ای ز حکیمان شنوده علم اوایل
هم ببراهین رسیده ، هم بدلایل
طبع تو افروخته بنور حقایق
جان تو آراسته بنقش فضایل
چند مسایل کنم سؤال ز حکمت
تا تو که گویی درین جواب مسائل؟
چیست فلک ؟ شکل او چگونه کردار؟
کیست مدیرش وزین مدار چه حاصل؟
وین کرهٔ گل بزیر چرخ چه چیزیست؟
بر زبرش وحش و طیر ساخته منزل
گر تو ندانی، مرا بپرس، که ما را
هیچ نماندست از علوم تو مشکل
جرم فلک از بساط آمد و شکلش
دایره کردار و مرکزش کرهٔ گل
عقل مدیر ویست و داند این حال
هر که بود با روان روشن و عاقل
حاصل دورش وجود هر چی بگیتیست
آیت کون و فساد را شده قابل
این همه را آفریدگار خدایست
لم یزل و لایزال و منعم و مفضل
فعلی بس محکمست گیتی و باشد
فعلی محکم دلیل حکمت فاعل
ظل خدایست بر سر همه گیتی
خسرو حق، شهریار عالم عادل
شاه جهانگیر، اتسز، آنکه حسامش
در دل و جان عدو فگند زلازل
آنکه بود وقت مکرمات همه دست
و آنکه بود گاه کارزار همه دل
دین بجلالش دریده سینهٔ بدعت
حق بقبولش شکسته گردن باطل
مجلس مأنوس او پناه اکابر
حضرت محروس او مآب افاضل
بخت بکوی هوای او شده ساکن
چرخ بسوی رضای او شده مایل
کشور اسلام را بوقت مهمات
همت میمون اوست کافی و کامل
ای تو سپهر و مناقب تو چو انجم
وی تو سحاب و مکارم تو چو وابل
نیست فلک با علو قدر تو عالی
نیست جهان با کمال ذات تو کامل
خیره شده از نفاذ امر تو صرصر
طیره شده از ثبات حزم تو بابل
حافظ ایمان تویی بیمن مساعی
زینت گیهان تویی بحسن شمایل
مانده نهاد کرم بجود تو باقی
گشته نشان ستم بعدل تو زایل
تا که نباشد بنزد عقل برابر
منقلت عالم و خساست جاهل
باد در اقبال روزگارت و بادا
درگه تو قبلهٔ سران قبایل
همت تو کارساز صادر و وارد
بخشش تو پاسدار زایر وسایل
باد ببحر بقا سفینهٔ عمرت
دشمن جاه ترا رسیده بساحل
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شعر به زبان فارسی درباره حکمت و علم و جایگاه والا و عدالت یک پادشاه است. شاعر از حکمت و علوم ابتدایی سوالاتی مطرح میکند و به توصیف آفرینش و نظام کائنات میپردازد. او به این نکته اشاره میکند که خداوند پدیدآورنده تمام موجودات است و همه چیز تحت سرپرستی و حکم اوست. همچنین، شاعر بزرگى و مقام پادشاهی را میستاید و او را حافظ دین و مروت معرفی میکند که در برابر باطل ایستاده و عدالت را برپا میدارد. در نهایت، شعر بر اهمیت بخشندگی و همت پادشاه تأکید میکند که حامی مسلمانان و باعث پیشرفت و امنیت کشورشان است.
هوش مصنوعی: ای کسی که از حکیمان آموختهای، علم خود را به اصول بنیادین و دلایل محکم رسیدهای.
هوش مصنوعی: وجود تو به نور حقیقت روشن شده و روح تو با ویژگیهای نیکو و فضائل تزئین گشته است.
هوش مصنوعی: چندین موضوع را در مورد حکمت مطرح کنم تا تو که پاسخگوی مسائل هستی، چه بازخوردی خواهی داشت؟
هوش مصنوعی: فلک چیست و چگونه به نظر میرسد؟ چه کسی آن را مدیریت میکند و چه سودی از آن میبریم؟
هوش مصنوعی: این دنیا مثل کرهای از گل است که زیر آسمان قرار دارد. در این دنیای زیبا، جانوران و پرندگان خانهای ساختهاند.
هوش مصنوعی: اگر تو اطلاعات کافی نداری، از من بپرس؛ زیرا هیچ چیزی برای ما از دانش تو دشوار نیست.
هوش مصنوعی: به دلیل جاذبه و نظم طبیعی، زمین و دیگر اجرام آسمانی به شکل کروی درآمدهاند و این دوری و زیبایی آنها نتیجهٔ خلقت و نظم جهان است.
هوش مصنوعی: عقل راهنمای انسان است و وضعیت او را بهتر میفهمد. هر کسی که با ذهنی روشن و هوشمند باشد، این را درک میکند.
هوش مصنوعی: نتیجه و میوهی وجود او در دنیا، نشانهای از هستی و نیستی شده و قابل درک است.
هوش مصنوعی: خدای بزرگ، ازلی و ابدی، این همه چیزها را خلق کرده و به ما نعمتها و برکات عطا کرده است.
هوش مصنوعی: این جهان پر از فعل و عمل است و هر یک از این اعمال، نشانهای از دانش و حکمت کسی است که آنها را انجام میدهد.
هوش مصنوعی: خسرو حق، شاهی است که بر جهان سایه خداوند است و به عدالت فرمانروایی میکند.
هوش مصنوعی: ملک جهانگیر، آن کسی است که با قدرت و تأثیرش، دشمنان را در دل و جانشان به لرزه درآورده است.
هوش مصنوعی: کسی که در زمان قُرب، همه چیز را با دستش انجام میدهد و در لحظات بحران و جنگ، فقط با دلش عمل میکند.
هوش مصنوعی: شکوه دین با قدرتش، سینههای بدعت را میشکند و حق را با پذیرش خود، گردن باطل را میشکافد.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف محفل و جمعی اشاره دارد که در آن شخصیتهای برجسته و بزرگوار حضور دارند. همچنین، سخن از احترام و مقام والای این افراد به میان میآید و نشاندهنده فضایل و ویژگیهای مثبت آنهاست. به عبارت دیگر، این توصیف از یک محیط محترم و پرمعناست که در آن افراد با دانش و فضل گرد هم آمدهاند.
هوش مصنوعی: بخت بهسمت خانهی او ساکن شده و آسمان هم بهسمت رضایت او متمایل گشته است.
هوش مصنوعی: در زمان دشواریها و نیازها، عزم و اراده نیکو و خیرهای میتواند برای کشور اسلامی بسیار مؤثر و کافی باشد.
هوش مصنوعی: تو همچون آسمان و ویژگیهایت مانند ستارههاست، و تو مانند ابر و ویژگیهای خوب تو مانند باران است.
هوش مصنوعی: آسمان با جایگاه والای تو سازگار نیست و دنیا بدون کمال وجود تو به تمامیت نمیرسد.
هوش مصنوعی: باد شدیدی که به دستور تو وزیده، به شدت میتازد و از قدرت و ثبات تدبیر تو، بابل به تلاطم افتاده است.
هوش مصنوعی: تو مانند ایمان هستی که بدون تلاش به دست نیامده، و زیباییهای دنیا به خاطر حسن و زیبایی توست.
هوش مصنوعی: خسایت نیکی در وجود تو باقی مانده و نشانههای ظلم با عدالت تو از بین رفته است.
هوش مصنوعی: برای اینکه عقل بتواند به درستی قضاوت کند، نباید هیچ برابری در نظر گرفته شود بین علم و دانشمندان با افراد بخیل و بیاطلاع.
هوش مصنوعی: باد به نفع تو در روزگار وزیده و تو درگاهت مورد توجه و احترام رهبران قبایل قرار داری.
هوش مصنوعی: با تلاش و ارادهات، کارها به خوبی پیش میروند و قدرت تو در بخشش، محافظ زائران خواهد بود و وسایل آسایش آنها را تأمین میکند.
هوش مصنوعی: باد به دریا رفت و کشتی عمر تو به ساحل دشمن جاه و مقام تو رسید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
گنبد پیروزهگون پر ز مشاعل
چند بگشته است گرد این کرهٔ گل؟
علت جنبش چه بود از اول بودش؟
چیست درین قول اهل علم اوایل؟
کیست مر این قبه را محرک اول؟
[...]
دهقان در بوستان همی سحر آمد
تا ببرد جانشان به ناخن و چنگال
ای شده سر تا به پا چو گلبن پر گل
طرّة دستار کرده دستة کاکل
کار کمر تنگ کرده تاب کمربند
طرف کله برشکسته طرز تغافل
خنده برانگیخته ز لعل چو غنچه
[...]
نی سوی دنیا امیدم و نه به عقبا
داشته چرخم درین میانه معطل
آمده دهر عجوز بهر فریبم
چهره به شکل عروس کرده مشکل
باطنش از هر قبیح آمده اقبح
[...]
خاتم مهر تو مهر کرده لب گل
غنچه نموده به صنعت تو تامل
غرق به سیلاب شبنم است قرمفل
حسن تو را میکند اشاره به بلبل
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.