گنجور

 
واعظ قزوینی

از حال میزند دم، صوفی بهرزه نالی

الحق ولی توان شد، زین حالهای قالی!

پیران این زمان را، چون معتقد نباشیم؟

هستند گرچه ناپاک، دارند پاک مالی!

کس را به اوج عزت، افتادگی رساند

پرواز رنگ نبود، جز با شکسته بالی

پیری رسید و، داریم رو سوی کودکی باز

شاید دگر ببینیم دیدار خردسالی!

سرمایه تعیش، همت بود، نه مکنت

بس خرجها که کردیم از کیسه های خالی

بر باد اگر رود دین، از سود زر چه نقصان؟

نبود زیان درین عهد، غیر از زیان مالی

تاکی نهی ز غفلت، سر بر سر این جهان را

از سر ببین چه سرها واکرده این نهالی

از بهر طاق ایوان، صد طاق دل شکسته

پر همچو طاق کسری، افتاده است خالی

فرداست صر صر مرگ، برچیده این بساطت

هر چند پا فشاری ای دل چو سنگ قالی

نبود حریر اگر فرش، افتادگی طلب کن

نبود بلند اگر قصر، همت بدار عالی

باشی اگر ملایم، با طبعها، دهندت

جا در دل و زبانها، چون شعرهای حالی

از خود نمیفشاند زآن خواجه گرد خست

ترسد مباد آن هم باشد زیان مالی

در عهد ما، حرامست از بسکه رسم دادن

یاران دگر نخواهند، از یکدگر حلالی

از بسکه گشته دادن، مکروه طبع مردم

باشد حرام از هم خواهند اگر حلالی

از بس غرور دیدم ز اهل کمال، ترسم

مغرور گردم آخر، من هم به بیکمالی

گردیده پای تاسر پر از خیال جانان

واعظ نکرده بیجا شهرت بخوش خیالی

 
 
 
جشنوارهٔ رزم‌آوا: نقالی و روایتگری شاهنامه
خاقانی

شوریده کرد ما را عشق پری جمالی

هر چشم زد ز دستش داریم گوشمالی

زنجیر صبر ما را بگسست بند زلفی

بازار زهد ما را بشکست عشق خالی

با سرکشی که دارد خوئی چه تندخوئی

[...]

سعدی

هرگز حسد نبردم بر منصبی و مالی

الا بر آن که دارد با دلبری وصالی

دانی کدام دولت در وصف می‌نیاید

چشمی که باز باشد هر لحظه بر جمالی

خرم تنی که محبوب از در فرازش آید

[...]

همام تبریزی

اکنون که نیست ما را با دوستان وصالی

پیوند تن نخواهد جانم به هیچ حالی

از بهر دوست خواهم هم جان و هم جهان را

چون دیگران نباشم در بند جاه و مالی

ای اشتیاق جانم بگذار تا بخسبم

[...]

اوحدی

ای بر شفق نهاده از شام زلف خالی

بر گرد ماه بسته از رنگ شب هلالی

چون ماه عید جویم هر شب تو را، ولیکن

ماهی چنان نبیند جوینده، جز به سالی

ما کمتریم از آن سگ کو بر در تو باشد

[...]

ابن یمین

با آنکه بی نصیبم از مال و جاه دنیا

هرگز حسد نبردم بر منصبی و مالی

بر هیچکس دلم را حسرت نبود هرگز

الا بر آنکه دارد با دلبری وصالی

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه