سری که خلق جهانرا ویست پشت و پناه
امین دین الله است و سعد ملکت شاه
ستوده فخر خراسان محمد یوسف
که چون محمد و یوسف جمال دارد و جاه
اگر محمد و یوسف ندیده اند بهم
کنون ببینند ار اندرو گنبد نگاه
محمد از سر انگشت خود اشارت کرد
مه تمام بدو قسم شد بحکم اله
مه صیام بدو قسم کرد او و گذاشت
بقسم روز بصوم و بقسم شب بصلوه
زنان مصر بریرند دست اگر دیدند
جمال یوسف یکبار بر گذر ناگاه
هزار مرد ستمکاره دست ظلم برند
کنون بعهدش از آن بیم اگر شوند آگاه
اگر محمد اندر مقام محمود است
گناه امت خود را ز حق شفاعتخواه
بنزد خاقان محمود او رعیت را
همی شفاعت خواهد ز گونه گونه گناه
برادرانرا یوسف چو داد گندم و جو
بها گرفت ازیشان بضاعت مز جاه
اگر بضاعت مزجاه پشم و پنبه بود
نبود گندم و جو نیز جز که تخم گیاه
میان تخم و گیاه و میان پنبه و پشم
بسی تفاوت نبود چو عقل بیند راه
بجای گندم و جو او همی دهد زر و سیم
بآشنا و به بیگانه فی سبیل الله
بدل ستاند ازیشان بجای پنبه و پشم
چه شعرهای رکیک و چه فصلهای تباه
از آنچه می بدهد تا بدانچه میگیرد
تفاوتست چو از در کاه تا پر کاه
همیشه تا بمه روزه در مجالس علم
بود درود محمد رونده بر افواه
پس از درود محمد ثنا و مدحت تو
رونده با بر افواه خلق بی اکراه
همیشه تا که بگویند بر چه سیرت بود
نشست یوسف در صدر پادشاهی و گاه
بصدر عزت بادی نشسته چون یوسف
سران ملک بخدمتگرست بر درگاه
به پیش روی تو از امت محمد پیش
نشسته یوسف رویان با قبا و کلاه
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به ستایش پیامبر اسلام محمد (ص) و شخصیت بزرگ یوسف پیامبر میپردازد. شاعر تأکید میکند که محمد و یوسف هر دو از جمال و مقام بلند برخوردارند و در مقام شفاعت و حمایت از پیروان خود قرار دارند. از یک سو، شاعر به شفاعت محمد برای امت خود در روز قیامت اشاره میکند و از سوی دیگر، به بزرگی یوسف که در زمان خود به برادرانش گندم و جو میداد و در جستجوی رفاه مردم بود، اشاره میکند.
شاعر با مقایسه میان ثروت و علم، به تفاوتهای ارزشها در اجتماع میپردازد و یادآور میشود که علم و شفاعت از جمله چیزهای باارزشی هستند که میتوان به دیگران اعطا کرد. به نوعی این شعر به انتقال صفات نیکو و رعایت ادب در جامعه دعوت میکند و به خدمتی که دانش و ایمان به انسانها میکند، میپردازد. در پایان، شاعر از حرمت و عزت یوسف در دربار پادشاهی اشاره میکند که نشاندهنده مقام بزرگ وی در زمان خود است.
هوش مصنوعی: سری که پشت و پناه همگان است و در سایه او دین خدا حفظ میشود، همان شخصی است که سعادت و خوشبختی پادشاهی را به همراه دارد.
هوش مصنوعی: فخر خراسان، محمد یوسف، ستوده است؛ زیرا او همانند محمد و یوسف زیبایی و مقام والایی دارد.
هوش مصنوعی: اگر محمد و یوسف همدیگر را ندیدهاند، حالا بیایید در این گنبد آسمانی یکدیگر را ببینند.
هوش مصنوعی: محمد به وسیلهی اشارهی انگشت خود، به معنای خداوند اشاره کرد و تمامی موجودات به او قسم خوردهاند.
هوش مصنوعی: ماه در رمضان به او سوگند یاد کرد و قسمش را به روزه و شب را به نماز قرار داد.
هوش مصنوعی: زنان مصری چنان تحت تاثیر زیبایی یوسف قرار گرفتند که اگر یکبار جمال او را میدیدند، دستهایشان را بریده بودند.
هوش مصنوعی: هزاران مرد ستمگر اکنون از عواقب ظلمهایشان میترسند و اگر به حقیقت آگاه شوند، به عهده خودشان این ظلم را خواهند پذیرفت.
هوش مصنوعی: اگر پیامبر محمد در جایگاه رفیع و مقام بلند قرار دارد، از خدا بخواهد که بر گناهان امتش رحم کند و برایشان شفاعت کند.
هوش مصنوعی: در نزد خاقان محمود، او برای رعیت خودش در مورد انواع گناهانشان شفاعت خواهد کرد.
هوش مصنوعی: یوسف به برادرانش گندم و جو داد و به این ترتیب از آنها ارزش و مقام خود را به دست آورد.
هوش مصنوعی: اگر تنها توانایی ما به مقدار پشم و پنبه محدود بود، دیگر گندم و جو نیز وجود نداشتند، جز به عنوان بذر گیاهی.
هوش مصنوعی: بین تخم و گیاه یا پنبه و پشم فرقی نیست؛ وقتی که عقل(داستان) را ببیند و راهش را بشناسد.
هوش مصنوعی: او به جای گندم و جو به دوستان و بیگانگان در راه خدا طلا و نقره میبخشد.
هوش مصنوعی: از آنها به جای پنبه و پشم تغییراتی میگیرند که چه شعرهای زشت و چه فصلهای خراب و نیکو را از دست میدهند.
هوش مصنوعی: این بیان اشاره دارد که میزان و نوع چیزی که به دیگران میدهیم و چیزی که از آنها دریافت میکنیم، به کلی متفاوت است. این تفاوت مانند فاصلهی بین یک دانه کاه و یک انبار بزرگ کاه است. به عبارت دیگر، آنچه را که عطا میکنیم ممکن است بسیار ناچیز باشد در مقایسه با آنچه که از دیگران میگیریم.
هوش مصنوعی: در همه زمانها، تا روزی که در مجالس علمی حضور داشتم، نام و یاد محمد (ص) بر زبانها جاری بود.
هوش مصنوعی: پس از درود به پیامبر محمد، به ستایش و تمجید تو پرداخته میشود که بدون هیچ فشاری در دل مردم جا میگیرد.
هوش مصنوعی: همیشه باید گفت که یوسف در دوران پادشاهی خود به چه ویژگیها و خصوصیات اخلاقی معروف بود و چگونه به مقام بلند رسید.
هوش مصنوعی: در بستر مقام و بزرگی، شخصی شبیه به یوسف، که مورد احترام و محبوب است، به خدمتگزاران درباریان مینگرد و در واقع در نزدیکی امیران و سران کشور قرار دارد.
هوش مصنوعی: در برابر تو، از پیروان پیامبر محمد (ص)، یوسفهایی با چهرههای زیبا نشستهاند که لباسهای شیک و کلاهی به سر دارند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ز بهر تهنیت عید بامداد پگاه
بر من آمد خورشید نیکوان از راه
چو چین کرته بهم بر شکسته جعد کشن
چو حلقه های زره پر گره دو زلف سیاه
نبیدنی به کف و هر دو رخ به رنگ نبید
[...]
مبارکی و سعادت نمود روی بشاه
از آن مبارک و مسعود تحفهای زاله
چه تحفه ایست ؟ یکی فر خجسته فرزندست
موافقان را شادی فزای و انده کاه
بشهریاری و شاهی تمام نسبت او
[...]
ز در درآمد دوش آن نگار من ناگاه
چو پشت من سر زلفین خویش کرده دو تاه
چگونه شاد شود عاشقی ز هجر غمی
که یار زیبا از در درآیدش ناگاه
ز شادمانی گفتم چو روی آن دیدم
[...]
گشادهروی و میان بسته بامدادِ پگاه
فروگذشت به کویم بتی به روی چو ماه
اگر زمهر بود بامداد نور جهان
ز ماه بود مرا نور بامداد پگاه
مهی که بود به قد سرو دلبرانِ سرای
[...]
چه حاجت است بدیک سیاه بستانرا
گرفت بابد دیوان من بدیک سیاه
سیاه باد دل و روی و روزگار کسی
که نیست مادح صدر و ضیاء دین اله
نمود کوته دست عنا ز دامن من
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.