عاقل آن باشد که او شاکر بود

و آنگهی بر نفس خود قادر بود

قطرهٔ باران اگرچه پر بود

بحر را در عمرها یک در بود

قیمت خرمهره کی چون در بود‌؟!

چون همه بازار از وی پر بود

تا دم آخر دمی آخر بود

که عنایت با تو صاحب‌ سِر بود

عقل جزوی عشق را منکر بود

گرچه بنماید که صاحب‌سر بود

ای بسا شیرین که چون شکر بود

لیک زهر اندر شکر مضمر بود

زانک صوفی با کر و با فر بود

هرچ آن ماضیست لا یذکر بود

و آن عدم کز مرده مرده‌تر بود

در کف ایجاد او مضطر بود

جز مگر مستی که از حق پُر بود

گرچه بدهی گنجها او حُر بود

پای کژ را کفش کژ بهتر بود

مر گدا را دستگه بر در بود

چشم اسپ از چشم شه رهبر بود

چشم او بی‌چشم شه مضطر بود

شاه چون شیرین‌تر از شکر بود

جان به شیرینی رود خوشتر بود

روح وحی از عقل پنهان‌تر بود

زانک او غیبیست او زان سر بود

پس حق حق سابق از مادر بود

هر که آن حق را نداند خر بود

گفت بهتر این چنین خود گر بود

دختر او چرب و شیرین‌تر بود

اصل لشکر بی‌گمان سرور بود

قوم بی‌سرور تن بی‌سر بود

ای خنک آن کس که عقلش نر بود

نفس زشتش ماده و مضطر بود

پس حدیثش گرچه بس با فر بود

در حدیثش لرزه هم مضمر بود

عجز نبود از قدر ور گر بود

جاهلی از عاجزی بدتر بود

پس سبب گردان چو دم خر بود

تکیه بر وی کم کنی بهتر بود