لغتنامهابجدقرآن🔍گوگلوزنغیرفعال شود

گنجور

 
ادیب الممالک

تبارک الله از این نغزنامهٔ دلخواه

که بر کمال نگارنده شاهد است و گواه

اگر کسی را باشد در این جریده نظر

وگر کسی را افتد بر این صحیفه نگاه

ز کار مردم گیتی همی شود واقف

ز حال مشرق و مغرب همی شود آگاه

همی بداند کاندر فرنگ و امریکا

چگونه باشد سامان ملک و کار سپاه

به خاک شرق کجا خیزد از صدف گوهر

به ملک غرب چه سان بردمد ز خاره گیاه

سوی کدام ره آید کس از کدام بلد

سوی کدام بلد آید از کدامین راه

معاینه کندت داستان کوه وزوو

که چاه در دل کوه است و دود در دل چاه

درست گویی جام جهان‌نمای این است

به یادگار ز جمشید آفتاب‌کلاه

در آن نبشته خط استوا و محور قطب

مدار مهر و نقوش زمین و گردش ماه

فسون چشم غزالان روس و روی سپید

فنون عشق نکویان روم و زلف سیاه

نگاشت با خط خود این کتاب وافی را

معین سلطنه میر گزیده طال بقاه

سپهر مجد محمدعلی که درگه فخر

بود ز دامن او دست آسمان کوتاه

کف جوادش بخشد به هر فقیر عطا

در بلندش باشد به هر غریب پناه

در آن سفر که به امریک شد ز خاک فرنگ

به عهد خسرو مبرور ناصرالدین شاه

به قصد دیدن بازارگاه شیکاگو

شتافت با دل روشن در آن نمایشگاه

به سیر انفُس و آفاق شد دلش مشغول

پس از اجازهٔ فرخ پدرْش طاب ثراه

به شهرهای بدیع و به ملک‌های وسیع

سفر گزید و نیاسود در گه و بی‌گاه

ز قله‌ای که نیارد پلنگ کرد گذر

به لجه‌ای که نتابد نهنگ کرد شناه

گذشت و گشت به گرد زمین تو پنداری

که گرد شمس زمین گرد خاک گردد ماه

کسی نبودش جز رای مستقیم ندیم

کسی نگشتش جز عقل دوربین همراه

در آن بلاد بسی دید نقش‌های شگرف

که ذکرشان به اسماع در نه در افواه

سپرد خامهٔ همت به دست منشی فضل

نبشت نامهٔ اسفار خود بعون الله

امیدوار چنانم که کردگار جهان

همی بداردش از گردش زمانه پناه

 
 
 
رودکی

سماع و بادهٔ گلگون و لعبتان چو ماه

اگر فرشته ببیند دراوفتد در چاه

نظر چگونه بدوزم؟ که بهر دیدن دوست

ز خاک من همه نرگس دمد به جای گیاه

کسی که آگهی از ذوق عشق جانان یافت

[...]

فرخی سیستانی

به فرخی و به شادی و شاهی ایران شاه

به مهرگانی بنشست بامداد پگاه

برآن که چون بکند مهرگان به فرخ روز

به جنگ دشمن واژون کشد به سغد سپاه

به مهر ماه ز بهر نشستن و خوردن

[...]

ازرقی هروی

مگر که زهره و ما هست نعت آن دلخواه

که با سعادت زهره است و باطراوت ماه

سعادتی که همه در روان گشاید طبع

طراوتی که همه بر خرد ببندد راه

اگر چه در نسب آدم آفتاب نبود

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از ازرقی هروی
قطران تبریزی

ایا بهار من و عید نیکوان سپاه

چو ماه ز ابر همی تابی از قبای سیاه

بصید رفتی و پدرام بازگشتی شام

برنگ و بوی رخ و زلف خویشتن می خواه

میئی که وقت سحر زو نسیم گیرد گل

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از قطران تبریزی
مسعود سعد سلمان

تو زاهدی و دو زلف تو آفتاب پرست

به سجده اید شما هر دو درگه و بیگاه

چرا دو چشم تو دیبای لعل پوشیدست

اگر نپوشند ای دوست زاهدان دیباه

ز راه گمشده را زاهدان به راه آرند

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از مسعود سعد سلمان
مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه