تا داد باغ را سمن و گل بنونوا

بلبل همی سراید بر گل بنونوا

رود و سرود ساخته بر سرو فاخته

چون عاشقی که باشد معشوق او نوا

مشک و عبیر بارد بر گلستان شمال

[...]

انگور هفته ای بود ایخواجه زینهار

من بنده را ز راه کمین و درین سپس کذا

چون نای بینوایم ازین نای بینوا

شادی ندید هیچ کس از نای بینوا

با کوه گویم آنچه ازو پر شود دلم

زیرا جواب گفته من نیست جز صدا

شد دیده تیره و نخورم غم ز بهر آنک

[...]

خردم نمود گردش چرخ چو آسیا

واکنون به خون دیده به سر شد همی مرا

از درد و رنج فرقت جانان شدم چنانک

باد هوا نیم من و شد باد من هوا

چون کهربا به رنگم و آن قوتم نماند

[...]

آمدگه وداع چو تاریک شد هوا

آن مه‌ که هست جان و دلم را بدو هوا

گرمی‌ گرفته از جگر گرم او زمین

سردی‌ گرفته از نفس سرد من هوا

ماه تمام او شده چون آسمان کبود

[...]

بودم میان خلق یکی مرد پارسا

قلّاش کرد نرگس جمّاش تو مرا

از غمزهٔ تو در دلم افتاد وسوسه

با وسوسه جگونه توان بود بارسا

پرهیز کرده بودم و سوگند خورده نیز

[...]

منسوخ شد مروت و معدوم شد وفا

زین هر دو مانده نام چو سیمرغ و کیمیا

شد راستی خیانت و شد زیرکی سفه

شد دوستی عداوت و شد مردمی جفا

گشته‌ست باژگونه همه رسمهای خلق

[...]

ای بر مراد رأی تو ایام رامضا

بسته میان بطاعت فرمان تو قضا

از جاه تو گرفته سیادت بسی شرف

وز فر تو فزوده وزارت بسی بها

خلق خدای را برعایت تویی پناه

[...]

ای جاه تو فراخته اعلام کبریا

صافیست اعتقاد تو از کبر و از ریا

در عقد ملک در جلال تو واسطه

در چشم فتح گرد براق تو توتیا

دست مبارک تو و طبع کریم تو

[...]

ای صورت سیادت و ای مایهٔ سخا

بر تو بی نفاق و عطای تو بی ریا

از طبع تو فروخته شد آیت هنر

وز کف تو فراخته شد رأیت سخا

چرخ از مناقب تو ستاند همی علو

[...]

آورد گرد فتح و ظفر پیش چشم ما

باد از رکاب عالی لازال عالیا

گرد از رکاب عالی بر نصرت و ظفر

در دیده رعیت باشد چو توتیا

عالی علاء دولت و دین آنکه تا بحشر

[...]

روزی دهی که بر دو جهان است پادشا

نظاره گاه او است دل مرد پارسا

آن پادشا که خدمت درگاه طاعتش

تکلیف انبیا شد و تشریف اولیا

در بارگاه امر کمر بستگان او

[...]

نزد طبیبِ عقلِ مبارکُ قدم شدم

حالِ مزاج خویش بگفتم، کَما جریٰ

دل را چو از عفونتِ اخلاطِ آرزو

محموم دید و سرعت نبضم بر آن گوا

گفتا بدن ز فضلهٔ آمال ممتلی است

[...]

آن جرم پاک چیست چو ارواح انبیا

چون روح بالطافت و چون عقل باصفا

از باد همچو جوشن و از آفتاب تیغ

از شبه همچو آینه وز لطف چون هوا

نازک دلی لطیف که از جنبش نسیم

رویش پر از شکن شود و چشم پر قذا

خالی ز نقش و رسم چو صوفی کبود پوش

فارغ زرنک و بوی چو پیران پارسا

گاهیچو سیم و گاه چو سیماب و گاه یشم

گاهی بلور ساده و گه در پر بها

گه یار نفس ناطقه از راه تربیت

گه جان نفس نامیه در نشوو در نما

هم مغز افرینش و هم مایه حیات

هم دایه شجرها هم مادر گیا