خردمندی فزاید آدمی را بسکه تنهایی
بدام عقل میترسم فتد مجنون ز یکتایی
ز وسعت خوشتر آید تنگی احوال عارف را
فلاطونی بآن شان را، بخم کرده است دانایی
ز زینت های دنیا، عیب دنیا به شود ظاهر
که باشد شاهدی بر زشتی شاهد خود آرایی
برون کن خواهش زر، تا گشاید عقده ات از دل
که این دنبل نگردد به، بود تا چرک دنیایی
لباس پربهای ژنده پوشی کهنه شد دیگر
نباشد عیب پوشی اهل دنیا را چو دارایی
ز هر خشک و تری، افتاده را یاری طمع باشد
که دارند از عصای خویش کوران چشم بینایی
بده تا میتوانی داد، داد دادن ای منعم
که دست اغنیا را هست دادن شکر گیرایی
گذشتم، توبه کردم، بر ندارم دست از آن دیگر
بدستم گر فتد بار دگر دامان تنهایی
چنان کرده است سست اوضاع دنیا دست دلها را
که نتوان داشت امروز از نمک هم چشم گیرایی
بامید زبان مگذار، شکر دوست را واعظ
زبان را گر ز دست آید، بگوید شکر گویایی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به موضوعاتی مانند تنهایی، خردمندی، زشتی دنیا، و اهمیت دادن به دیگران میپردازد. شاعر از تنهایی و مجنون شدن انسان به خاطر عدم ارتباط با دیگران میترسد و بر این باور است که زندگی عارفان در تنگناها بهتر است. همچنین به زیبایی و زشتی دنیا اشاره میکند و میگوید که باید از خواستههای دنیوی فاصله گرفت تا آرامش پیدا کرد. شاعر میگوید که باید به یاری همدیگر بشتابیم و بر نعمتها شکرگزاری کنیم، زیرا دنیا و اوضاع آن ناپایدار و سست است. در نهایت، بر اهمیت زبان و شکرگزاری به دوست تأکید میکند.
هوش مصنوعی: عقل و خرد انسان با تنهایی افزایش مییابد، اما از این تنهایی میترسم که ممکن است فرد را به جنون بکشاند.
هوش مصنوعی: عارف به جایگاه و موقعیت خود در زندگی، که شاید دچار مشکلات و سختیها شده، افتخار میکند. او فهمیده است که از نظر حکمت و دانش، این تنگناها و دشواریها با عظمت و وسعت وجودی و معنویاش تناسب دارد و در واقع این شرایط برای او ارزشمند است. به نوعی میگوید که در دنیای عالی خود، حتی تنگی و محدودیتها هم زیبا هستند و بر عمق دانایی و حکمت او میافزایند.
هوش مصنوعی: ز زینتهای دنیایی که انسانها به آنها دل خوش میکنند، عیب و نقصهای دنیا نمایان میشود، زیرا این زینتها خود به عنوان گواهی بر زشتی و خودآرایی افراد تبدیل میشوند.
هوش مصنوعی: از تمایلات مادی خود دست بکش، تا دل و روح تو آرامش بیشتری پیدا کند؛ زیرا این دنیا با زرق و برقش نمیتواند خوشبختی واقعی را به تو بدهد.
هوش مصنوعی: لباس ارزشمندی که بر تن فردی ژنده پوش است، دیگر نمیتواند عیوب و کمبودهای افراد دنیا را بپوشاند، همانطور که ثروت و دارایی نمیتواند همیشه مشکلات و نواقص را پنهان کند.
هوش مصنوعی: هر چیزی که تا حدی زندگی و نشاط دارد، امیدوار است که به دیگران کمک کند و از عصای خود به عنوان وسیلهای برای رهایی از تاریکی و ناامیدی استفاده کند.
هوش مصنوعی: تا جایی که میتوانی کمک کن و بخشش داشته باش، ای بخیل! چون کسانی که توانگری دارند، به دیگران هم کمک میکنند. شکرگزاری و قدردانی دادن هم ارزشمند است.
هوش مصنوعی: من از گذشتهام عبور کردهام و توبه کردهام، اما اگر بار دیگر دلم به سمت آن احساسات کشیده شود، باز هم دست از انزوا و تنهاییام بر نمیدارم.
هوش مصنوعی: دنیا به قدری در وضعیت نابسامانی قرار دارد که دلها دیگر نمیتوانند حتی به یک چیز ساده و معمولی مانند نمک هم امیدوار باشند.
هوش مصنوعی: بر روی امید زبان صحبت نکن، قدر دوست را بشناس. اگر زبان توان داشت، میتوانست از نعمتها بگوید و شکرگزار باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بهار آمد من و هر روز نو باغی و نو جایی
به گشتن هر زمان عزمی به بودن هر زمان رایی
قدح پر باده رنگین به دست باده پیمایی
چو مرغ از گل به گل هر ساعتی دیگر تماشایی
نگاری با من و رویی نه رویی بلکه دیبایی
[...]
شبی تاری چو بیساحل دمان پر قیر دریائی
فلک چون پر ز نسرین برگ نیل اندوده صحرائی
نشیب و توده و بالا همه خاموش و بیجنبش
چو قومی هر یکی مدهوش و درمانده به سودائی
زمانه رخ به قطران شسته وز رفتن برآسوده
[...]
ایا بی حد و مانندی که بی مثلی و همتایی
تو آن بی مثل و بی شبهی که دور از دانش مایی
ز وهمی کز خرد خیزد تو زان وهم و خرد در وی
ز رایی کز هوا خیزد تو دور از چشم آن رایی
پشیمانست دل زیرا که تو اسرارها دانی
[...]
خرد را دوش میگفتم که ای اکسیر دانایی
همت بیمغز هشیاری همت بیدیده بینایی
چه گویی در وجود آن کیست کو شایستگی دارد
که تو با آب روی خویش خاک پای او شایی
کسی کاندر جهان بیهیچ استکمال از غیری
[...]
زهی اخلاق تو محمود همچون عقل و دانائی
زهی ایام تو مشکور همچون عهد برنائی
امام شرق رکن الدینکه سوی حضرتت دایم
خطاب انجم و چرخست مولانا و مولائی
اضافت با کف رادت ز گیتی گنج پردازی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.