که کند ماه تبه جامهٔ خیش ؟

منوچهری

رزبان تاختنی کرد به شهر از رز خویش

در رز بست به زنجیر و به قفل از پس و پیش

بود یک هفته به نزدیکی بیگانه و خویش

ز آرزوی بچهٔ رز، دل او خسته و ریش

سعدی

گردن افراشته‌ام بر فلک از طالع خویش

کاین منم با تو گرفته ره صحرا در پیش

عمرها بوده‌ام اندر طلبت چاره کنان

سال‌ها گشته‌ام از دست تو دستان اندیش

پایم امروز فرورفت به گنجینه کام

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از سعدی
همام تبریزی

اشتیاقی به مرادی نفروشد درویش

ور بود تشنه جگر چشمهٔ حیوان در پیش

لذت آب ز سیراب نباید پرسید

این سخن خوش بود از تشنه جیحون اندیش

ذوق آن حال کسی راست که از نوش وصال

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از همام تبریزی
کمال خجندی

رفت بار من و بگذاشت مرا با دل ریش

آشنا ناشده بیگانه شد از عاشق خویش

نوش ناکرده هنوز از می وصلش جا می

خوردم از فرفت او بر دل ریش این همه نیش

قاصدی کو که بیارد خبر از آمدنش

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه